رهبر معظم انقلاب در مراسم سی‌وچهارمین سالگرد ارتحال حضرت امام خمینی (ره)، «ایمان» و «امید» را دو عامل کمک‌کننده به امام در ایجاد تحول‌های عظیم در سطح کشور، امت و جهان برای طول تاریخ دانستند و فرمودند که آماج دشمن همین ایمان و امید است و امروز ترویج ایمان و امید و زنده نگاه داشتن آن، وظیفه همگان اعم از نخبگان، هسته‌های انقلابی، صاحبان جایگاه‌های اجتماعی و مجموعه‌های سیاسی است.

روابط عمومی رسانه ملی جایگاه و وظیفه رسانه‌ها به‌ویژه رسانه ملی در تقویت دو عامل ایمان و امید را از استادان حوزه ارتباطات جویا شد و با معاونان سیما و صدای رسانه ملی در باره راهبرد‌های رسانه‌ای و سیاست‌هایی که لازم است در این زمینه اتخاذ شود گفت‌وگو کرد که در ادامه می‌خوانید.

 نقطه‌های روشن امید و ترسیم آینده الهام‌بخش

محسن برمهانی، معاون سیمای رسانه ملی درباره راهبرد رسانه‌ای معاونت متبوعش پیرامون تقویت دوعنصر ایمان و امید می‌گوید: رهبر فرزانه انقلاب همواره در تلاش بوده‌اند که با تبیین اصول بنیادی، مسیر پیش روی مسئولان را در حوزه فرهنگ روشن کنند. ایشان پیش‌تر نیز همواره بر دو عنصر ایمان و امید تأکید و آن را از مسئولان فرهنگی کشور مطالبه کرده‌اند. همان‌طور که ۱۷ سال پیش یکی از وظایف صداوسیما در کنار سایر دستگاه‌های فرهنگی حاکمیت را تقویت ایمان و امید دانستند.

وی می‌افزاید: تبیین ایشان در ادوار مختلف در خصوص لزوم گسترش ایمان و امید در جامعه حاوی نقشه راهی است که توجه به آن می‌تواند صداوسیما و به‌خصوص معاونت سیما را در دوران تحول به پیش بیندازد.

معاون سیما با بیان اینکه باید توجه داشت که ایمان و امید دو کلمه ساده نیستند که به‌سادگی بتوان از آن‌ها گذر کرد، عنوان می‌کند: سال‌ها اندیشه و استمرار نظری در خصوص این دو کلمه در اندیشه رهبر فرزانه انقلاب موج می‌زند و از این جهت باید هم‌زمان با اقدام، مفهوم بسیط ایمان و امید در منظومه فکری ایشان احصا شود تا بتوان آن‌ها را در تمام حوزه‌های برنامه سازی دخالت داد. برنامه‌های نمایشی، برنامه‌های ترکیبی، گفتگو‌های تلویزیونی، قطعات کوتاه، برنامه‌های کودک و نوجوان و... همگی ظرف مناسبی برای ترویج ایمان و امید در جامعه هستند.

برمهانی ادامه می‌دهد: از آنجاکه ایمان در رسانه بنا بر فرمایش حضرت آقا می‌باید بر اساس ایمان روشن‌بینانه باشد مهم‌ترین راهبرد سیما تبیین مفاهیم بنیادین در منظومه گفتمانی قرآن و عترت به شیوه‌ای جذاب و متناسب با ظرفیت‌های مخا‌طبان است.

وی می‌افزاید: همچنین راهبرد سیما در حوزه امید مبتنی بر سند تحول بر پایه سه‌گانه هویت‌محوری، عدالت‌گستری و شتاب‌دهی به پیشرفت، همسو با گام دوم انقلاب است که می‌تواند برای جامعه مخاطبان، ترسیمی از آینده‌ای الهام‌بخش، قابل دسترس و در مسیر تمدن اسلامی‌باشد. از سوی دیگر راهبرد ما خط سبز و خط قرمزی خواهدبود. بدین معنا که ترویج ایمان و امید از یکسو و جلوگیری مطلق از پراکنش ناامیدی و بی‌ایمانی از سوی دیگر در دستور کار است. براین اساس حتی اگر نقدی در حوزه مشکلات و کمبود‌ها هم می‌شود باید به گونه‌ای هوشمندانه و توأم با ارائه راهکار باشد که ضمن بیان کاستی‌ها و دغدغه‌های جامعه، همان نقد نیز در دل مردم بذر امید بکارد.

