حجت‌الاسلام والمسلمین محمدمهدی ایمانی‌پور، رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و رئیس شورای سیاستگذاری گفت‌وگوی ادیان ایران، صبح امروز، سه شنبه (۹ خردادماه) در سخنرانی خود در سومین دور از گفت‌وگوی دینی اسلام و مسیحیت کلیسای ارتدوکس صربستان در بلگراد گفت: «دین و جهان معاصر» موضوع این دور از گفتگو‌های اسلامی مسیحی اندیشمندان و عالمان دو کشور است. سال‌هاست تلاش می‌شود چنین القاء کنند که دین پاسخگویی نیاز‌های جوامع معاصر نیست و حداکثر می‌تواند نیاز‌های فردی جوامع را تأمین کند، ولی برای جامعه نمی‌تواند برنامه‌ای راهگشا و مفید ارائه کند.

وی افزود: در این نگاه، اساسا لباس دین بر تن جامعه، تنگ است. در برخی از کشورها، این دیدگاه در قالب اندیشه‌های رنسانسی نظیر لائیسیته یا سکولاریزم تئوریزه شده است و آنجا که ساحت‌های نظری کارآمد نبوده، تلاش شده با هراس ساختگی از دین، این موضوع نهادینه شود.

رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی ابراز کرد: امیدوارم این نشست با بهره‌­گیری از مجموعه تعالیم و آموزه­‌های اسلامی مسیحی و با تکیه بر تجارب مشترک دو آئین الهی با رویکردی مبتنی بر عقلانیت دینی پاسخی درخور به این شبهات که نه تنها از ناحیه افکار عمومی بلکه از طرف برخی فرهیختگان و صاحبنظران مطرح می‌شود، ارائه کند.

حجت‌الاسلام والمسلمین ایمانی‌پور با بیان اینکه دین به مفهوم کلی خود از دو رکن اساسی تشکیل می‌شود، افزود: رکن اول مجموعه‌­ای از گزاره‌­های هستی شناسانه‌­ای است که با آموزه‌­ها و تعالیم خود تفسیر روشنی از هستی و خالق آن و اراده حاکم بر جهان و دنیای پس از مرگ به انسان می‌­دهد. رکن دوم، مجموعه آموزه‌­ها، تعالیم و دستوراتی است که بواسطه پیامبران الهی در قالب شریعت دینی رسیده و در نهایت انسان را به یک ساختار درست یعنی اخلاق و زیست مومنانه سوق می­دهد.

رئیس شورای سیاستگذاری گفت‌وگوی ادیان ایران اظهار داشت: دین تفسیری الهی و وحیانی برای انسان پرسشگر و جستجوگری است که سؤالات فراوانی از چیستی خود و جهان پیرامون خود دارد؛ دین رابطه انسان با خالق هستی، طبیعت، دیگر انسان­ها و در نهایت با خودش را تبیین می‌کند. تفسیری که از عهده‌ی علم محض و فلسفه مادی برنمی‌آید.

ادیان دارای اصول ثابت، جاویدان و حیات بخشی هستند

وی ادامه داد: این واقعیت که دین در اعصار مختلف پاسخگوی نیاز‌های بشر بوده براهل نحقیق، پوشیده نیست. ظهور و بروز تمدن‌­های بشری عموماً مقارن ظهور ادیان الهی بوده است. دین هم متضمن ترسیم جایگاه واقعی انسان به عنوان خلیفه الهی و بیان ارزش‌­ها و کرامت­‌های وی و تأمین حقوق ذاتی و اکتسابی برگرفته از این کرامت است و هم ضامن تامین حقوق اجتماعی او در قالب حقوق بشر، محیط زیست و صلح و عدالت است.

حجت‌الاسلام والمسلمین ایمانی‌پور با اشاره به اصول ثابت، جاویدان و حیات بخشی ادیان گفت: تشکیک و یا پیشنهاد بازگشت از پاره­‌ای از آموزه­‌های مشترک ادیان با عنوان دوری از تعصبات و به بهانه عشق خداوندی راه حل درستی برای همگامی با فرهنگ جهان معاصر نیست. ادیان دارای اصول ثابت، جاویدان و حیات بخشی هستند که مشرف بر نیاز‌های معنوی و مادی انسانی بوده و از ناحیه خداوندی نازل شده که خالق انسان است.

