آیین نکوداشت استاد عباس جمال پور؛ نگارگر و موسیقی شناس برجسته کشور با حضور جمع زیادی از هنرمندان نگارگر و نقاش، استادان دانشگاه و علاقه‌مندان به هنر نگارگری ایرانی در تالار شهید مطهری (ره) انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برگزار شد.

در ابتدای این آیین محمود شالویی رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی طی سخنانی گفت: استاد جمال پور به همان اندازه قلمش تواناست و در نگارگری استادی خود را رخ می‌کشد که در بیان اندیشه‌های هنری خاصه آنجا که به نکات حکمی و معرفتی و فلسفی اشاره می‌نماید. وی به خوبی میان این‌ها تلازم برقرار می‌کند و درمقام تحلیل و تفسیر این موارد برمی آید.

وی اضافه کرد: در سلوک عملی استاد جمال پور همواره مردانگی، فتوت و جوانمردی پررنگ و قابل توجه است و این مهم از برجسته‌ترین ویژگی‌های اخلاقی این استاد گرانقدر به شمار می‌رود.

رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی تصریح کرد: استادانی، چون آقای جمال پور با همه سختی‌ها و دشواری‌های موجود می‌توانند عنصری موثر و تأثیرگذار در عرصه هنر‌های تجسمی باشند. البته استاد جمال پور و هنر ایشان منحصر به نگارگری نیست، چرا که ایشان در موسیقی هم یدطولایی دارد و در سخنوری برگرفته از دانش و حکمت و ادبیات فارسی نیز از تبحر و تسلط بالایی برخودار است.

مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: دولت مردمی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، خاصه انجمن آثار و مفاخر فرهنگی توجه ویژه‌ای به پاسداشت و تکریم چهره‌های تابناک عرصه علم، فرهنگ و هنر ایران دارند. در این مسیر انجمن توفیق پیدا کرده که حدود ۳۰۰ تن از مفاخر و مشاهیر برجسته ایران و جهان را مورد تجلیل و اجلال قرار دهد. این نکوداشت‌ها آنگاه اهمیت بیشتری پیدا می‌کنند که در زمان حیات بزرگان باشد تا قدر این عزیزان بیشتر دانسته شود. از اینرو ضمن تکریم مفاخر درگذشته، تلاش ما بر این است استادان و نام آوران ایران و جهان فارسی زبان، خاصه هنرمندان برجسته ای، چون استاد عباس جمال پور در بهترین شکل ممکن به عموم مردم ایران خاصه نسل جوان کشور معرفی شوند.

بهمن نامور مطلق رئیس فرهنگستان هنر، سخنران بعدی این آیین بود. او در ابتدای سخنان خود گفت: در حوزه مضمون شناسی تأکید می‌شود که هر نقاشی «هنرمند» نیست. «هنرمند» اگر صرفا به تقلید و تکرار اهتمام کند یا به «ترکیب» بپردازد، هنرمند نخواهد بود. «هنرمند» در مضمون شناسی آن کسی است که اهل «خلق» باشد. یعنی باید توانایی داشته باشد که از «هیچ» و از «درون» به خلق اثر هنری بپردازد.

وی در ادامه سخنان خود گفت: درباره استاد جمال پور باید به این نکته اشاره کرد که آثار ایشان دارای نوعی مضمون است که ازدرون او نشأت گرفته است. جمال پور از آن دست هنرمندانی است که عنصر جستجوگری در آثار هنریش کاملا آشکار و قابل توجه است. اگر هنرمند اساسا جستجو گر نباشد و سیرو سلوک درونی نداشته باشد دیگر نمی‌توان به او اطلاق این عنوان را کرد.

رئیس فرهنگستان هنر به مضمون درونی آثار جمال پور نیز اشاره کرد و گفت: با مداقه در آثار استاد متوجه می‌شویم که این هنرمند برجسته در جستجوی «آنیما»‌ی درونی خود است. «آنیما» در دیدگاه یونگی شامل چهار اسطوره جسمانی، زیبایی، معنویت و حکمت است. «آنیما» یی که استاد جمال پور در آثار خود جستجو می‌کند ترکیبی از «زیبایی» و «معنویت» است.

وی در پایان تأکید کرد: از یک سو نوعی پیوستگی عمیقِ درونی میان همه آثار هنری استاد جمال پور وجود دارد و از سوی دیگر ذکر این نکته نیز ضروری است که جلوه‌های زیبایی و معنویت در آثار ایشان، نشانگر جمال الهی است.

در ادامه این آیین محمد خراسانی زاده مدیرکل دفتر هنر‌های تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سخنرانی کرد. او طی سخنان کوتاهی گفت: از همه هنرمندان کشور تقاضا داریم توجه بیشتری به عرصه مغفول هنر‌های تجسمی داشته باشند.