نقطه‌های روشن امید

وی درباره مؤلفه‌های امیدآفرینی و تقویت ایمان در رسانه ملی و در معاونت سیما می‌گوید: در خصوص مؤلفه‌های امیدآفرینی، تقویت ایمان و نقاط امیدآفرین در این حوزه ما به این درک رسیده‌ایم که تمام شئون زندگی بشر می‌تواند دو عنصر ایمان و امید را شامل شود. در واقع ایمان و امید ممزوج است با سبک زندگی و هر آنچه در زندگی روزمره انسان می‌گذرد. از این باب است که می‌توان تبلور آن را حتی در خرید روزانه یک بانوی ایرانی برای خانه نیز مشاهده کرد. ما از یک‌سو قله‌های ایمان و امید معاصر را داریم که در رأس آن حضرت امام خمینی (ره) است و بازنمایی صحیح و دقیق از تمام شئون شخصیت ایشان در زندگی روزانه می‌تواند بسیار مؤثر باشد.

معاون سیما ادامه می‌دهد: از سوی دیگر مردم جامعه را داریم که اعمال روزمره آن‌ها در کشاکش مشکلات زندگی و گذر از رنج‌ها و کمبود‌ها نمایان‌کننده ایمان و امید در دلشان است که بازنمایی صحیح آنان نیز برای مخاطب مؤثر خواهدبود. زمانی که از بازنمایی پیشرفت‌های نظام سخن می‌گوییم، دستاورد‌های شکوهمند انقلاب را با تمام دشواری‌های مسیر طی شده‌اش به نمایش می‌گذاریم که می‌تواند برای جامعه و خصوصاً نسل جوان امید‌آفرین باشد.

برمهانی پیرامون چگونگی پیاده سازی و عملیاتی کردن این مولفه‌ها می‌گوید: برای اجرایی و عملیاتی‌سازی این مؤلفه‌ها، طراحی و تولید بر اساس محور‌های دوازده‌گانه سند تحول و بر مبنای گسترش ایمان و امید امری حیاتی است. تشکیل اتاق فکر برای برنامه‌ها به گونه‌ای که بتوان پیش از تولید، خروجی نهایی را متصور شد و از هرز روی منابع تولید جلوگیری کرد، رویکرد اساسی در تولیدات سیماست.

وی می‌افزاید: به عنوان مثال زمانی که دستاورد بزرگی، چون سفر ناوگروه ۸۶ در تلویزیون بازنمایی می‌شود، مردم با قهرمانان واقعی کشور آشنا می‌شوند و این موضوع در ارتقای عزت و خودباروی ملی بسیار نقش‌آفرین است.

معاون سیما با بیان اینکه مطالبه‌گری سازنده و پیش‌برنده نیز از دیگر شیوه‌هایی است که می‌تواند برای مخاطبان امید‌آفرین باشد تصریح می‌کند: زمانی که موضوعی در تلویزیون به عنوان مطالبه مردمی در دستور کار قرار می‌گیرد و با پیگیری رسانه به سرانجام می‌رسد، مردم و رسانه در کنار هم قرار می‌گیرند و در یک تعامل هم‌افزا به رفع مشکلات و مسائل کشور می‌پردازند. این تعامل، حس مشترک و مؤثری در ساختن و آبادانی کشور ایجاد می‌کند.

اینجا چراغی روشن است

برمهانی ادامه می‌دهد: درحوزه تقویت ایمان نیز، از آنجا که جامعه ایرانی جامعه‌ای دینی و خداباور در مسیر تاریخی خود بوده‌است، معاونت سیما با ایجاد برنامه‌های متنوع همواره در تلاش است تا با بهره‌مندی از ظرفیت‌های خود با تولید برنامه‌های متعدد در زمان‌های مناسب و ارتباط مستمر با اماکن مذهبی، به تقویت و روشن نگاه داشتن چراغ ایمان مخاطبان بپردازد.

وی تاکید می‌کند:، اما مهم‌ترین مسئله در پیاده‌سازی این دو عنصر، رشد و گسترش امید و ایمان در درون مجموعه سیماست. قطعاً اگر مجموعه‌ای خودش امید و ایمان نداشته‌باشد هرگز نخواهد توانست این دو گزاره را در سطح جامعه ترویج دهد. به لطف خدا در سیما با همکارانی روبه‌رو هستیم که امید و ایمان در دلشان موج می‌زند و روزافزون است.

