چندی پیش مطلبی در صفحه باشگاه خبرنگاران جوان منتشر شد که خبر از احوال ناخوش مدرسه دارالفنون، یادگار امیر کبیر می داد.

اولین بنیاد آموزش نوین ایران تا سال ۱۳۶۸ به عنوان مرکز تربیت معلم آموزش و پرورش به مردم معرفی شد و در سال ۱۳۶۷ به شماره ۱۷۴۸ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید.

از چندین سال قبل زمزمه‌ها و هشدار‌هایی مبنی بر امکان تخریب بخشی از دارالفنون به دلیل گذشت سال‌ها از عمر این بنا مطرح شد. عکس هایی که در اختیار باشگاه خبرنگاران جوان قرار گرفتند نشان از وضعیت نه چندان خوب این بنای تاریخی دارند.

• بیشتر بخوانید
• سایه سنگین تخریب بر سر یادگار امیر کبیر + تصاویر

مهدی حاجی‌محمدی، مدیر روابط عمومی سازمان پژوهش و برنامه ریزی وزارت آموزش و پرورش در این خصوص گفت: مدرسه دارالفنون زیر مجموعه وزارت آموزش و پرورش است.

وی افزود: طبق روال قانونی، وظیفه مرمت و ترمیم این مدرسه نیز با وزارت آموزش و پرورش است. در همین خصوص این وزارتخانه اقداماتی را انجام داده است که با مسائلی رو به رو شده اند.

به گفته حاجی محمدی این اقدامات شامل موارد زیر در تاریخ های ذکر شده می‌شوند:

اسفند  ۱۳۹۸ و فروردین  ۱۳۹۹ / اتخاذ استراتژی مناسب در مواجهه با بنا

مطالعه و بررسی دقیق کلیه اسناد مرتبط با بازسازی‌ها و مرمت‌های سال های گذشته مدرسه تاریخی دارالفنون توسط تیم تخصصی مرمتی - عمرانی با هدف شناخت آسیب ها و اتخاذ استراتژی مناسب و اقتصادی حفاظتی - مرمتی در مواجه با این بنای ارزشمند.

نیمه دوم سال ۱۳۹۹ / آغاز مطالعات ژئوفیزیک، ژئوتکنیک و مقاومت مصالح

در مهر ۱۳۹۹ با توجه به رویت آسیب‌ها و عوارض متعدد در بنا که عمدتا ریشه در مسائل ژئوتکنیکی و نشست ناهمگون در بستر بنا داشتند؛ تصمیم بر آن شد که با یک مطالعه تخصصی و با به کارگیری یک شرکت تخصصی و مهندسی ژئوتکنیک - ژئوفیزیک، وضعیت بستر و سازه دارالفنون مورد بررسی دقیق و اصولی قرار گیرد تا ضمن حفظ اصالت بنا و رعایت اصل مداخله کمینه، از هزینه‌های اضافه در اقدامات مرمتی آتی جلوگیری شود.

از ویژگی‌های بارز این مرحله از مطالعات، اتخاذ رویکردی روزآمد و نوین در این بنا بود. در این مرحله از مطالعات در ابتدا با هدف کاهش مداخلات مطالعات ژئوتکنیک و حفر گمانه‌های شناسایی کمتر، از تجهیزات روزآمد ژئوفیزیک از جمله ژئورادار و ژئوالکتریک استفاده به عمل آمد و وضعیت زیر سطحی به صورت کامل رصد شد. سپس از مطالعات ژئوتکنیک به صورت تکمیلی استفاده شد. نتایج این مطالعات با استقبال مجامع علمی و پژوهشی عرصه میراث فرهنگی و ارائه در همایش‌های بین المللی همراه بود.

نیمه اول سال ۱۴۰۰ شمسی

تهیه طرح مرمت و اسناد مناقصه بر اساس طرح جامع مرمت مصوب سازمان میراث فرهنگی زیر نظر اساتید نام آشنای عرصه مرمت و معماری جهت مرحله اول اقدامات مرمتی مدرسه تاریخی دارالفنون.

در این مرحله با توجه به وضعیت نامناسب یال غربی ساختمان مدرسه، تصمیم بر آن شد تا عملیات حفاظت و مرمتی مناسب در این یال انجام شود. 

نیمه دوم سال ۱۴۰۰ / آغاز عملیات حفاظتی مرمتی مدرسه تاریخی دارالفنون در آذر

اهم اقدامات مرمتی در این مرحله عبارتند از:

• خاکبرداری تا رسیدن به تراز ارتفاعی مناسب و بستر سازی شفته آهکی مناسب در حیاط غربی و شرقی مدرسه
• حذف الحاقات فاقد ارزش تاریخی و استحکام بخشی در بخش شمال غربی مدرسه تاریخی دارالفنون
• بهسازی خاک با دو روش سنتی و مدرن در یال غربی ساختمان با هدف کنترل نشست‌های فزاینده فعال ساختمان که ماهیت وجودی بنا را تهدید می‌ کرد. نقطه قوت این عملیات به کارگیری روش تزریق مواد مناسب با کمترین مداخله در این بنای تاریخی بود.
• دوخت و دوز ترک‌های عمیق و نیمه عمیق دیوار‌ها و جرز‌های یال غربی ساختمان پس از حذف عامل مخل ایجاد کننده این ترک‌ها
• پاکسازی، احیاء و ساماندهی کلیه‌ چاه‌های جذبی حیاط‌های شرقی و غربی ساختمان مدرسه
• مرمت ورق‌های گالوانیزه شیروانی‌ها در کل مدرسه و ناودان‌ها

• بیشتر بخوانید
• مسئولیت تخریب دارالفنون با آموزش و‌ پرورش است

با توجه به توضیحاتی که ارائه شد، باشگاه خبرنگاران جوان در گفت و گو با مدیر روابط عمومی سازمان پژوهش و برنامه ریزی وزارت آموزش و پرورش آگاه شد که این مجموعه طی نامه‌ای پیگیر ادامه روند و مراحل مرمت دارالفنون از میراث فرهنگی است. ظاهرا به دلیل عدم استقبال بخش خصوصی، وزارت آموزش و پرورش خواستار همکاری میراث فرهنگی برای ادامه مراحل مرمت تخصصی یادگار امیرکبیر شده است.

لازم به ذکر است که باشگاه خبرنگاران جوان موضوع مرمت مدرسه تاریخی دارالفنون را تا حصول نتیجه پیگیری خواهد کرد.