طی چند روز گذشته کلیپی با عنوان کشف معبد ۲ هزار ساله در فهرج توسط پایگاه خبری «کرمان نو» منتشر شد که در آن یکی از مسئولان محلی میراث فرهنگی منطقه توضیحاتی راجع به اتاقی در دل کوه می‌دهد و عنوان می‌کند که این سازه مربوط به دوران پیش از اسلام است.

البته فردی که مسئول میراث فهرج معرفی می‌شود اعلام می‌کند گروه‌های کارشناس باید قدمت دقیق این سازه را بررسی و اعلام کنند، هرچند وی تخمین می‌زند مربوط به دوره ساسانیان باشد.

بر اساس توضیحات داخل کلیپ این سازه در نزدیکی قلعه تاریخی فهرج قرار دارد که در مواقع خاصی مانند جنگ با کاربرد‌های مختلف یا بنا به برخی ادعا‌ها به عنوان پرستشگاه از آن استفاده می‌شده است.

برای اطلاع از کم و کیف ماجرا به سراغ مدیرکل میراث فرهنگی استان کرمان رفت که او موضوع را به رییس حوزه باستان‌شناسی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان ارجاع داد و این باستان شناس نیز معبد بودن این سازه را بر اساس مشاهدات داخل کلیپ رد کرد.

رضا ریاحیان رئیس حوزه باستان شناسی اداره کل میراث فرهنگی استان کرمان گفت: شواهد نشان می‌دهد سازه‌های کشف شده در بستر رودخانه فهرج کاربرد مسکونی داشته و ادعای وجود معبد در این مکان درست نیست.

وی با اشاره به بافت روستای تاریخی میمند شهربابک (واقع در شمال غرب مرکز استان کرمان) تصریح کرد: این نوع بنا‌ها که نمونه مشابه آن را در فیلم پخش شده می‌بینیم در نقاط مختلف استان کرمان وجود دارد و این ساز‌ها در دل صخره‌ها و کوه‌ها ساخته شده اند که بیشتر جنبه مسکونی داشته است.

ریاحیان تصریح کرد: اغلب بنا‌هایی مانند آتشکده، معبد یا مسجد در دل روستا‌ها قرار گرفته اند، اما چنین بنایی در حاشیه رودخانه خشکی در شهرستان فهرج، کاربردی برای سکونت افراد داشته است.

رئیس حوزه باستان شناسی اداره کل میراث فرهنگی کرمان اظهار داشت: طبق شواهدی که بر دیواره‌های این اتاق در فیلم مشاهده می‌کنیم، توده‌های سیاهی بر دیواره نشسته که نشان می‌دهد به عنوان آشپزخانه از آن استفاده می‌شده است و این مساله در ساز‌های دست‌کند روستای میمند هم قابل مشاهده است.

وی با بیان اینکه فضای معابد با فضای مسکونی تفاوت دارد افزود: کاربری این فضای مسکونی به صورت موقت بوده است و کسانی که از این محل در قدیم استفاده می‌کردند مدت کوتاهی مثلا ۲ ماه از تابستان یا زمستان را به دلیل خنک بودن یا گرم بودن داخل فضای سازه نسبت به بیرون، از آن مورد استفاده قرار می‌داده‌اند.

ریاحیان خاطر نشان کرد: نمونه چنین فضا‌هایی را در روستا‌های اطراف زرند، کرمان و شهداد نیز شاهد هستیم که مردم قبلا مدت کوتاهی در آن‌ها سکونت داشته اند.

زمان کشف سازه

وی در پاسخ به اینکه این سازه چه زمانی کشف شده نیز گفت: قسمتی از سازه‌های ساخته شده باستانی که در فیلم به آن اشاره می‌شود، قبلا کشف شده بودند و احتمال دارد بخش‌های دیگری نیز کشف شده باشد که نیاز به بررسی بیشتر دارد.

رئیس حوزه باستان شناسی اداره کل میراث فرهنگی کرمان تصریح کرد:به‌زودی از این منطقه و سازه مذکور بازدید می‌شود تا پس از بررسی دقیق‌تر و بیشتر کاربرد این فضا بهتر مشخص شود.

شهرستان فهرج در مسیر ارتباطی کرمان - زاهدان در فاصله ۲۵۰ کیلومتری جنوب شرق مرکز استان کرمان قرار دارد و میل نادری، قلعه‌های تاریخی و برج معاذ از جمله بنا‌های تاریخی آن به شمار می‌رود.

منبع: ایرنا