 برنامه‌های شاخص سیما در دوره تحولی رسانه

معاون سیما در باره برنامه‌های شاخص تولید شده در این دو حوزه در دوره تحولی رسانه می‌گوید: در زمینه امیدآفرینی و بازنمایی پیشرفت‌های علمی‌کشور می‌توان به برنامه‌هایی مانند «ایران امروز» و «رویان» در شبکه یک، مستند «دستاورد» و کار‌های کوتاه «صعود» در شبکه نسیم و «رویانیوم» در شبکه سه اشاره کرد. همچنین برنامه «سندباد» در شبکه دو به دنبال بازنمایی تصویر ایران از زبان افراد غیر ایرانی است که خود به نوعی واقعیت‌ها و زیبایی‌های ایران و انقلاب را ترسیم می‌کند.

برمهانی ادامه می‌دهد: در حوزه گفتگو برنامه «شیوه» در زمان اوج اغتشاشات توانست فضای بازی را برای تعامل برخی از معترضان در رسانه فراهم سازد. در حوزه عدالت‌گستری و شناسایی استعداد‌های گوناگون برنامه‌هایی، چون «هماهنگ» در حوزه سرود، «معلی» در مداحی، «بگو و بخند» در عرصه هنری، «جشنواره عروسی کودک» در شبکه امید، «تهمتن» و «قهرمان» در شبکه ورزش و ... امکان فضای رقابتی در پهنه همه اقوام و نقاط کشور فراهم‌کرد. تلاش در راستای عدالت آموزشی نیز با ایجاد «مدرسه تلویزیونی» و «مدرسه کنکور» در شبکه آموزش دنبال شده‌است.

به گفته وی برنامه‌هایی چون «محفل» و «زندگی پس از زندگی» در کنار برنامه‌های خوب گذشته، چون «سمت خدا» توانسته فضای معنوی و نشاط دینی برای مخاطبان ایجاد کند. این برنامه‌ها در کنار برنامه‌های مداحی که بیش‌تر به عواطف و احساسات مخاطبان توجه دارد، به ارتقای ایمان روشن‌بینانه مخاطبان می‌پردازد و به نیاز مخاطبان در حوزه اعتقادی و معرفتی پاسخ می‌دهد.

از معاون سیما درباره سیاست‌ها و برنامه‌های آتی سوال می‌کنیم که در پاسخ می‌گوید: علاوه بر ادامه برنامه‌های موفق تولید شده، تولیداتی مبتنی بر سند تحول رسانه ملی در عرصه‌هایی مانند توجه به روستا، عشایر و اقوام در برنامه صبحگاهی شبکه یک، برنامه‌های ویژه حوزه زنان موفق و بازنمایی آنان در شبکه دو، تولیدات کوتاه نمایشی در حوزه مسائل جوانان و برنامه «یک ماه مانده» با موضوع حضرت حجت (عج) در شبکه سه، مستند «رصدخانه ملی ایران» در حوزه پیشرفت، «کارآفرینان جوان» در شبکه پنج و در قرارگاه طراحی سازمان برنامه‌هایی با رویکرد امیدآفرینی و تقویت ایمان در دست طراحی است.

برمهانی ادامه می‌دهد: همچنین در بخش تولیدات نمایشی نیز فعالیت‌هایی در دست اقدام است که برخی در مرحله نگارش فیلمنامه و برخی در مرحله پیش‌تولید و تولید قرار دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به سریال «خواجه نصیرالدین طوسی» اشاره کرد.

وی در پاسخ به این پرسش که کارویژه شما برای تقویت امید و ایمان در شبکه‌های تخصصی کودک و نوجوان چه هستند، می‌گوید: نسل‌های جوان و رو به‌رشد یکی از مهم‌ترین مخاطبان ما برای گسترش امید و تقویت ایمان هستند. از این جهت این مخاطبان همواره مسئله و دغدغه اصلی ما بوده‌اند و افزایش سهم آنان به‌خصوص نوجوانان در شبکه‌های اصلی نیز یکی از سیاست‌های مهم سازمان است.

معاون سیما ادامه می‌دهد: به طور مشخص در شبکه کودک و با محور امیدآفرینی، باید به مجموعه نمایشی «برپا» با موضوع معرفی پیشرفت‌های انقلاب اسلامی، «شگفت انگیزان» با موضوع معرفی کودکان مستعد، «دورت بگردم ایران» با موضوع معرفی ظرفیت‌های مردمی‌شهر‌های مختلف کشور و «بزن بریم» با موضوع معرفی ظرفیت‌های روستا‌های کشور اشاره کرد. در این شبکه، برنامه‌هایی نیز با محوریت ایمان تهیه شده که از جمله آن‌ها می‌توان «سرسفره خدا» با موضوع تبیین معارف قرآنی برای کودکان، «جشن فرشته‌ها» با موضوع معرفی آداب مکلف شدن به دختران تازه مکلف و «آذین» با محوریت آشنایی کودکان با نماز است.

