دانستنیهای حقوقی؛
«عندالاستطاعه» یا «عندالمطالبه»؟
پروژه مدیریت نشانی مکان‌محور بعد از ۷ سال در نیمی از شهر‌های کشور اجرا شده است
پروژه مدیریت نشانی مکان‌محور یا GNAF در ایران از سال ۹۵ با شهر‌ها و کلانشهر‌هایی که اطلاعات و امکانات بیشتری داشته‌اند آغاز شده است.
پروژه مدیریت نشانی مکان‌محور یا GNAF در ایران از سال ۹۵ با شهر‌ها و کلانشهر‌هایی که اطلاعات و امکانات بیشتری داشته‌اند آغاز شده است. جی‌نف در حال حاضر در حدود ۸۰۰ شهر از ۱۴۰۰ شهر کشور به اجرا درآمده است. این پروژه هم‌اکنون در ۸۰ درصد تهران و کلانشهر‌های کشور اجرا شده است.
محمدرضا قادری، عضو هیئت‌مدیره پست و رئیس مرکز نوآوری شرکت ملی پست، درباره وضعیت پروژه ملی جی نف در ایران می‌گوید: «جی‌نف یک پایگاه داده اطلاعاتی است که آدرس تمام ساختمان‌ها و واحد‌های مکانی موجود در شهر‌ها و روستا‌های کشور را استانداردسازی و ژئوکد می‌کند. نشانی‌هایی که در کشور وجود دارد آدرس‌های توصیفی است، یعنی بسته به اینکه چطور آن مسیر را پیدا می‌کنیم آن نشانی را توصیف می‌کنیم. در این صورت ممکن است برای یک مکان بتوان از چند جهت آدرس داد و در مواقعی امکان سوءاستفاده از نشانی‌ها نیز به وجود می‌آید.»
وی ادامه می‌دهد: «پس نیاز است هر مکان نشانی استاندارد داشته باشد. اگر بتوانیم این نشانی را به لوکیشن یا موقعیت جغرافیایی روی نقشه متصل کنیم، خیلی از کاربرد‌های دنیای دیجیتال ممکن می‌شود. کدپستی یا نشانی استاندارد نیازمند این است که تمام مشخصات ملک شناسایی و در یک پایگاه داده جمع‌آوری شوند. این موضوع استفاده‌های مهمی دارد. در حوادث طبیعی مثل سیل، زلزله و در مواقع بحرانی و غیربحرانی جی‌نف پروژه بسیار مفید و کاربردی‌ای به شمار می‌رود.»
پروژه جی‌نف در ایران
طبق گفته قادری، پروژه جی نف در کشور ما از سال ۹۵ استارت خورده و شرکت ملی پست رئیس کارگروه این پروژه است. سایر دستگاه‌ها مثل سازمان نقشه‌برداری، سازمان جغرافیایی، نیرو‌های مسلح هم درگیر آماده‌سازی و اجرایی کردن این پروژه هستند.
قادری در ادامه می‌گوید: «این پروژه طبیعتاً از شهر‌ها و کلانشهر‌هایی که اطلاعات و امکانات بیشتری داشته‌اند شروع شده است و تا آنجایی که نقشه و نام معابر وجود داشته پیاده‌سازی انجام شده است. در حال حاضر در ایران ۱۴۰۰ شهر داریم و که این پروژه در بیش از ۸۰۰ شهر پیاده‌سازی شده است. این پروژه از پرجمعیت‌ترین شهر‌ها شروع شده و در تهران و کلانشهر‌ها ۸۰ درصد و از منظر تعداد شهر‌ها بیش از ۵۰ درصد شهر‌های ایران را پوشش داده است.
