در این همایش که به همت استانداری خراسان رضوی، مدرسه حکمرانی شهید بهشتی، بنیاد پژوهشهای اسلامی و سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی، دانشگاه فردوسی مشهد و اندیشکدههای استانی خراسان رضوی برگزار شد، به موضوع چالشها و الزامات با رویکرد زیارت پرداخته شد.
معاون فرهنگی، اجتماعی و زیارت استانداری در این همایش گفت: هم در نگاه مدیریت سرمایه و فرصتها در نظام اسلامی حرف برای گفتن بسیار است و هم در حوزه زیارت، موضوعات ناگفته بسیاری وجود دارد.
حجت الاسلام والمسلمین گنابادی نژاد افزود: رهبر معظم انقلاب در بیانیه گام دوم، موضوع معنویت را از دستاوردهای مهم یاد میکنند. نکته قابل توجه این است که اخلاق و معنویت در دستاوردها و در اولویتها جایگاه مهمی دارد.
وی گفت: باید الگویی را در دستور کار قرار دهیم تا بیشترین استفاده را از این دستاوردها داشته باشیم و ضمن صیانت از آن ها، به سمت افقهای پیش رو حرکت کنیم.
معاون فرهنگی، اجتماعی و زیارت استانداری درباره مولفههای حکمرانی متعالی خاطرنشان کرد: پاسخگویی و حق اظهار نظر، ثبات سیاسی، حاکمیت قانون و کنترل فساد از جمله این مولفهها به شمار میرود.
وی ادامه داد: یکی از مهمترین سرمایهها برای ساختن تمدنی اسلامی استفاده از ظرفیت زیارت است.
گنابادی نژاد با اشاره به ظرفیتهای مشهد گفت: این شهر سالانه ۳۰ تا ۴۰ میلیون زائر دارد و میزبان حدود ۵ میلیون زائر از کشورهای جهان است.
وی افزود: بیشترین تشکلهای خیریه مردم نهاد در مشهد فعال هستند. حتی موقوفات حوزه علمیه خراسان بیشترین موقوفات را در جهان اسلام به خود اختصاص داده است.
گنابادی نژاد با بیان اینکه بیش از ۱۰ هزار دانشجوی خارجی در دانشگاههای استان مشغول به تحصیل هستند، افزود: گردش مالی ۳ تا ۶ هزار میلیارد تومانی در حوزه سوغات زائر، یکی دیگر از ظرفیتهای مشهد به شمار میرود.
وی ادامه داد: علاوه بر این ۹۰ درصد بخش صنعتی خراسان رضوی، مردمی و خصوصی است.
گنابادی نژاد با بیان اینکه مقصد ۷۰ درصد قطارهای برون شهری در کشور، مشهد است، گفت: ۱۵ میلیون از ظرفیت مسافرهایی که با قطار تردد میکنند، مرتبط با این شهرستان است.
عضو شورای انقلاب فرهنگی کشور هم در این همایش اظهار کرد: اولین مسئلهای که باید دغدغه ما باشد این است که اصطلاح حکمرانی در چه شرایطی ایجاد شده، گاهی مسائل را تدبیر و سیاست گذاری میکنیم، ولی با نگاه حاکمیت و حکومت موضوع را پیش میبریم.
دکتر عادل پیغامی گفت: حکمرانی اصطلاحی است که قرار است جایگزین مسئله حکومت شود. در مقولههای فرهنگی همچون زیارت که کاملا با امور مردمی درگیر است طبیعتا ورود حاکمیتی و از بالا به پایین معنا نمیدهد.
وی ادامه داد: ما در طول تاریخ با این موضوع مواجه بودیم که مقولهای مانند زیارت حضرت رضا (ع) بیشتر حکمرانانه پیش میرفته است و شاید در ۵۰ و ۶۰ سال گذشته با ذهنیتی که از مسئله دولت و دولت مداری یا حاکمیت شکل گرفت، سازمانها هم بجای حکمرانی به سمت دولت مداری پیش رفتند. از همین رو مقوله خدمت به زائر بیشتر رنگ و بوی دولت مدارانه به خود گرفته است.
عضو شورای انقلاب فرهنگی کشور درباره اهداف برگزاری این همایش خاطرنشان کرد: به دنبال این هستیم روش مردم محور، اسلامیتر و متعالی تر که در حوزه زیارت باید شکل بگیرد را با همفکری نخبگان این عرصه به بحث بگذاریم.
وی گفت: در واقع هر گونه تصمیم در عرصه زیارت و خدمت به زائران و حل و فصل مسائل مورد نیاز یک زیارت خوب را هم میتوان با نگاه دولت مدارانه عمودی رقم بزنیم و هم میشود به روش حکمرانانه پیش رفت.
پیغامی با اشاره به معنای حکمرانی و اهمیت آن در عرصه زیارت گفت: حکمرانی مقوله جدیدی به لحاظ ادبیات است، ولی مقوله قدیمی است به جهت سنت و تمدن ما که بسیار مردمیتر است.
به گفته وی دو مدل عمودی و افقی را میخواهیم در عرصه زیارت مطرح کنیم. مقوله زیارت را میشود از بالا به پایین چه توسط دولت مرکزی و چه آستان قدس رضوی به نحو حاکمیتی و دولت مدارانه پیش برد. در نوع دیگر میتوانیم به سمت حکمرانیهای افقی حرکت کنیم.
پیغامی افزود: حکمرانیهای افقی، مردمیتر و انسانیتر هستند، به زائر نقش فعال میدهند و از انگیزههای درونی زائران و مجاوران برای تحقق مقوله زیارت بیشتر استفاده می کنند.