برمهانی با بیان اینکه در شبکه امید نیز در زمینه امیدآفرینی برنامه‌های مختلفی تدارک دیده شده‌است که از بین آن‌ها باید از مسابقه «کهکشان» با موضوع نشان دادن گذشته افتخارآمیز و آینده امیدوارکننده با محوریت رویاسازی سفر ایرانیان به فضا، برنامه «باشگاه امید» با محوریت معرفی نوجوانان برگزیده و اخبار امیدوارکننده فعالیت‌های نوجوانان در سراسر کشور، برنامه «هم ارتفاع» با محوریت معرفی دستاورد‌های انقلاب اسلامی‌به نوجوانان، جشن «ایران آینده» با محوریت رویاسازی برای نوجوانان راجع به آینده ایران و برنامه «برو پی کارت» با محوریت جهت‌گیری تخصصی و هدایت تحصیلی نوجوانان نام برد، می‌گوید: برنامه‌هایی چون «نسل قاسم» با موضوع ترویج روحیه کار جهادی و معرفی نوجوانان مؤمن و انقلابی در سراسر کشور، «نورا» با محوریت افزایش معرفت نوجوانان با اهل بیت (ع)، «الهیه» با محوریت آداب سحرگاه برای نوجوانان نیز با محوریت ایمان، تدارک دیده شده‌است.

 قرارگاه‌های تخصصی در پی تقویت ایمان و امید

رسانه رادیو باتوجه به کارکرد‌های اختصاصی، مخاطبان وفادار و ظرفیت‌های قابل توجهی که دارد، در جریان‌سازی فرهنگی اثرگذار است و از این حیث می‌تواند با اتخاذ راهبردهایی، در راستای ترویج ایمان و امید ایفای نقش کند. این درحالی است که رادیو به عنوان رسانه‌ای پویا و همراه از ابتدای انقلاب نقشی مهم در تبیین و روشنگری اهداف انقلاب و مقابله با هجمه‌های رسانه‌ای دشمن داشته است. راهبرد‌های معاونت صدا در ترویج دوگزاره مورد تاکید مقام معظم رهبری را از علی بخشی‌زاده، معاون صدای سازمان جویا شدیم.

 علی بخشی‌زاده، معاون صدا نیز از راهبرد‌های رسانه‌ای این معاونت برای ترویج ایمان و امید می‌گوید: از منظر کارکرد قرارگاهی رسانه تلاش می‌کنیم نقش راهبری و حامی رسانه‌ای خود را برای شناسایی، معرفی و هم‌افزایی تمام ظرفیت‌های فرهنگی ایجاد کنیم. همچنین با پشتیبانی تمام قرارگاه‌های ده‌گانه تخصصی معاونت به کمک احیای نقش مردمی مساجد به‌عنوان کانون‌های ارتقای ایمان، امیدافزایی، تقویت وحدت ملی، اعتماد به نفس و کارآمدی جوانان خواهیم آمد.

وی می‌افزاید: از منظر کارکرد دانشگاهی رسانه نیز اطلاع‌رسانی، آگاه‌سازی، معرفت‌افزایی، تبیین و تشریح ابعاد، مولفه‌ها و آثار ایمان انقلابی و برکات و دستاورد‌های نظام مقدس اسلامی در حوزه‌های مختلف را در دستورکار خود قرار داده‌ایم.

معاون صدا با بیان اینکه از منظر کارکرد آوردگاهی رسانه نیز برای مقابله با امواج خصمانه تحریف و پاسخگویی به اهم شبهات، ابهامات و سوالات معارفی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی عموم مردم تلاش می‌کنیم، می‌گوید: از منظر کارکرد آسایشگاهی رسانه، افزایش نشاط و شادابی جامعه را با تولید و پخش برنامه‌های طنز و سرگرمی فرح‌بخش و برجسته‌سازی زیبایی‌های ایمان و امیدافزایی با تکیه بر خلاقیت‌ها و مهارت‌های هنرمندان فرهیخته و خوش‌ذوق رادیو در دستورکار داریم.

 چهار مولفه تقویت ایمان

وی درباره مولفه‌های امیدآفرینی و تقویت ایمان در رسانه ملی و در معاونت صدا تصریح می‌کند: ما چهار مولفه ایمان را محور کار خود قرار داده‌ایم: نخست تقویت ایمان به خدا و وعده‌های الهی است، ایمان به اینکه خداوند به وعده‌های خود حتما عمل می‌کند. محور دوم، ایمان به اسلام است، اسلامی‌که اسلام امام باشد و مخالف اسلام سرمایه‌داری، التقاطی روشنفکرنما‌های بی‌اطلاع و اسلام افراد متحجّر باشد. محور سوم، ایمان به مردم است، ایمان به انگیزه مردم، ایمان به رای و عمل مردم و در نهایت ایمان به راه مبارزه، ایمان به درست بودن مسیر و راهی که برای مبارزه انتخاب کرده‌ایم.