وی افزود: هرگز روند صد درصدی نه تنها در ایران که در تمام کشور‌های جهان رخ نمی‌دهد. چون همیشه آدرس‌ها با تغییراتی مثل ساخت وساز‌ها در حال تغییر هستند و به همین خاطر نقشه‌ها باید دو سال یک بار به‌روز شوند. ضمن اینکه گاهی نقشه‌هایی که در اختیار پست بوده نقشه‌های به‌روزی نبوده و بعضی معابر اصلاً نام ندارند، حتی در خود تهران هنوز مکان‌هایی وجود دارد که پلاکی برایش اختصاص داده نشده است یا ملکی که پایان کار ندارد. این‌ها دلایلی است که پایگاه هیچ وقت به وجه صد درصدی نمی‌رسد. اما از لحاظ پیشرفت کار تا جایی که نقشه، لایه معابر، پلاک و… اجازه داده کار پیش رفته است. یک بار عملیات برای تهران صد درصد انجام شده، اما هر روزه ساخت‌وساز انجام می‌شود، تغییرات اتفاق می‌افتد و ما این تغییرات را پوشش می‌دهیم.
مدیرعامل سابق شرکت پست سال ۹۹ اعلام کرده بود: «پروژه مدیریت نشانی مکان‌محور» (GNAF) تاکنون ۸۰ درصد پیشرفت داشته و در یک سال آینده این پروژه تکمیل می‌شود. اما متاسفانه به نظر می‌رسد روند رشد پروژه و به ثمر رسیدن این طرح بسیار کندتر از آن چیزی است که مدیران پیش‌بینی می‌کنند.
وضعیت جی‌نف در روستا‌ها
قادری در ادامه می‌گوید: «پروژه جی‌نف در روستا‌ها تقریباً از سه سال پیش با همکاری بنیاد مسکن انقلاب اسلامی که متولی نقشه‌های روستایی است، انجام شده و توافقاتی در این زمینه صورت گرفته است. بیش از چند هزار روستا را در دست اقدام داریم، اما موانع اصلی نبود نقشه‌های به‌روز است. منظور از نقشه عکس آن نیست منظور نقشه‌ای است که لایه‌های معابر روی آن پردازش و مشخص شده باشدکه این مهم هنوز برای شهر‌های کوچک و کم‌جمعیت تولید نشده یا حداقل به‌روز نیست. برای تحقق این امر، لایه‌های معابر بی‌نام باید نام‌گذاری و شناسایی و ساختمان‌های بدون پلاک دارای پلاک شوند.»
راهکار توسعه چیست؟
قادری راجع به توسعه این پروژه می‌گوید: «متولی نصب پلاک شهرداری است و در تلاشیم پلاک تطبیقی با کدپستی را به کمک شهرداری ترویج کنیم. در خصوص مباحث نقشه هم با دستگاه‌های متولی در تلاشیم تا تفاهم‌نامه دوجانبه و چندجانبه را منعقد کنیم. ما متولی تولید نقشه نیستیم، اما تا جای ممکن در تلاشیم در حد و وسع خودمان توسعه‌دهنده این پروژه باشیم و به سایر ارگان‌های درگیر در این طرح مثل سازمان نقشه‌برداری کشور، سازمان جغرافیایی، نیروی مسلح و بنیاد مسکن یاری دهیم. در خصوص لایه معابر و خود تخصیص پلاک هم با شهرداری‌ها در تعامل هستیم که عملاً اطلاعات پایگاه کامل و پوشش بیشتری ایجاد شود.»
قادری معتقد است سازمان ثبت اسناد با توجه به اینکه پایگاه‌های اطلاعاتی ملکی را در اختیار دارد، می‌تواند تعامل بهتری با شرکت ملی پست برقرار کند، اما بحث نقشه‌هایشان و مباحث فنی مانع از این می‌شود که با سرعت بیشتری با پست همکاری کنند. وی در این باره می‌گوید: «ما به دقت سانتی‌متری در پروژه جی‌نف نیاز نداریم و حدود ملک برایمان کافی است، همکاری سازمان ثبت اسناد می‌تواند باعث تسریع پروژه جی‌نف در کشور شود و تسریع این پروژه به نفع تمام افراد جامعه است.»
