سامانه املاک و مستغلات در کشور از هفته گذشته راه اندازی شده است که با راه اندازی آن بسیاری از متقاضیان مسکن از پرداخت نکردن کمیسیون برای دریافت کد رهگیری بسیار خوشحال هستند اما هنوز بسیاری از متقاضیان از جزئیات این سامانه مطلع نیستند و بسیاری از آنها هنوز نمی دانند که برای ثبت قرارداد در این سامانه باید در ابتدا در سامانه املاک و اسکان ثبت کنند.

در همین رابطه یکی از متقاضایان به باشگاه خبرنگاران گفت: برای راه اندازی این سامانه هنوز نمی دانیم دقیقا باید چه مدارکی داشته باشیم و از سوی دیگر داشتن سواد کافی و همچنین رضایت داشتن مالک هم بسیار مهم است چرا که ممکن است مالک با مشاور املاک دوست باشد و برای ثبت کردن این قرارداد در این سامانه تمایلی چندانی نداشته باشد.

همچنین مخبری یکی دیگر از مستاجران به باشگاه خبرنگاران گفت: در بسیاری از ساعات به دلیل ترافیک بالا امکان ثبت این اطلاعات وجود ندارد و از سوی دیگر ما نمی دانستیم برای ثبت کردن اطلاعات در این سامانه باید ابتدا در سامانه املاک واسکان ثبت نام کنیم بنابراین در هنگام قرارداد با این مورد مواجه شدیم که خود باعث شد زمان بسیار زیادی از ما گرفته شود.

براساس این گزارش طبق اعلام مسئولان سامانه املاک و مستغلات  برای استفاده از قابلیت‌های این سامانه، ضروری است که ابتدا در سامانه ملی املاک و اسکان کشور اطلاعات هویتی، مشخصات املاک تحت مالکیت، محل اسکان و دیگر موارد را تکمیل و ثبت کنید. در صورت تکمیل اطلاعات مورد نیاز در سامانه املاک و اسکان، می‌توانید در همین سامانه (سامانه معاملات املاک و مستغلات کشور) نسبت به ایجاد قرارداد اجاره املاک تحت مالکیت خود اقدام کنید.

در حال حاضر، فقط امکان ایجاد قرارداد اجاره برای املاک دارای سند ۶ دانگ امکان پذیر  است؛  بعد از ثبت قرارداد، کد رهگیری قرارداد در اختیار طرفین قرارداد قرار می‌گیرد. تمامی مراحل ایجاد و ثبت قرارداد و همچنین دریافت کد رهگیری، رایگان می‌باشد. لازم به ذکر است که برای ثبت قرارداد، ابتدا باید مؤجر (صاحب ملک) اقدام به ایجاد قرارداد کرده و در مراحل بعدی، مستأجر به قرارداد اضافه خواهد شد و مستأجر نمی‌تواند به تنهایی قراردادی را ایجاد نماید. برای ایجاد و ثبت قرارداد، نیاز به مدارکی از جمله سند ملک، شناسنامه طرفین قرارداد و قبوض ملک مورد اجاره (در صورت بدهی)  است.

در همین رابطه بسیاری از مشاوران املاک با راه اندازی این سامانه نگران کسب و کار خود هستند که البته در این بخش باید به گفته مسئولان حوزه مسکن به هیچ عنوان مشاوران املاک با راه اندازی این سامانه جمع نمی شوند بلکه کسب وکار وفعالیت آنها بیش از گذشته ارتقا پیدا میکند چرا که وزارت راه وشهرسازی در این حوزه قصد دارد فعالیت مشاوران املاک را حرفه ای تر کند.

پیش از این هادی عباسی در پاسخ به باشگاه خبرنگاران  در خصوص جمع آوری مشاوران املاک  با راه اندازی این سامانه املاک و مستغلات گفت: مشاوران املاک با راه اندازی این سامانه هیچ وقت  جمع نمی شود بلکه  خدمات مشاوران املاک ارتقاء پیدا می کند و حرفه ای تر می شوند.