وی ادامه می‌دهد: ابعاد و مولفه‌های امید که در معاونت صدا در دستور‌کار قرار داده‌ایم عبارتند از: امنیت یا احساس امنیت، کارآمدی در ابعاد حکمرانی، اعتماد اجتماعی، رضایت عمومی، نشاط، شادابی و ایمان امیدبخش. برای ارتقای مولفه‌های فوق در بعد عملی امیدآفرینی مسئولان باید اقدامات جدی انجام دهند و در بعد نظری و احساسی امیدآفرینی، کافی است رسانه دستاورد‌های انقلاب اسلامی را به مردم معرفی کند.

وی در ادامه به برخی از این دستاورد‌ها که مورد تاکید رهبر معظم انقلاب قرار گرفته‌اند و دشمن سعی در پنهان کردن یا کوچک انگاشتن آن‌ها داشته اشاره و اظهار می‌کند: پیشرفت‌های کشور در عرصه علم و فناوری، پیشرفت‌های کشور در ایجاد زیرساخت‌های صنعتی و کشاورزی، پیشرفت‌های کشور در ایجاد ساختار‌های مهم حمل و نقل، پیشرفت‌های کشور در تربیت نیروی انسانی، پیشرفت‌های کشور در کشاندن فعالیت‌های عمرانی به نقاط محروم، پیشرفت‌های کشور در سیاست بین‌المللی، پیشرفت‌های کشور در اعتلا و عزت ملی، پیشرفت‌های کشور در اقتدار نظامی و دفاعی از این جمله هستند.

 لزوم هم‌گرایی میان نیرو‌ها و تقویت قرارگاه‌های تخصصی

وی درباره چگونگی پیاده‌سازی و عملیاتی کردن این مولفه‌ها می‌گوید: با هم‌گرایی بین نیرو‌ها و از طریق تقویت قرارگاه‌های تخصصی به عنوان مرکز عملیات و اتاق فکر در موضوعات تخصصی و با استفاده از ابزار‌های جدید رسانه‌ای همچون علوم شناختی و کاربرد آن در اقناع و تبیین در رسانه، ارتباط با مخاطبان و جذب مشارکت مخاطبان در مدیریت رسانه، می‌توان این مولفه‌ها را در رسانه پیاده کرد.

وی برنامه‌های شاخصی را که در این دو حوزه در دوره تحولی رسانه تولید شده‌اند نیز به این شرح معرفی می‌کندو می‌گوید: تقریبا همه شبکه‌های رادیویی بر اساس سند تحولی سازمان تلاش کرده‌اند این مولفه‌ها را در برنامه‌های خود ساری و جاری کنند.

 برنامه‌های شاخص صدا در دوره تحولی رسانه

وی می‌افزاید: به عنوان نمونه رادیو اقتصاد مستند «ما می‌توانیم» و «موج ثروت»، رادیو ایران، برنامه‌های «ایران امروز»، «نمودار»، «رهاورد» و «ایرانشهر»، رادیو پیام و آوا، برنامه‌های «پیام همزیستی» و «پیام خدمت»، رادیو تهران، برنامه‌های «بر بلندای همت»، «شهر آفتاب»، «علم بهتر است»، «پل مدیریت»، «تهران من»، رادیو جوان برنامه‌های «نبض»، «راهی که رفته‌ایم»، «امروز و فردا»، «بازی‌باز»، «جیک و پیک»، «رادیوم»، «جوان ایرانی سلام» و «خط آزاد»، رادیو سلامت، برنامه‌های «به زندگی سلام کن»، «افق روشن»، «چشم‌انداز» و «نیم‌نگاه»، رادیو صبا برنامه‌های «دستاوردها»، «کار خوب» و «همپای صبا»، رادیو فرهنگ برنامه‌های «مسیر پیشرفت»، «ایران‌دخت»، «صبح به وقت فرهنگ»، «پویش»، «سرزمین من»، رادیو گفتگو برنامه‌های «ضرب سکه»، «انعکاس»، «حیات خلوت»، «روزنه»، «ترنج» و «رویداد»، رادیو قرآن برنامه‌های «گلدسته»، «نشان»، «در مکتب وحی»، «تفسیر مطهر»، «درسنامه صحیفه سجادیه»، «درسنامه نهج‌البلاغه»، «فهم زبان قرآن»، «سروش هدایت»، «نشان»، رادیو معارف برنامه «سلام بهار»، رادیو ورزش برنامه‌های «به اضافه ورزش»، «همیشه با ورزش»، «فردا روشن است»، «ایران خاک دلیران» و «بانوی ایرانی» مشخصا به مولفه‌های امید و ایمان می‌پردازند.

