بنی عباس از زمان مأمون، امام رضا (ع) را با توطئه به عنوان جانشین خود به خراسان کشاندند و امام را به شهادت رساندند، سپس، توطئه ازدواج فرزند مأمون با امام جواد علیهم السلام را برنامه ریزی کردند. زیرا می‌خواستند مسیر امامت را یا به سمت سلطنت بکشانند و یا به تعبیری، امامت را داخل بنی عباس ادغام کنند و بگویند که فرزند امام جواد (ع) از بنی عباس هستند و امامت را به بنی عباس برسانند و خودشان را جایگزین اهل بیت (ع) کنند و وقتی این دو نقشه مأمون نقش بر آب شد آن‌ها با علم به این که فقط با دو امام دیگر فاصله دارند و می‌دانستند با تولد امام زمان (عج) به عنوان منجی عالم بشریت که بساط ظالمان را برهم می‌زنند حصر شدیدی را برای وجود مبارک امام هادی (ع) و امام حسن عسکری (ع) قرار دادند و امام هادی (ع) را از مدینه به سمت بغداد و از بغداد به سمت سامّراء منتقل کردند و رفتار بسیار زشتی با حضرت (ع) داشتند.

حجت الاسلام والمسلمین محمدهادی مشیری خراسانی در این باره اظهار کرد: این حصر شدید تا جایی بود که طبق برخی از نقل ها، نزدیک به یک ماه، امام هادی علیهم السلام و همسرشان و فرزند بزرگوارشان امام حسن عسکری علیهم السلام در محله‌ی مستمندان سامّراء محصور بودند که محله یا خانه مستمندان بود؛ جایی که فقرا دور هم جمع می‌شدند و با وجود این که خانه شان شرایط مناسبی نداشت، اما امام هادی علیهم السلام و همسرشان و فرزندشان امام حسن عسکری (ع) در آن جا محصور شده بودند و بعد از مدتی، خلیفه دستور داد که آن‌ها را به محل پادگان نظامی دستگاه بنی عباس در سامّراء یا به تعبیری، محله عسکریه منتقل کنند و خانه‌ای در میان لشکرگاه برای آن‌ها تهیه شد که هرگونه رفت و آمد امام هادی (ع) مستلزم نظارت لشکر و نیرو‌های نظامی بود. 

حجت الاسلام مشیری خراسانی تصریح کرد: امام هادی علیهم السلام را بسیار زود و در جوانی به شهادت رساندند تا به تعبیر ما بتوانند از نقشه خود بهره برداری بیشتری کنند. بعد از امام هادی (ع) که در ابتدای جوانی امام حسن عسکری علیهم السلام به شهادت رسیدند نوبت به حضرت (ع) شد و آن‌ها می‌دانستند آخرین فرد به عنوان حلقه ارتباطی مردم با امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف امام حسن عسکری (ع) هستند و حضرت مهدی (عج) فرزند ایشان هستند. بنابراین، این نظارت و حصر و سخت‌گیری‌ها برای امام یازدهم (ع) به مراتب بیشتر شد. هم از جهت شخصیت خود امام حسن عسکری (ع) مثل سایر اهل بیت علیهم السلام و هم از جهت این که این حضرت (ع)، پدر بزرگوار امام زمان ارواحنا فداه هستند و بنی عباس می‌خواستند از طریق ایشان، حضرت مهدی (عج) را شناسایی کنند و در همان طفولیت به شهادت برسانند تا به تعبیر خودشان، ماجرای آخرالزمان و اتفاق‌های آن رخ ندهند. 

به گفته این کارشناس مذهبی، در مدت حصر شدیدی که بنی عباس به امام حسن عسکری (ع) تحمیل کردند حضرت (ع) هم به رهبری شیعیان مشغول بودند و آن‌ها را تعلیم و تربیت می‌دادند و هم از طریق نایبان خود به امور شیعیان رسیدگی می‌کردند و هم این که در فرصت‌های مناسب برای شیعیان نامه‌ها و پیغام‌هایی می‌فرستادند و نصایحی می‌کردند و هم حضرت (ع) درمورد ارتقاء معرفتی مسلمانان و شیعیان تلاش‌های ویژه‌ای داشتند از جمله، تفسیر نورانی منتسب به امام حسن عسکری (ع) که حضرت علیهم‌السلام در تفسیر قرآن کریم بیانات نورانی داشتند و آن‌ها توسط شیعیان و شاگردان امام حسن عسکری (ع) جمع آوری و به یک اثر ماندگار تبدیل شدند.