او تأکید کرد: بی شک با فاصله بسیار زیادِ کمی وکیفی آثار و تولیدات هنرمندان تجسمی از سایر شاخه‌های هنری فراتر است. یکی از این چهره‌ها نیز استاد جمال پور اند. باید با همکاری و مساعدت فعالان این عرصه هم ایشان و هم دیگر بزرگان و مفاخر هنری ایران بیشتر و بهتر معرفی و آثار هنری آنان در اختیار جامعه و علاقه‌مندان قرار بگیرد.

محمد علی رجبی استاد هنر دانشگاه شاهد چهارمین و سخنران و استاد حاضر در آیین نکوداشت استاد جمال پور بود. او بیان کرد: برخی از هنرمندان همواره در تاریخ ماندگار اند. استاد جمال پور از جمله این هنرمندان است. ایشان از سلسله هنرمندان متفکر است. یعنی آنچه که بیان می‌کند مبتنی بر نوعی تفکر و «معنا» است.

استاد هنر دانشگاه شاهد تأکید کرد: فرم‌های هنری هر هنرمند، به مثابه امضای او و نشانگر سبک خاص آن هنرمند است. «رنگ» بیان احساس می‌کند و «فرم» حاکی از تفکر است. از اینجاست که متوجه می‌شویم کدام هنرمند اهل تفکر و مداقه است. هنر ناب، هنری است که از دل برآید و لاجرم بر دل نشیند.

رجبی اضافه کرد: هنرمند کسی است که خود را فراموش می‌کند و با فنای فی الله در پی آن است که حقیقت را آشکار و ظاهر کند. هنرهایی، چون خوش نویسی و نگارگری از آن دست هنر‌هایی اند که بیننده را از ظاهر به سمت معنا می‌برد و با محو هنرمند، بیننده به حقیقتِ معنا دست پیدا می‌کند.

عضو شواری مشاوران علمی انجمن آثار و مفاخر فرهنگی تأکید کرد: با مداقه در آثار استاد جمال پور شاهد هستیم که ایشان به اصطلاح صفحاتی را خالی می‌گذارند تا مخاطب در اثر مداقه و تفکر کند، لذا ایشان در پی تحمیل خود به بیننده و مخاطب نیستند.

محمد باقر آقامیری استاد هنر نگارگری نیز در این آیین به ایراد سخن پرداخت و گفت: استاد جمال پور هنر را در تمام ابعاد زندگی معنا، تجزیه و تحلیل کرده اند. این استاد بزرگ، به شکلی هنر را عرضه کرده اند که به تبع آن، زندگی مساوی با هنر است.

او تصریح کرد: هنر از دیدگاه جمال پور همان «کمال» است که با مداقه در آن به «جمال» می‌رسیم. از نظر جمال پور جامعه‌ای که تهی از هنر باشد، بی روح و خشن خواهد است بنابراین جامعه‌ای که با هنر پیوند دارد، سراسر مهر، خلاقیت و مهربانی است.

آقامیری در پایان گفت: استاد جمال پور، جمال هنر نگارگری و البته هنر‌های موسیقایی خاصه ساز ویلیون اند. ایشان پیر و بزرگ جامعه هنری ایران اند که باید بیش از این مورد تقدیر و سپاس قراربگیرند. شایسته است که درباره خصائل، اندیشه و احساسات ایشان مثنوی هفتاد من به نگارش درآید.

درادامه مراسم، هادی منتظری موسیقیدان و آهنگ ساز به اجرای برنامه موسیقایی با ساز کمانچه پرداخت و محسن فرشاد نیا نویسنده و پژوهشگر حوزه هنر نیز طی سخنانی به تحلیل برخی از آثار هنری استاد عباس جمال پور پرداخت.

درپایان این آیین، استاد عباس جمال پور به ایراد سخن پرداخت و گفت: انسان اشرف مخلوقات است و گوهر الهی در ضمیر همه آدمیان نهفته است. هنر نیز از جمله این گوهرهاست که از سوی خداوند متعال در درون برخی از هنرمندان به ودیعت نهاده شده است.

او تأکید کرد: عشق از جمله جاذبه‌های انسانی و نمونه عناصری است که باعث استمرار حیات در جهان هستی شده است. جاذبه، نشأت گرفته از زیبایی است که تجلی شاخص آن در هنر‌های ملی ما از جمله نگارگری و ادبیات نمایانگر است.

در پایان آئین نکوداشت استاد عباس جمال پور الواح تقدیر انجمن آثار و مفاخر فرهنگی و دفتر هنر‌های تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به ایشان اهدا گردید.