وی درباره سیاست‌ها و برنامه‌های آتی نیز می‌گوید: یکی از وظایف هر رسانه جمعی به‌خصوص در دوران بحران تهیه و ارائه بسته‌های خدماتی امیدآفرین است. در جامعه ما این امر باید با هدف تبیین فعالیت‌های امیدآفرین دولت و سایر نهاد‌های کشوری و لشکری در زمینه مدیریت افکار عمومی داخلی و خارجی و مقابله با اقدامات خصمانه دشمنان انقلاب و افزایش رضایت در جامعه صورت پذیرد.

وی تاکید می‌کند: رسانه ملی و به تبع آن معاونت صدا و شبکه‌های رادیویی برای سه ماهه نخست سال ۱۴۰۲ در این زمینه برنامه‌ریزی‌های ویژه‌ای دارند. برنامه‌ها و بسته‌های امیدآفرین پیشنهادی شبکه‌های رادیویی دارای سه ویژگی «فراگیری»، «قابلیت بازدهی در بازه زمانی سه ماهه» و به‌وجودآورنده «رضایت» در بخش مهمی از جامعه هستند.

وی در پاسخ به اینکه کارویژه شما برای تقویت امید و ایمان در شبکه‌های رادیویی تخصصی چه هستند، گفت: به عنوان یک کارویژه اصلی تلاش خواهیم کرد نقش مسجد را به عنوان کانونی برای ارتقای سرمایه اجتماعی، ایمان انقلابی و امیدافزایی در جامعه تقویت کنیم و با ایجاد و توسعه یک شبکه مردمی از جوانان مومن و انقلابی و مسجدی هسته‌های مردم‌نهادی برای جهاد تبیین با هدف امیدافزایی و ترویج سبک زندگی مومنانه ایجاد کنیم.

وی ادامه داد: برای این منظور قرارگاه مرکزی صدای مردم را که شامل ۱۰ قرارگاه تخصصیِ اجتماعی، معارفی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، ورزشی، سلامت، تفریحات، تاریخی و علم و فناوری است راه‌اندازی کرده‌ایم که تمام این قرارگاه‌ها با طراحی و اجرای عملیات رسانه‌ای مشترک تلاش خواهندکرد با سازماندهی مردمی جهاد تبیین را در عرصه‌های تخصصی با محوریت مساجد محقق کنند. در واقع هر یک از مدیران شبکه‌های رادیویی، متولی یکی از قرارگاه‌های مذکور هستند و با رویکرد تحولی هم‌افزایی؛ تمام ظرفیت‌های موجود را شناسایی، بسیج و هماهنگ خواهندکرد تا زمینه لازم برای حرکت‌های جهادی مردم جهت تقویت امید و ایمان جامعه فراهم شود.

 چرا ایمان؟ چرا امید؟

احسان قاضی‌زاده‌هاشمی، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در این باره می‌گوید: سازمان صداوسیما یک دستگاه فرهنگی و تریبون عمومی است که فراتر از اطلاع‌رسانی، یک رسالت فرهنگی دارد و باید براساس آن هدف‌گذاری، برنامه‌سازی و فرهنگ‌سازی کند.

وی افزود: لازم است جلوه‌های مثبت خدماتی که تمام ارکان جمهوری اسلامی‌به آحاد مردم از جامعه شهری گرفته تا روستایی ارائه می‌دهند نمایش داده‌شود. این تمرکز و توجه از سوی رسانه ملی باید روی همه قشرها، طبقات و گروه‌ها باشد، نه اینکه خودش را معطوف به یک گروه یا جامعه خاص کند؛ به عبارتی از شهروند تهرانی تا روستانشینی که در دورترین نقاط کشور در مرز‌ها زندگی می‌کند باید این جریان‌سازی را حس کند و از مجرای اطلاع‌رسانی صحیح و همه‌جانبه، خدمات جمهوری اسلامی‌برای آحاد مردم تبیین شود.

