در تقویم ایرانی روز ۳۱ اردیبهشت هرسال «روز ملی اهدای عضو» نامیده شده است؛ این مناسبت به معنی واقعی کلمه نشان می‌دهد که روح انسان تا چه حد حیرت‌انگیز و بخشنده است. این روز ادای احترام به افراد فروتنی است که برای نجات جان کسانی که هرگز آن‌ها را ندیده‌اند، اعضای خود را تقدیم می‌کنند.

ولی الله صمدی کارشناس مسئول واحد پیوند اعضای دانشگاه علوم پزشکی قم، به مناسبت «روز جهانی اهدای عضو» در گفتگو با خبرگزاری فارس گفت: شاخص اهدای عضو یا همان pmp عبارت است از تعداد سالیانه اهدای عضو هر کشور به ازای یک میلیون نفر؛ این شاخص به طور کل در همه کشور‌ها با معیار بسیار کمی رشد می‌کند، اما در ایران از سال ۷۹ از عدد ۰/۲ به ۱۴ در سال ۹۸ رسید و با رشد هفتاد برابری ایران را به رتبه اول اهدای عضو در خاورمیانه رساند.

او ادامه داد: اولین عمل اهدای عضو توسط پرفسور دکتر محمد حسین ماندگار در سال ۱۳۷۲ به صورت موفق صورت گرفت که طی این عمل اولین عمل پیوند قلب در تاریخ ایران به ثبت رسید. از آن تاریخ تا سال ۱۴۰۱ با تصمیم جان‌بخش خانواده‌های اهداکننده عضو ۱۶۴۲ مورد پیوند قلب در ایران انجام شده است.

صمدی عنوان کرد: اولین پیوند قلب جهان را پرفسور بارنارد از آفریقا در سال ۱۳۴۶ شمسی انجام داد و بعد از گذشت چندین سال اولین عمل پیوند قلب در ایران چهار سال بعد از صدور فتوای امام خمینی (ره) مبنی بر جایز بودن پیوند صورت گرفت.

کارشناس مسئول واحد پیوند اعضای دانشگاه علوم پزشکی قم بیان کرد: آغاز فرایند پیوند اعضا با فتوای امام خمینی (ره) است. پروفسور ایرج فاضل در ۳۱ اردیبهشت ۱۳۶۸ موفق شد نخستین فتوای شرعی برای پیوند اعضا از بیماران مرگ مغزی را از حضرت امام دریافت کند؛ وی با دریافت این فتوا بنیانگذار پیوند اعضا از افراد مرگ مغزی در کشور شد و لقب پدر اهدای عضو ایران را از آن خود کرد.

صمدی افزود: مرگ مغزی مرگ قطعی و غیرقابل برگشتی است که درآن تمام سلول‌های مغزی از بین رفته و حرکاتی مانند تنفس قفسه سینه و ضربان قلب به واسطه دستگاه تنفس مصنوعی اکسیژن‌رسان است که به فرد متصل است و این فرایند اکسیژن‌رسانی تا ۱۴ روز جواب می‌دهد و تمام تلاش‌ها در این ایام برای حفظ کیفیت اعضا فرد دچار مرگ مغزی است.

او اضافه کرد: خوشبختانه در سال‌های اخیر با فرهنگ‌سازی و آگاهی بخشیدن به مردم در زمینه اهدای عضو و پیوند، شاهد افزایش پیوند بوده‌ایم. درسال ۱۴۰۰ تعداد ۱۱ اهدای عضو و در سال ۱۴۰۱ تعداد ۱۸ اهدای عضو را از استان قم داشته‌ایم. از ابتدای سال جدید تا کنون هم ۵ نفر برای اهدای عضو از قم به تهران اعزام شده‌اند. میانگین تعداد اهداکننده به ازای هر یک میلیون نفر جمعیت در کشور حدود ۱۲ است که در قم حدودا عدد ۱۸ است واین آمار قم را در میانگین کشوری در رتبه اول قرار داده است.

کارشناس مسئول واحد پیوند اعضای دانشگاه علوم پزشکی قم با بیان اینکه کم‌سن‌ترین اهداکننده استان قم معین قاسمی ۱۸ ماهه بود که اهدای عضو کرد و از ۶ ماهگی تا ۶۸ سالگی امکان اهدای عضو وجود دارد، افزود: پیوند عضو از سه گروه صورت می‌گیرد: اول از فرد زنده به زنده مانند پیوند کبد، کلیه، خون و مغز استخوان، دوم از فرد فوت شده هم می‌توان استفاده کرد به شرط آن‌که دو ساعت پس از فوت حتما به سردخانه منتقل شود و از پیکر خوب نگهداری شود و سوم از بیمار مرگ مغزی که فرهنگ‌سازی خوبی در این مورد شده است.