پروژه احیای اراضی جنگلی و تخریب یافته با تاکید ویژه بر اراضی تحت تاثیر فرسایش بادی و خاک‌های شور اقدامی مشترک بین سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور (NRWO)، صندوق تسهیلات جهانی محیط زیست (GEF) و سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO) است و از اقدامات دولت جمهوری اسلامی ایران در مسیر به کارگیری رویکرد‌های توسعه پایدار منابع طبیعی کشور از طریق تهیه و اجرای طرح‌های مدیریت یکپارچه و مشارکتی سرزمین و جنگل (SLFM) به شمار می‌رود.

این پروژه با راهبرد احیا و ارتقای کالا‌ها و خدمات به دست آمده از اکوسیستم در قالب افزایش ظرفیت اراضی و چشم انداز‌های جنگلی تخریب یافته در مناطق خشک و نیمه خشک و در نتیجه ایجاد معیشت‌های پایدار، امنیت غذایی، حفاظت از تنوع زیستی و مقابله با بیابان زایی برای مدت ۵ سال برنامه ریزی شده و از مرداد ماه ۱۳۹۰ در ریگان به اجرا در آمده است.

علیرضا ابوالحسنی، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کرمان در کارگاه پایانی پروژه احیای اراضی جنگلی و زمین‌های تخریب شده که با حضور جعفریان مدیرکل دفتر امور بیابان سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور، نظری دوست مشاورملی توسعه برنامه و همکاری‌های فائو، وحیدی رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان، مدیران کل و مجریان پروژه RFLDL وترسیب کربن از ۱۰ استان کشور برگزار شد، گفت: اراضی خشک به دلیل ازبین رفتن پوشش گیاهی طبیعی، وجود فرسایش بادی و افزایش شوری خاک پیوسته در حال تخریب بوده اند؛ بنابراین مدیریت پایدار منابع طبیعی موجود در مناطق خشک برای بهبود وضعیت معیشت مردم محلی و حفاظت از میراث ارزشمند منابع طبیعی کشور ضروری است و پروژه احیای اراضی جنگلی و تخریب یافته با تاکید ویژه بر اراضی تحت تاثیر فرسایش بادی و خاک‌های شور (RFLDL)، اقدام مشترک بین دولت جمهوری اسلامی ایران، سازمان خواروبار و کشاورزی ملل متحد (FAO) و تسهیلات جهانی زیست محیطی (GEF) است.

او این پروژه را مکانیسمی دانست که براساس آن مشکلات محلی در تدوین سیاست‌های ملی انعکاس خواهد داشت، افزود: پروژه RFLDL مردم را در محور اجرای برنامه‌های خود قرار می‌دهد و خدمات حاصل از اکوسیستم را به عنوان یک مسئله کلیدی در بهبود وضعیت معیشت مردم مد نظر قرار می‌دهد.

ابوالحسنی گفت: ذینفعان اصلی این پروژه، مردم محلی و جوامع ساکن در حوزه‌های آبخیز پایلوت پروژه بوده و پروژه، در سایت ریگان در استان کرمان اجراشده است.

او گفت: کل بودجه در نظر گرفته شده برای این پروژه بالغ بر ۱۱ میلیون دلار بوده که به تفکیک ۶۵ درصد کرمان و ۳۵ درصد خراسان جنوبی است که ۲۵ درصد آن سهم تسهیلات جهانی زیست محیطی (GEF)  و ۷۵ درصد باقیمانده نیز سهم دولت جمهوری اسلامی ایران است.

مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری کرمان با اشاره به اهمیت و منافع ملی و منطقه‌ای پروژه RFLDL،  بیان کرد: این پروژه دارای اهمیت ملی و بین المللی است؛ چرا که به دولت در انجام تعهدات مربوط به قانون اساسی و دستیابی به برخی اهداف توسعه‌ای و تعهدات بین المللی مثل کنوانسیون تنوع زیست (CBD)، کنوانسیون ملل متحد در مورد تغییر اقلیم (UNFCCC) و کنوانسیون ملل متحد در خصوص مقابله با بیابان‌زایی (UNCCD) کمک می‌کند.

او  بهبود مدیریت مراتع، جنگل‌ها، منابع طبیعی و کاهش استفاده ناپایدار از منابع از منافع ملی این پروژه است.

ابوالحسنی احیای تنوع زیستی و افزایش ظرفیت اراضی و چشم انداز‌های جنگلی تخریب یافته برای بهره برداری از خدمات و محصول به دست آمده از اکوسیستم و ایجاد معیشت پایدار، امنیت غذایی و مقابله با بیابان زایی از طریق ارتقای فعالیت‌های یکپارچه مشارکتی در حوزه آبخیز را از اهداف پروژه ذکر کرد.

او افزود: با توجه به خشکسالی، مشکل معیشتی، تخریب اراضی، بیابان زایی و سایر مشکل، این پروژه الگویی معرفی می‌کند که مدیریت همه این مشکلات را بر عهده دارد.

مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری کرمان بیان کرد: مشارکت مردم برای مدیریت محیطی که در آن زندگی می‌کنند در پروژه مشهود است و  در واقع تخریبی که اتفاق افتاد، بخشی به دلیل فشاری است که از سوی مردم بر منابع طبیعی وارده شد و مردم چاره و گزینه دیگری نداشتند و این امر طبیعی، سبب تخریب عرصه‌های منابع طبیعی شده است و اکنون با اجرای پروژه مردم برای احیای عرصه‌های منابع طبیعی و اراضی که تخریب شد تلاش می‌کنند. همچنین در اجرای این طرح به نیاز‌های مردم توجه شده و دغدغه‌های آن‌ها را نیز مورد بررسی قرار داده است.

او افزود: در همکاری‌های بین نهادی، بدنه دولت خیلی کمک می‌کند که با همکاری مردم و نیازسنجی از آن‌ها سبب شد منابع طبیعی احیا شود، معیشت‌های پایدار برای مردم منطقه ایجاد، برای دام‌های آن‌ها چاره اندیشی و پدیده فرسایش بادی در این مناطق کم شود.

همچنین در این مراسم نظری دوست، مشاور ملی توسعه برنامه و همکاری‌های فائو گفت: هدف ما ارتقای تجربیات و درس آموخته‌های ارزشمند پروژه و کاربرد آن در سایر مناطق در آینده است و ما مشتاقانه منتظر گسترش بیشترمشارکت خود با شما هستیم تا نتایج این پروژه موفق را تعمیم دهیم و پروژه‌های جدید را در آینده توسعه داده و اجرا کنیم و من واقعا آرزو داشتم که می‌توانستم برای این رویداد با اهمیت به شما ملحق شوم؛ اما متاسفانه به دلیل سایر تعهداتی که داشتم این مهم امکان پذیر نشد؛ اما با این حال برای شما آرزوی کارگاه پایانی موفقی دارم و مشتاقانه منتظر دریافت نتایج آن هستم.  

او در این کارگاه گفت: پروژه احیای اراضی تخریب یافته جنگلی با تاکید ویژه بر اراضی تحت فرسایش بادی و خاک‌های شور RFLDL در سال ۲۰۱۱ آغار و قرار بود تا سال ۲۰۱۶ پایان یابد که با توجه به برخی دلایل از جمله نوع رویکرد  و ماهیت پروژه که رویکردی مردم نهاد و مشارکتی است پروژه تا سال ۲۰۲۳ به طول انجامید.  

مشاور ملی توسعه برنامه و همکاری‌های فائو حلقه مفقوده اجرای پروژه را که در سال ۲۰۱۱ شناسایی شد، نقش مردم، همکاری جوامع محلی، ارتباط بین دستگاهی و ساختار‌های مدیریتی عنوان کرد.  

او بیان کرد: مجموعه فائو و سازمان ملل در زمان اجرای پروژه‌ها در ۳ مرحله شروع، میانه و پایان پروژه اقدام به ارزیابی پروژه‌ها به صورت کاملا مستقل می‌کند، به ویژه در زمانی که پروژه در همکاری با صندوق‌های جهانی است.

نظری دوست گفت: پروژه RFLDL در سال ۲۰۱۶ و میانه راه و همچنین ۲۰۲۲ ارزیابی شده و این پروژه در ارزیابی پایانی با توجه به دستیابی به اهداف اصلی و مشخص شده جزو پروژه‌های موفق ارزیابی شده است.  

او با اشاره به شاخص‌های مورد ارزیابی، شامل: میزان اعتبار طراحی پروژه با توجه به ماهیت و موفقیت مکانی و جغرافیای اجرای پروژه، اثر بخشی کارکرد‌های پروژه، کارایی در اجرای پروژه با هدف بررسی میزان راندمان فعالیت‌های انجام شده در طول اجرای پروژه، پایداری نتایج حاصل از اجرای پروژه و نهایتا فاکتور‌ها و عواملی که در اجرای پروژه موثر بوده اند.  

مشاورملی توسعه برنامه و همکاری‌های فائو ارزیابی پروژه را از لحاظ ارتباط و موضوعیت و همچنین تقویت ساختار‌های روستایی، ارتقای ظرفیت‌های سازمانی و پیاده سازی مدل‌های مشارکتی در سطح بالا عنوان کرد.

او گفت: ازدیگر شاخص‌هایی که در ارزیابی پروژه RFLDL مورد ارزیابی قرار گرفت پایداری نتایج حاصل از اجرای پروژه می‌باشد و طبق بررسی به عمل آمده احتمال پایداری نتابج حاصل در سطح بالا قابل تعمیم است.

نظری دوست همچنین موفقیت در شاخص‌های همکاری با ذینفعال و رعایت جنبه‌های اجتماعی و محیط زیستی را در سطح بالا عنوان کرد.