حجت الاسلام والمسلمین سید حمید میرباقری، کارشناس مذهبی درمورد سنت احیاء شده موقوفه سرای حاج نادعلی بازار تهران اظهار کرد: در بسیاری از استان‌ها و شهرستان‌هایی که در این سال‌ها منبر رفته ام مواردی خاص‌تر هستند و اقامه عزای اهل بیت (ع) را به جای آورده اند و وقتی خوب بررسی می‌کنیم، می‌بینیم عمده مطلب به خاطر وقف در آن شهرستان است. مثلاً یک زمانی حاج آقا قرائتی می‌گفت و بعدش به چشمم این موضوع را دیدم و ایشان اشاره می‌کرد: یک شهرستان کوچکی در استان فارس وجود دارد که بیش از ۱۰۰ مسجد دارد و همه مساجد آن، گرم و شلوغ و پرحرارت هستند. وقتی بررسی کرده بودند که چرا این شهرستان‌های کوچک با این تعداد مسجد تا این حد گرم و شلوغ است؟! متوجه شدند بزرگان قدیمی این شهر، درختان گردو و بادام و یا حتی درختان دیگری که داشته اند را برای بچه‌هایی که به مسجد می‌آمدند و نماز می‌خواندند، وقف می‌کردند تا جایی که وقتی بچه‌ای برای اقامه نماز به مسجد می‌آمده است به او ده گردو یا بادام می‌دادند و این روند ادامه پیدا می‌کرد و وقتی در سال‌های بعد، آن بچه بزرگ می‌شد دیگر برای گرفتن گردو به مسجد نمی‌آمد بلکه به عشق خداوند متعال، نماز، حضرت سیدالشهداء (ع) و اهل بیت (ع) می‌آمد.

این کارشناس مذهبی بیان کرد: بنده، نیمه شعبان در یکی از شهرستان‌ها برنامه داشتم و حال و حرارت و استقبال در مسجد از طرف مردم را مشاهده کردم و دقیقاً همان مطلبی بود که حاج آقا قرائتی گفته بودند که سرّ آن به مسئله وقف برمی گشت که در استان یزد و برخی از شهرستان‌های استان اصفهان مشاهده می‌کنیم و در طول سال، روضه‌های حضرت سیدالشهداء (ع) را برگزار می‌کنند و متدینین و امام حسینی‌های آن‌ها بیشتر هستند.

حجت الاسلام میرباقری گفت: وقتی به دقت بررسی می‌کنیم، متوجه می‌شویم این موضوع به بسیاری از زمینه‌های کشاورزی و موقوفاتی برمی گردد که قدیمی‌ها انجام می‌دادند. چون متأسفانه، جدیدی‌های ما این طور نیستند که یک مقداری هم، به امثال من برمی گردد که روی منبر وقف را ترویج نکرده ایم و  باید آثار و برکات وقف را بیان کنیم. این در حالی است که گذشتگان ما موضوع وقف را ترویج و متدینین هم تبعیت کردند و امروز، آن وقف باعث برپایی روضه و سفره‌های کرامتی شده است که فردی دویست سال قبل از خود باقی الصالحاتی به جای گذاشته است و امروز، نتیجه و ثمره آن را مشاهده می‌کنیم که یکی از آن ها، همین سرای حاجی نادعلی واقع در بازار چهل تن است که بیش از ۱۴۰ سال از عمر وقف آن می‌گذرد. 

این کارشناس مذهبی تصریح کرد: به نظر بنده، معمولاً افرادی که وقف روضه خوانی می‌کنند ۴۰-۳۰ سال خودشان این کار را انجام داده اند و درواقع، این طور نیست که این کار را انجام نداده باشند و وصیت کنند که بعد از من، این وقف انجام شود بلکه خودشان این کار را انجام داده و وصیت کرده اند که بخشی از اموالشان برای روضه خوانی و نذر و... وقف شود. اما این مهم است که تا چه اندازه ورثه به این وصیت جامه عمل بپوشانند و به عنوان افراد صالح، این وقف را گسترش دهند.