انفعال رهبران دینی در قبال ظهور هر پدیده­ی مدرن موجب تباهی دین می‌شود

رئیس شورای سیاستگذاری گفت‌وگوی ادیان ایران اظهار داشت: فرهنگ جهان معاصر که عموماً برگرفته از منظر تجددگرائی، علم­گرائی، امیال نفسانی، دنیاطلبی، ماده­گرائی و رفاه­‌طلبی است در نهایت منجر به ایجاد فرهنگی از نوع خود است.

وی در عین حال، مطرح کرد: عقب­نشینی و انفعال ادیان و رهبران دینی در قبال ظهور هر پدیده­ی مدرن علمی فرهنگی و اجتماعی و تمکین و پذیرش هر فلسفه نوظهور در دنیای معاصر، موجب تهی گشتن و تباهی دین و میدان داری علم­گرایی صرف و لجام گسیخته عصر حاضر می‌شود.

حجت‌الاسلام والمسلمین ایمانی‌پور افزود: ادیان و رهبران دینی به حق اعتقاد دارند مجموعه گزاره­های دینی هنوز هم آخرین راه حل و راهکار سعادت بشر است و تجدید نبوت­‌ها در بازه‌های پیاپی زمانی خود همگامی با گسترش آگاهی و دانش بشر بوده، ولی آخرین پیام هنوز متضمن اولین کلام الهی است.

رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی خاطرنشان کرد: مطالعه و بررسی مجموعه گزاره­‌های وحیانی و به ویژه گزاره­‌های اخلاقی و حقوقی که تبلور یافته در مجموعه کنوانسیون‌­ها و اعلامیه‌­های جهانی و ترسیم حقوق انسان و محیط زیست است، مبین تعالی آموزه‌­ها حتی فراتر از دوران کنونی است.

وی «حقوق بشر»، «صلح و مبانی همزیستی مسالمت‌آمیز»، «حقوق و حفظ محیط زیست» و «سبک زندگی مؤمنانه حول کانون اصیل خانواده» را از موضوعاتی برشمرد که توجه جهانیان را به خود معطوف داشته است.

حجت‌الاسلام والمسلمین ایمانی‌پور با این پرسش که "آیا جامعه جهانی در دوران معاصر همین دریافت و فهمی را که ما به عنوان رهبران و مؤمنان به ادیان الهی داریم و آن را برگرفته از مبانی و بنیان­های اصیل دینی دانسته و در مقام بیان آن هستیم، دارد؟ توضیح داد: متاسفانه ما امروز با دنیایی روبرو هستیم که گروهی از مردم هیچ اعتقادی به ملکوت الهی ندارند و رهبران ادیان نیز علیرغم داشتن ماموریت الهی و تجربه­‌های تاریخی نتوانسته‌اند در روی­آوری دینی این جوامع توفیقی مهم کسب کنند. علاوه بر این، گروهی از آحاد و جوامع متدین متاسفانه به دلیل عناصر دخیله دنیای معاصر به بی­راهه رفته‌­اند.

رئیس شورای سیاستگذاری گفت‌وگوی ادیان ایران افزود: بخشی از چالش حاکمیت معنوی ادیان الهی در دنیای معاصر، ناشی از ظهور و بروز فلسفه­‌های اقتدارگرای سیاسی با درون مایه­‌های ایدئولوژیکی طی دویست سال اخیر است که در سایه دوران مدرن، حاکمیت یافته­ و توانسته‌اند با فلسفه تجربه­گرای خود، ادیان الهی را در قالب‌های مادی دوران تجدد و در ساختار مدرنیته به حاشیه ببرند و جریانی دیگر با افیون خواندن آن، توده­‌های مردم را سال‌ها از آموزه‌های دینی محروم کنند.

وی تأکید کرد که ایجاد و تقویت جریان­‌های جعلی دینی از ناحیه دولت­‌های خارجی، ظهور جنبش­‌های نوین و غیر اصیل دینی، ایجاد گفتمان‌ها و قرائت­‌های ناصحیح و شبهه‌­افکن، برجسته کردن اختلاف نظر‌ها و گاه احیای اندیشه‌­ها و مکاتب منسوخ شده تاریخی، دینی و فلسفی، طرح اختلافات قومی و نژادی مبتنی بر باور‌های دینی در جوامع چند فرهنگی و مواردی از این دست توانست آسیب‌­های جبران­‌ناپذیری را به ساحت ادیان و باور‌های وحیانی جامعه به ویژه جوانان وارد کند که البته کوتاهی و قصور رهبران دینی و عدم توجه به نیاز‌های فکری و فرهنگی جوامع انسانی را نمی­‌توان از نظر دور داشت.