حجت السلام مشیری خراسانی با اشاره به اقدامات مهم امام حسن عسکری (ع) برای شیعیان مطرح کرد: از اقدامات مهم امام حسن عسکری علیهم السلام می‌توان به برخورد‌های مناسب، هدایت گرانه و افشاگرانه حضرت (ع) با خلفا و دستگاه ظلم اشاره کرد. چه در جایی که امام (ع) آن‌ها را نصیحت می‌کردند و چه در جایی که آن‌ها را رسوا می‌کردند و همه این‌ها بخشی از شأن و اقدامات امام حسن عسکری علیهم السلام در طول زندگانی شریفشان است چراکه کرامات فراوانی از حضرت (ع) دیده شده است و شاگردان زیادی که با همان فشار‌ها و مشکلاتی که داشتند به شیوه‌های مختلف تربیت کرده و علوم را به آن‌ها منتقل کردند و همه این‌ها از خدمات امام حسن عسکری (ع) به شیعیان است. 

این کارشناس مذهبی گفت: مهم‌ترین کاری که امام حسن عسکری علیهم السلام برای عالم بشریت و مسلمان‌ها و شیعیان انجام دادند حفظ و حراست جان مبارک امام زمان عج الله و تعالی فرجه و الشریف است. پدری که با همسرش در میان لشکرگاه دشمنان خبیث زندگی کرده است و باید در آن شرایط، کمترین آثار بارداری در همسرشان مشاهده می‌شده و رفت و آمد قابله با محدودیت‌های زیادی روبرو بوده است چراکه دشمنان با کوچک‌ترین نشانه‌ای می‌توانستند از فرزنددار شدن امام حسن عسکری (ع) و همسرشان مطلع شوند و این امام و همسر و فرزندشان را به شهادت برسانند، اما امام حسن عسکری (ع) این موضوع مهم را به خوبی مدیریت کردند و این مسئله را می‌توان در مدیریت زیبا و هوشمندانه حضرت (ع) درمورد تولد امام زمان (عج) مشاهده کرد تا این که حضرت مهدی (عج) به سن ۵-۴ سالگی رسیدند و ارتباط حضرت (عج) را با نایبان خود برقرار کردند که بعضی از نایبان امام حسن عسکری (ع) بعداً در زمان غیبت صغری، نواب اربعه امام عصر ارواحنا فداه شدند و امام حسن عسکری (ع) از طریق آن ها، صحنه ارتباطی امام زمان (عج) با شیعه در زمان غیبت صغری را تدبیر، مدیریت و برنامه ریزی کردند و این کار بسیار ارزشمند و در عین حال، حساب شده و سختی است. 

حجت الاسلام مشیری خراسانی افزود: وقتی امام حسن عسکری (ع) به شهادت رسیدند با وصیت، رفتار و برخورد خودشان باعث روشن شدن ذهن شیعه درمورد امام زمان (عج) و حفظ جان حضرت شدند و امام حسن عسکری (ع) در مواردی، شیعیان خاصی را به مردم معرفی کرده بودند و مردم آن‌ها را به عنوان رابط و امین خود با امام (ع) می‌شناختند و امام حسن عسکری (ع) به آن‌ها فرموده بودند که بعد از من، امام زمان (عج) را ببینید و به امامتشان اقرار و با ایشان بیعت کنید و از امام خود حمایت کنید که همین موضوع باعث می‌شد تا شیعه بداند امام زمان ارواحنا فداه که وعده ظهور و عدالت ایشان در تمام ادیان داده شده است به دنیا آمده اند و حضور دارند و به همین دلیل، پیروی از امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف بعد از امام حسن عسکری (ع) را بر خود واجب بداند و درواقع، عامل مهم در تثبیت و حفظ و صیانت از جان امام زمان (عج) و تبلیغ جایگاه بلندمرتبه آن حضرت، وجود مبارک امام حسن عسکری (ع) بوده است؛ به طوری که اگر بگوییم از امام عسکری (ع) هیچ خدمتی باقی نمانده است مگر همین خدمت هوشمندانه و دقیق حضرت (ع) در معرفی و تبلیغ و حفظ جان امام زمان (عج) یک قدم بسیار مهم و ارزشمندی است.