حجت الاسلام والمسلمین میرباقری مطرح کرد: قسمت عمده‌ای از آن چه که ما امروز در اقامه عزای حضرت سیدالشهداء (ع) داریم به جریانی برمی گردد که در گذشته آمده و برای آیندگان ثبت شده است و وقتی نگاه می‌کنیم، می‌بینیم قدیمی‌های ما تا چه اندازه آینده نگری خوبی داشتند و انگار ۲۰۰ سال بعد از خود را می‌دیدند. چون  با این گرانی‌ها و مشکلات، اگر موقوفه چنین افرادی نباشد بسیاری از افراد نمی‌توانند چه برای اقامه عزای حضرت اباعبدالله الحسین (ع) و اهل بیت (ع) و چه برپایی سفره برای فقرا اقدام کنند که این نشان دهنده آینده نگری دقیق بسیاری از افراد قدیمی بوده است که این قصه‌های وقف و روضه همچنان پابرجا هستند. بنابراین، بدون شک، بسیاری از موکب‌های اربعین که هرساله برپا می‌شوند وقف و نذر هستند و کار‌های خیر این چنینی، گاهی اول با نذر شروع می‌شوند و پس از آن به وقف تبدیل می‌شوند. زیرا بسیاری از افرادی که نذر می‌کنند، نتیجه گرفته اند و کراماتی را دیده اند و به همین دلیل، نذر خود را وقف کرده اند.

این کارشناس مذهبی یادآور شد: بدانیم اهل بیت (ع) خانواده‌ای نیستند که بدهکار بنده و شما بمانند و خانواده کرم و بزرگواری هستند تا جایی که اگر یک قدم برای آن‌ها برداریم اهل بیت (ع) میلیارد‌ها قدم برای انسان برمی دارند. معمولاً وقتی نذری برای بزرگی می‌بریم نه تنها کاسه را خالی برنمی گرداند بلکه به اندازه تمکن و کرامت خود این کاسه را پُر می‌کند و به فرد نذری دهنده برمی گرداند. بنابراین، اگر انسان قسمتی از اموال خود را به طور خیلی مرتب و منظم و از طریق وصیت بیان و وقف کند ثمرات خیلی خوبی به همراه خواهد داشت. چون انسان باید وقف را به صورت منظم و مرتب انجام دهد تا فرآیند تولیت، سرپرستی و هزینه کردن آن مشخص شود تا مثلاً صد سال بعد دچار گرفتاری و مشکلاتی نشود که گاهی، قسمتی از این وقف برای فقرا یا عزاست. چون وقتی فرد برای حضرت سیدالشهداء (ع) وقف می‌کند در کنار آن برکات دیگری نیز، به همراه دارد و افراد اهل خمس، زکات، صدقه و... می‌شوند‌ و این جواب افرادی است که می‌گویند پول را در جا‌های دیگری هزینه کنید، در حالی که مشخص نیست در جای دیگری چنین برکاتی داشته و ادامه دار باشد. اما مجلس امام حسین علیهم السلام نه تنها کم نمی‌شود بلکه گسترده‌تر هم می‌شود.

 آخر صفر؛ دهه مُزد عزاداری

حجت الاسلام والمسلمین میرباقری درمورد فضائل دهه آخر صفر بیان کرد: خیلی وقت ها آقایان می گفتند دهه آخر صفر به نوعی، دهه نتیجه گیری است. یعنی فرد از اقامه ۶۰-۵۰ روز عزاداری می تواند در روزهای پایانی دهه آخر صفر بهره مند شود و نتیجه گیری کند چراکه افراد دو ماه برای حضرت سیدالشهداء (ع) اشک ریخته اند و معارف اهل بیت علیهم السلام را شنیده اند و حالا باید ببینند تا چه اندازه در زندگی شان تغییر ایجاد شده است؟ و این موضوع بسیار مهمی است و باید مراقب باشیم روضه ای و مجلس بُروی حرفه ای امام حسین علیهم السلام نشویم؛ یعنی این طور نباشد که از صبح به مجلس روضه برویم و بعدش سرکار برویم، در حالی که هیچ گونه تغییری در زندگی مان به وجود نیاید. باید در ماه های محرم و صفر، اقامه عزای حضرت سیدالشهداء (ع)  وارد منازل ما شوند. مثلاً اگر برای حضرت زهرا(س) عزاداری می کنیم باید سیره حضرت (ع) که مهریه یا جهاز مختصر است و الان، طرف عروس و داماد به نوعی گرفتار هستند را وارد زندگی کنیم تا بسیاری از گرفتاری ها برطرف شوند.

