دومین روز از نخستین اجلاس منطقه‌ای رایزنان فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در کشور‌های منطقه، میزبان حجت الاسلام محسن قمی معاون امور بین الملل دفتر مقام معظم رهبری بود.

وی در نشستی با رایزنان فرهنگی مدعو، تاکید کرد که بخش بزرگی از مشکلات در حوزه‌های مختلفی همچون سیاسی، اقتصادی و امنیتی، در حسن همسایگی حل می‌شود و ادامه داد: اهتمام به سیاست همسایگی در دولت‌های قبلی وجود داشت، اما در دولت فعلی به صورت عملی مورد توجه قرار گرفت. سفر‌های متعدد رییس جمهوری به کشور‌های همسایه و سفر روسای کشور‌های همسایه به ایران و تشکیل کمیسیون‌های مشترک و رفت و آمد‌ها باعث شده که امروز نتایج سیاست همسایگی، بروز و ظهور بهتری پیدا کند.

حجت الاسلام والمسلمین قمی با بیان اینکه در سیاست همسایگی نباید فقط به همسایه بودن توجه می‌کنیم، گفت: باید منطقه‌ای فکر کنیم و جهانی عمل کنیم. حوادث جهانی را بی دخالت در مسائل منطقه‌ای ندانیم. همچنان که منطقه‌ای کار می‌کنیم نگاهی به تحولات جهانی نیز داشته باشیم.

وی تشکیل سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی را ودیعه رهنمود‌های مقام معظم رهبری دانست و ادامه داد: تشکیل این سازمان، جزو منویات و پیگیری‌های ایشان بوده است. از تصویب اولیه تا انتخاب اعضای شورا با پیگیری‌های مقام معظم رهبری صورت گرفته است. این موضوع، یک سرمایه بزرگ برای سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی است و باید قدر این سازمان را دانست.

معیار کار، منویات رهبری باشد

حجت الاسلام قمی همچنین ابراز کرد: تلاش ما باید بر این باشد که این چسبندگی و پیوند با رهبری را در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی روز به روز افزایش دهیم و عمیق‌تر کنیم؛ بنابراین رهنمود‌های مقام معظم رهبری باید مورد توجه قرار بگیرد و خودمان را شرعا و قانونا مکلف بدانیم که معیار کارمان منویات مقام معظم رهبری باشد.

وی با تاکید بر اینکه مقام معظم رهبری، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی را یک قرارگاه عنوان کرده اند، گفت: قرارگاه مرکزی است که سیاست‌های کلی را به آن ابلاغ می‌کنند تا اجرا کند. قرارگاه خودش سیاست‌های کلان را تعیین نمی‌کند. پس آنکه رهبر معظم انقلاب مطالبه کرده در این قرارگاه باید اجرا شود.

معاون امور بین الملل دفتر مقام معظم رهبری، در ادامه به اهمیت جهاد تبیین و پیچ تاریخی که رهبر معظم انقلاب بر آن تاکید دارند اشاره کرد و افزود: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی می‌تواند در این زمینه، نقش تاثیرگذاری ایفا کند. بر این اساس، رایزنان فرهنگی تدابیری که مقام معظم رهبری عنوان کرده اند را باید سرلوحه کار خود قرار دهند.

وی همچنین ابراز کرد: اصولا مجوز شرعی در عرصه رایزنی فرهنگی، اجرای منویات رهبری است اگر از این منویات، فاصله گرفته شود، از نظر شرعی حجتی برای کار و هزینه بیت المال وجود نخواهد داشت، ضمن آنکه مساله قانون هم در میان است.