نماینده مردم فریمان، سرخس، بخش‌های احمدآباد و رضویه خراسان رضوی در مجلس شورای اسلامی ضمن تاکید بر ضرورت توزیع اخبار خوب و مثبت در جهت امیدآفرینی اظهار داشت: مخصوصا در قبال نسل جوان که ابتدای انقلاب و دوران دفاع مقدس را درک نکرده‌اند، دهه هفتادی‌ها، دهه هشتادی‌ها و حتی دهه نودی‌ها مسئولیت داریم. رسانه ملی باید گروه‌های مختلف جامعه به‌ویژه نوجوانان و جوانان را در برنامه‌سازی‌ها مورد توجه قرار دهد و برنامه‌های متنوعی بسازد به گونه‌ای که تقویت روحیه خودباوری، وطن‌دوستی و نگاه دیندارانه و اخلاق‌مدارانه را در کشور در پی داشته‌باشد.

وی ادامه داد: باید یک رویکرد مهم در برنامه‌سازی‌ها تقویت ایمان واقعی، پرورش ارزش‌های اخلاقی- دینی و توجه به ارزش‌های اجتماعی در مردم ایران باشد.

قاضی‌زاده با اشاره به اینکه کمبود، خلا، اشکال و موضوعات یاس‌آور در کشورمان وجود دارد و اگر بخواهیم بر نیمه الی لیوان تمرکز کنیم این نقاط در جا‌های مختلف مشاهده می‌شوند، گفت:، اما بزرگ‌نمایی این اشکالات و ارائه تحلیل‌های غیرراهکارگرا، نباید موجب شود که به نقاط امیدآفرین نپردازیم.

این عضو ناظر مجلس در شورای نظارت بر صداوسیما، تاکید کرد که صداوسیما رسالت سنگینی دارد؛ آن چیزی که اکنون در جامعه ما موج می‌زند تزریق مسائل منفی، یاس‌آلود و مواردی است که منجر به ایجاد سرخوردگی عمیق اجتماعی به‌خصوص در نسل نوجوان و جوان ایرانی می‌شود. این القائات در فضا‌های تبلیغی که معاندان به وجود می‌آورند، در ماهواره‌ها و در فضای مجازی گسترده می‌شوند و در این بین اگر صداوسیما نگاه هنرمندانه، دقیق و موشکافانه داشته‌باشد و با یک دید هنری و با ساخت تولیدات خوب و با کیفیت بتواند مخاطب حداکثری را پای رادیو و تلویزیون بنشاند و بیان دلنشین و اثرگذاری برای آحاد مردم ایران داشته‌باشد، می‌تواند تقویت‌کننده ایمان و امید باشد.

 امیدآفرینی از دریچه اخبار

عباس اسدی، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی نیز با اشاره به اینکه ایمان و امید دو کلیدواژه فرمایش‌های رهبری در روز چهاردهم خرداد امسال بود، به امیدآفرینی در پوشش اخبار اشاره کرد و گفت: رسانه ملی می‌تواند با انتشار اخبار مثبت از پیشرفت و توسعه، این امید را در جامعه زنده و مردم را به آینده امیدوار کند.

وی افزود: هرچقدر این اخبار بیش‌تر در باره امید، پیشرفت و رفع مشکلات مردم باشد اثرگذاری بهتری خواهند‌داشت. هرقدر بیش‌تر به مشکلات پرداخته شود و مردم احساس کنند که حرفشان شنیده می‌شود، نسبت به نظام و آینده کشور امیدوار می‌شوند و انگیزه بیشتری برای همراهی با نظام پیدا می‌کنند، اما اگر رسانه بخواهد به طور مرتب حذف کند، مسئولان را به نقد نکشاند و قصور‌ها را مطرح نکند مردم متوجه می‌شوند که صدایشان شنیده نمی‌شود و انگیزه و امیدشان را از دست می‌دهند.

اسدی با تاکید بر اینکه صداوسیما باید در این زمینه با دقت نظر بیش‌تری عمل و عاملان و بانیان مشکلات را معرفی کند و از آن سو اخبار مثبت را در اختیار مردم بگذارد، گفت: حتی اگر مشکلی هست باید ابعاد آن موشکافانه بررسی و برایش راهکار ارائه شود.

این استاد ارتباطات ادامه داد:، اما صداوسیما در سایر مقوله‌ها می‌تواند موسیقی‌های امیدوارانه و مجموعه‌های نمایشی شادی‌آفرین پخش کند و بسیاری اقدامات از این دست را که در جهت تقویت امید باشد، انجام دهد. همچنین بر تقویت بُعد دینی در رسانه باید بیش از این‌ها تمرکز شود. البته منظور از ایمان، ایمان دینی به تنهایی نیست، بلکه ایمان مردم به نظام و کشور هم مطرح است. ایمان دینی یکی از ابعاد ایمان است و رسانه باید همه ابعاد ایمان را درنظر بگیرد.