این کارشناس مذهبی گفت: حضرت سیدالشهداء علیهم‌السلام مظهر غیرت است و اگر این ویژگی در وجود ما قرار بگیرد خیلی از بی غیرتی ها برطرف می شوند. به عبارت دیگر، انسان باید تلاش کند که محرم و صفر برای او اثر عملی داشته باشند و این موضوع در منازل، دانشگاه، جامعه، ازدواج ها و حتی مرگ و میرهای ما مشهود باشد.

حجت الاسلام والمسلمین میرباقری تصریح کرد: در شهر یزد که بنده بسیار می روم و روضه خوانی زیادی وجود دارد کار خوبی که انجام می دهند این است که وقتی پدرشان از دنیا می رود به صورت نذرگونه تا سالگرد پدرشان روضه خوانی دارند و این قصه را پایه گذاری می کنند و ایام وفات پدر خود را با یکی از اهل بیت علیهم السلام هماهنگ می کنند و سه شب روضه می گیرند و این موارد، همان اثر عملی هستند که وقتی افراد وارد دستگاه اهل بیت علیهم‌السلام می شوند این کارهای خیر را برای قدردانی از پدر و مادر خود یاد می گیرند و اقامه عزاست که افراد را به این سمت می کِشاند و باعث برطرف شدن بسیاری از مشکلات آن ها در زندگی می شود و به همین خاطر، ماه های محرم و صفر باید نتیجه بخش مثبت باشند و از آن ها ثمره بگیریم که نتایج عملی در زندگی ما هستند. 

این کارشناس مذهبی مطرح کرد: برخی از شهرستانی‌ها در تهران حسینیه‌ای را تأسیس کرده اند. مثلاً اصفهانی‌ها یا شیرازی‌های مقیم مرکز و اصناف هم، اشتراکاتی با یکدیگر دارند که همین امر موجب می‌شود با اتحاد و وحدت بیشتری به انجام فعالیتی بپردازند و این موضوع نه تنها در روضه خوانی بلکه در کار‌های دیگر نیز، وجود دارد. مثلاً در ایام اوایل پیروزی انقلاب اسلامی، همین اصناف بازار با همبستگی خود باعث این پیروزی شدند و دست به دست هم داده و کار‌ها را انجام دادند و بازار به خاطر صنف و گروه بودن و وجود رنگ مذهبی، از قدیم باعث شکل گیری این اتفاق‌ها شده است و باید با کمال تأسف بگویم الان مثل گذشته نیست.

حجت الاسلام میرباقری افزود: در گذشته، بازار به صورتی بود که فرد اول صبح محرم وارد بازار می‌شد زیارت عاشورا و سخنرانی گوش می‌داد و بعدش به سر کار می‌رفت و این موضوع خیلی روی او و کارش، معاملاتش، ربا گرفتن و نگرفتنش و ترازوی او تأثیر می‌گذاشت و درواقع، علم و عمل مثل دو بال برای فرد بازاری عمل می‌کردند تا جایی که هرقدر دانش او درمورد معارف اهل بیت علیهم‌السلام بیشتر می‌شد از آن طرف، عملش در بازار افزایش پیدا می‌کرد و علاوه بر این، هر موقع عمل او بیشتر می‌شد تلاشش را برای روضه و مجلس حضرت سیدالشهداء (ع) افزایش می‌داد و همه این‌ها موجب می‌شد که صنف‌های بازار و جنبه سنتی و مذهبی بودن مثل علم و عمل باشند. بنابراین، نباید از مساجد داخل بازار غفلت کرد چراکه آن‌ها باعث به وجود آمدن مجالس روضه می‌شوند و شاگرد جوان متدین بار بیاید و او هم همین مسیر را طی می‌کند.