حجت‌الاسلام والمسلمین ایمانی‌پور در ادامه سخنانش، گفت: ادیان الهی و مجموعه تعالیم وحیانی چراغ هدایت و روشنگری بشر به ویژه نسل جوان در دوران سرگردانی و بحران هویت جهان معاصر هستند که او را به وادی تباهی سوق داده است. کارآمدی این منظومه فکری فرهنگی مستلزم ایمان حقیقی به باورها، تامل و توجه روز آمد به درون مایه­‌های دینی با شناخت دقیق از مقتضای نیاز امروز جامعه است. 

رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی افزود: جهان معاصر با غفلت از میراث تاریخی تمدنی و ارزش‌­های معنوی الهی از شاهراه سعادت فاصله بسیار گرفته است. تجربه روی­آوری به علم و فلسفه مادی، مکاتب و فلسفه‌­های معاصر، دینواره‌­ها و جنبش‌­های شبه دینی دوران کنونی هیچگاه نتوانسته عطش انسان سرگردان و دچار بحران معنویت و هویت را سیراب کند. راه نجات جز تمسک به سرمنشأ وحی و آبشخور‌های الهی نیست.

عقلانیت و عدالت؛ دو ویژگی بارز ادیان الهی

وی بر ضرورت گسترش معنویت و حفظ عقلانیت دینی در جامعه تأکید کرد و گفت: ادیان و رهبران ادیان که در دوران معاصر یکی از بازیگران جدی عرصه‌­های سیاست و دارای نفوذ و تأثیر در شکل­دهی افکار و اندیشه‌ها و تمایلات معنوی جامعه جهانی هستند، بیشتر باید به وظایف و تکالیف دینی و مذهبی خود در گسترش معنویت و حفظ عقلانیت دینی کوشش کنند.

حجت‌الاسلام والمسلمین ایمانی‌پور عقلانیت و عدالت را دو ویژگی بارز ادیان الهی است که سرمنشأ تأسیس حقوق و قواعد حقوقی برای تأمین حقوق طبیعی و بشری انسان است و بر عالمان و صاحبنظران دینی است که با تأمل و اجتهاد دریافت درست و فارغ از تعصب و کوته نظری نسبت به ارائه رهنمود‌های کارساز در قالب قوانین و قواعد حقوقی برگرفته از جوهره­های دینی به ویژه برای سیاستمداران اهتمام داشته باشند.

رئیس شورای سیاستگذاری گفت‌وگوی ادیان ایران خاطرنشان کرد: جامعه جهانی به ویژه جامعه جوان در این بحران فکری فرهنگی، نیازمند یک پناهگاه ایمانی برای حفظ هویت و هدایت و رستگاری است، بنابراین باید با بهره‌­گیری از آموزه‌­های اصیل الهی و با زبان قابل فهم و روزآمد با جوان امروز سخن بگوییم.

وی تصریح کرد: جهان امروز جهان ارتباطات و انفجار اطلاعات و رسوخ و نفوذ داده‌­ها و آموزه­‌های درست و نادرست و بدون سنجش‌­های دقیق به لایه­‌های عمیق زندگی انسان­هاست. حضور مؤمنانه در تمامی عرصه­‌های جامعه به ویژه فضای مجازی و در همکاری با تمامی دین باوران مورد تأکید است.

بنابر اعلام این خبر، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدمهدی ایمانی‌پور، رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و رئیس شورای سیاستگذاری و هماهنگی گفت‌وگوی ادیان ایران در رأس هیأتی بلندپایه از جمهوری اسلامی ایران به دعوت پاتریارک پورفیریه؛ اسقف اعظم صربستان و به منظور شرکت در گفتگو‌های دینی اسلام و مسیحیت ارتدوکس به صربستان سفر کرده است. دیدار با پاتریارک پورفیریه، ولادیمیر اورلیچ؛ رئیس مجلس صربستان، خانم مایا گویکوویچ؛ نخست وزیر و وزیر فرهنگ صربستان، مصطفی یوسف اسپاهیچ؛ مفتی بلگراد و نماینده دولت صربستان در وزارت دادگستری و رئیس بخش ادیان آن وزارتخانه از جمله برنامه‌های سفر سه روزه رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی به صربستان است.