وی با تاکید براینکه تلویزیون به تولید محتوای مطلوب، مجموعه‌های نمایشی خوب و برنامه‌های سازنده و جذاب نیاز دارد، اظهار داشت: صداوسیما باید در برنامه‌سازی‌ها خلاقیت به خرج بدهد و یک بعدی به موضوعات نگاه نکند؛ در این صورت است که می‌تواند در زمینه ایمان و امید به‌خوبی کار کند. فهمی‌که رسانه ما از امید دارد، لزوما صحیح نیست. رسانه تصور می‌کند امید یعنی تنها به اخبار مثبت پرداخته شود درحالی که اخبار منفی باید طوری مطرح شوند که نقطه امید هم در آن‌ها یافت شود و اخبار را در فضای خاص خودش منتشر کند که دو کلیدواژه رهبری را پوشش دهد.

وقتی «امید» دست‌یافتنی می‌شود

امیدعلی مسعودی، استاد ارتباطات و رئیس دانشکده فرهنگ و ارتباطات دانشگاه سوره نیز مولفه‌های پرداختن به امید و ایمان در رسانه ملی را برشمرد و در این باره گفت: نخستین مولفه در ایجاد امید، بیان توانمندی‌های جوانان، زنان و مردان جامعه است. اگر در سطح جهان نگاه کنید، به عنوان مثال در ناسا که مهم‌ترین مرکز فضایی دنیاست، اگر مهندسان ایرانی نباشند، کار با دشواری روبه‌رو می‌شود. ایرانیان از بهترین برنامه‌نویسان و متخصصان در حوزه‌های مختلف هستند و در داخل هم توفیقات بسیاری از جمله در عرصه فناوری نانو و موشک‌های ابر فراصوت داشته‌ایم که در دنیا بی‌نظیر است. ما استعداد‌های بسیاری داریم که باید به آن‌ها در رسانه بپردازیم.

وی افزود: مولفه دوم ایمان و اراده است. ایرانیان در دنیا به بااراده بودن، شهره‌اند و این دو مولفه‌ای مهم هستند که باید حتما در باره آن‌ها کار کنیم. فرزندان ما با کم‌ترین امکانات، بزرگ‌ترین دستاورد‌ها را برای نظام و انقلاب رقم زده‌اند.

مسعودی مؤلفه سوم را ابتکار دانست و گفت: مصادیق آن را در دوران دفاع مقدس شاهد بوده‌ایم. پس از آن فرهنگ ماست. فرهنگ ایرانی ایجاد امیدواری می‌کند و یاس هیچ‌گاه در فرهنگ ایرانی راه نداشته‌است، در فرهنگ اسلامی هم همین‌گونه است، چون هر دو فرهنگ، توحیدی هستند و تکیه‌گاه دارند. فرهنگ ما نشاط‌آور و امیدآفرین است و انسان در چنین فرهنگی هیچ‌گاه احساس تنهایی نمی‌کند.

این استاد ارتباطات ادامه داد: مشکلی که اکنون در دنیای غرب وجود دارد همین تنهایی است و وقتی محور همه چیز قرار می‌گیرد خودش باید به خودش اتکا کند، در حالی که از آن عاجز است و انسان‌گرایی باعث می‌شود بسیار زود سرخورده شوند.

وی یکی دیگر از مولفه‌های موثر در تقویت ایمان و امید را توجه به ادبیات و زبان فارسی دانست و تصریح کرد: به زبان فارسی کم توجه شده است، ما یک کشور تنها نیستیم و شماری از همسایگان ما هم‌زبان ما هستند یا فرهنگ مشترک اسلامی‌با آن‌ها داریم. جوانان ما می‌توانند به‌عنوان یک ایرانی مسلمان نه‌تن‌ها در داخل، بلکه در این کشور‌ها نیز تحول ایجاد کنند. باید به‌قدری امیدآفرینی کنیم و توانمندی‌هایشان را به آن‌ها یادآوری کنیم که به سفیران انقلاب اسلامی تبدیل شوند.

رئیس دانشکده فرهنگ و ارتباطات دانشگاه سوره ادامه داد: متاسفانه کشور‌های معاند و رسانه‌های بیگانه به قدری روی ذهن فرزندان ما کار می‌کنند که آن‌ها را به‌عنوان مهاجر درمانده در کشور‌های اروپایی و امریکایی می‌پذیرند و این اصلا برای ما خوب نیست. مردم باید ثمره این استعداد‌ها را در داخل ببینند یا اگر به خارج از کشور می‌روند دستاوردهایشان در داخل کشور مورد استفاده قرار بگیرد. باید ویژندسازی را به فرزندانمان بیاموزیم و اگر به همه این‌ها در رسانه ملی توجه کنیم، «امید» دست یافتنی می‌شود.