سالیان سال است که خشکسالی چتر خود را بر سر ایران گسترانیده و زنگ کمآبی و بی آبی را در نقاط مختلف کشورمان به صدا در آورده است. امروز زمین تشنه، قصه پر غصه بی آبی را روایت میکند. قصه پر غصهای که همگان آن را پذیرفتهایم و میدانیم سرزمین مادریمان آب چندانی ندارد و باید به گونهای با این محدودیت هماهنگ شویم.
محدودیتی که خشکسالی، تنها نقشآفرین آن نبوده و اقدامات انسانی نیز نقش مهمی در شکلگیری آن داشتهاند. یکی از این اقدامات، برداشت بیرویه آب از ذخایر زیرزمینی است که جلوهگری این بیآبی را دو چندان کرده و در صورتی که به همین منوال پیش روند زنگ خطر ایجاد بحران بزرگی را به گوش میرساند.
مصداق عینی برداشت جفاکارانه از منابع آب زیر زمینی، حفر و تجهیز چاهی بدون اخذ مجوز قانونی از وزارت نیرو در حاشیه شهر کرمان است که علی رغم اخطار اداره آب منطقهای کرمان در خصوص برداشتن منصوبات آبکشی از روی چاه، مالک اصلی چاه هیچگونه اقدامی در خصوص پر و مسلوب المنفعه کردن آن نکرده است و انشعابات آن به باغهای پسته مجاور و محله زنگی آباد کرمان نیز میرسد.
موقعیت قرارگیری این چاه به گونهای است که داخل زمین با عمق ١۶٠ متر و دبی ٢٠ لیتر بر ثانیه با قطر لوله آب ۶ اینچی مدفون و با ترفندهای مختلف پنهان سازی و روی آن پوشیده شده و دور تا دور آن دیواری عظیم محصور و به فاصله اندکی از این چاه، چاهی دیگر حفر شده است تا کسی ظن و گمانی بر حفر چاه اصلی نبرد.
متأسفانه میلیونها لیتر آب به صورت شبانه روزی استخراج و به فروش مالکین باغات مختلف میرسید و با توجه به تنش آبی شدید استان که به نوعی مرتبط با موضوع امنیت کلی کشور نیز میباشد و بیم فرو نشست قریب الوقوع در محل را افزایش داده بود؛ رسیدگی به آن به صورت فوقالعاده و بدون فوت وقت در دستور پیگیری قضایی قرار گرفت.
ساعت ۴ صبح به همراه نماینده دادستان مرکز استان کرمان، چند تن از کارکنان دادسرا، رئیس یگان اجرائیات، مأموران نیروی انتظامی و نمایندگان شرکت آب منطقهای به محل قرار گیری این چاه در حاشیه شهر کرمان (ابتدای ورودی جاده زرند) میرویم. جرثقیل، لودر، کامیون برای تخلیه خاک و دستگاه بتن ریزی در محل حفر چاه مستقر بودند. با دستور قضایی عملیات خارج کردن لولههای داخل چاه با جرثقیل آغاز شد. پس از آن با چندین کامیون شروع به خاکریزی داخل چاه و بتن ریزی کردند.
اگر چه در ابتدا پلمب چاه غیر مجاز کار سادهای به نظر میرسید؛ اما روند زمانبر و پر تنشی را به همراه داشت. این فرایند چیزی حدود ٢ ساعت زمان به خود اختصاص داد.
رئیس اداره آب منطقهای کرمان در حاشیه این عملیات بیان داشت: کشاورزانی که قصد حفر چاه دارند به منظور اجتناب از تبعات سوء ناشی از حفاریهای غیرمجاز، باید برای تشکیل پرونده، بازدید و طی مراحل کارشناسی فنی و صدور پروانه حفر چاه به اداره آب منطقه خود مراجعه کنند. همچنین در حیطه این چاههای مجاز، کشاورزان لازم است با نصب کنتور هوشمند نصب شده بر روی چاه، حجم قانونی خود را برداشت کنند.
او بیان کرد: بالا بودن حفر چاهها و برداشتهای بی رویه از آبهای زیر زمینی پدیده نگران کننده نشست زمین را به دنبال دارد به گونهای که زمین خالی شده و با فرو نشست زمین، سفرههای زیر زمینی دیگر قابلیت آبگیری ندارند؛ زیرا منافذ آن گرفته شده و اگر بارندگی هم صورت گیرد سفرهها دیگر نمیتوانند آب را در خود ذخیره کنند که این خود به معنای مرگ پنهان زمین است که پایداری زمین را هم از بین میبرد. از دست رفتن زمین نیز به معنای از دست رفتن امنیت غذایی، از بین رفتن تولید و افزایش مهاجرت و سایر تبعات منفی اجتماعی و اقتصادی است.
بخشی، دادستان مرکز استان نیز گفت: حفر غیر مجاز در حقوق ایران وفق ماده ۴۵ قانون توزیع عادلانه آب جرم میباشد که قانونگذار در بند ه ذیل ماده قانونی بیان شده، ۲ فقره جرم در خصوص منابع آبی احصاء کرده است:الف) جرم حفر چاه غیر مجاز ب) جرم بهره برداری غیر مجاز از منابع آبی. همچنین طبق متن ماده قانونی مورد اشاره، هر دو جرم احصاء شده مشمول مجازات تعقیب کیفری مرتکب، اعاده به وضع سابق و جبران خسارت شده اند و کلیه اموالی که از طریق نامشروع و فروش آب غیر قانونی کسب کرده نیز ضبط خواهند شد.
مدعی العموم در استان افزود: خوشبختانه در سالهای اخیر با استناد به قانون فوقالذکر و پیگیریهای دستگاه قضا و با همت گروههای گشت و بازرسی آب منطقهای استان اقدامات مناسبی در توقیف حفاریهای غیر مجاز صورت گرفته است و امیدواریم با این روند بتوانیم منابع آبهای زیر زمینی استان که امانتی در دست ما است را برای نسلهای آینده حفظ کنیم و همچنین با آگاهی بخشی به سطح جامعه بتوانیم این روند را با کمترین تبعات انجام دهیم و همه افرادی که به صورت غیرمجاز نسبت به اخذ انشعابات غیر قانونی اقدام کرده اند بدانند قطعا با آنها برخورد جدی و قانونی به عمل خواهد آمد.