به گفته معاون مسکن و ساختمان وزیر راه وشهرسازی، در صورتی که قراردادی در این سامانه ثبت شود اگر مالک و یا مستاجر در بین سال با مشکل مواجه شوند باید به دستگاه قضایی مراجعه کنند اما در هنگام ثبت قرار داد در مشاور املاک رفع این مشکل توسط مشاور املاک امکان پذیر است.

او می‌گوید: از این پس مشاوران املاک می‌توانند تضمین کننده پرداخت اجاره باشند که این موضوع چندین سال در کشورهای مختلف در حال اجرا است. امکان جعل و یا کلاه برداری و تخلف با راه اندازی این مشاوران  املاک کاهش چشم گیری پیدا می کند.

معاون وزیر راه و شهرسازی بیان کرد: اگر مشاوران املاک باعث ارتباط بین مالک و مستاجر باشند حق الزحمه خود را دریافت می کنند اما اگر در قالب اپلیکیشن‌ها باشد با ورود به این سامانه می توانند قرارداد رایگان منعقد کنند.

  معاون وزیر راه وشهرسازی  گفت: ثبت قرارداد در این سامانه تنها پس از توافق بین مالک و موجر است و در صورتی که توافق شد می توانند به سامانه مراجعه کنند‌.

که در همین زمینه هم فرشید ایلاتی کارشناس مسکن به باشگاه خبرنگاران گفت: مشاوران املاک با راه اندازی این سامانه جمع نمی شوند بلکه ما در حال حاضر با راه اندازی این سامانه شاهد کاهش کم شدن بخشی از هزینه های مستاجران هستیم که در زمان انعقاد قرارداد پرداخت می کنند و در حال حاضر با راه اندازی این سامانه در صورتی که موجر و مستاجر از طریق سایت های مختلف همدیگر را پیدا کرده باشند می توانند با ورود به این سامانه دیگر هزینه اضافی برای دریافت کد رهگیری پرداخت نکنند.

او گفت: با راه اندازی این سامانه ما شاهد بهبود و آرام تر شدن بازار اجاره مسکن خواهیم بود.

 پیش از این هم این سامانه رونمایی شده بود اما به صورت آزمایشی که در این زمینه با توجه به آنکه بسیاری از متقاضیان برای ثبت قرارداد در این سامانه با مشکل مواجه بودند که در حال حاضر با رونمایی رسمی از این سامانه این مشکلات برطرف شده است.
امروز در همین رابطه هادی عباسی معاون مسکن و ساختمان وزیر راه وشهرسازی اعلام کرده بود که برای اجرای این سامانه از ظرفیت های یک شرکت دانش بنیان بوده و با اجرای این طرح به هیچ عنوان  مشاوران املاک جمع نمی شوند بلکه فعالیت آنها ارتقا پیدا می کند.
بر اساس این گزارش با توجه به آنکه در حال حاضر بخش عمده ای از مشکلات در حوزه مسکن  در طول سال بین مالک و مستاجر ایجاد می شود و باید گفت که این سامانه کمکی نمی تواند بکند و باید موجر و یا مستاجر به دستگاه قضایی مراجعه کنند که  این خود یکی از اصلی ترین مشکلات در حوزه سامانه املاک و مستغلات به شمار می رود.

از سوی دیگر با توجه به مصوبه ۲۵ درصدی نرخ اجاره این سامانه  هیچ سقفی برای قرارداد ندارد و مالکان بعد از توافق حتی بیش از ۲۵ درصد می توانند در این سامانه ورود کرده و قرارداد آنها ثبت شده است.

براساس  این گزارش حال با توجه تشدید مشکلات در حوزه بازار اجاره امیدوار هستیم دولت تنها به راه اندازی این سامانه اکتفا نکند و گام های بعدی برای بهبود بازار اجاره را بهتر بردارد که در این زمینه دولت باید برنامه ریزی لازم را انجام دهد و از سوی دیگر شناسایی خانه های خالی و تزریق آن به بازار مسکن خود می تواند یک اقدام مهم در حوزه بهبود بازار مسکن باشد.