حجت الاسلامی قمی، با بیان اینکه همه تشکیلات نظام جمهوری اسلامی ایران، نماینده مقام معظم رهبری و در برابر سیاست‌های کلانی که رهبری تبیین کرده اند مسئول هستند، اضافه کرد: با توجه به برداشت از صحبت‌های رهبری نسبت به سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، می‌تواند نتیجه گرفت که ایشان بر چند نکته تاکید دارند. نخستین نکته، در حوزه وظایف رایزنی، مساله فلسطین است. فلسطین مهم‌ترین مساله جهان اسلام است. رایزنان فرهنگی باید برای برپایی روز قدس تمام تلاش خود را به خرج دهند.

تمام سال روز قدس است

وی به عملیات طوفان الاقصی اشاره کرد و گفت: این عملیات غرورآفرین که روز گذشته انجام شد علت اش چیست؟ علتی ندارد غیر از اشغالگری. رفتار وحشیانه رژیم صهیونیستی را در مسائل مختلف باید از عوامل شتاب انگیز این اتفاق بدانیم؛ بنابراین می‌توانیم بگوییم که روز قدس یک روز نیست، بلکه تمام سال است.

حجت الاسلام قمی توجه جدی به پیچ تاریخی در کلام رهبری را امری مهم دانست و ابراز کرد: تغییر نظم بین المل در حال انجام است. نظام بین الملل هم آیا تغییر و تحول می‌یابد؟ کشور‌ها سه گروه هستند. غربی‌ها به صورت طبیعی مخالف تغییر نظام بین الملل هستند و حاضر نیستند دیگران را در این نظام دخالت دهند. گروه دوم تمایل دارند نظام تحول یابد، اما می‌ترسند از نظام سلطه غربی و حاضر نیستند خود را در خطر بیندازند. گروه سوم کشور‌هایی هستند که اراده دارند برای اینکه در نظام بین الملل حضور فعال داشته و کنشگر جدی باشند و در آینده نظام بین الملل را سهیم باشند و تماشاگر نباشند. جمهوری اسلامی ایران این اراده را از قدیم داشته با شعار نه شرقی، نه غربی، و در این راستا نیز هزینه داده است و خواهد داد.

وی در ادامه توصیه کرد رایزنان فرهنگی با نخبگان دانشگاهی، علما، روشنفکران و رسانه‌ها در کشور‌های همسایه ارتباط بیشتری داشته باشند و موضوع این پیچ تاریخی را تبدیل به گفتمان و مطالبه عمومی کنند.

معاون امور بین الملل دفتر مقام معظم رهبری ادامه داد: بدون همسایگان نمی‌توانیم حضور موفقی در جهان داشته باشیم و تمدن سازی نیز بدون همسایگان انجام نخواهد شد.

گزارش خود را به خدا دهید

وی با بیان اینکه بحث ارزیابی کار فرهنگی مهم است، توضیح داد: ارزیابی عملکرد بنگاه اقتصادی کار زیاد مشکلی نیست، اما مشکل‌تر از آن ارزیابی یک واحد آموزشی است و از این‌ها مشکل تر، ارزیابی عملکرد نهاد‌های فرهنگی است. رایزن فرهنگی را چگونه می‌شود ارزیابی کرد؟ مقام معظم رهبری فرمود که سعی کنید گزارش خود را به خدا دهید. کار فرهنگی، چون ارزیابی اش مشکل است رضایت خدا و امام زمان را کسب کنید. تلاش برای گزارش دادن به مرکز اصل نباشد این با فرمایشات رهبری سازگاری ندارد.

حجت الاسلام والمسلمین قمی، ادامه داد: در حین حال، تاکید مقام معظم رهبری به خروجی محور بودن کار‌ها است. کار‌هایی که می‌کنید نگاه کنید ببینید خروجی آن چه چیز است. فعالیت ها، باید خود را نشان دهد.

وی، توجه به مساله تبلیغ را موضوع مهم دیگری دانست که رایزنان فرهنگی باید به آن اهتمام بورزند و ابراز کرد: رهبری فرمودند تبلیغ در درجه اول است. دیپلمات فرهنگی ما باید مبلغ باشد. همچون طبیبی باشد که به دنبال بیمار است، نباید بنشیند تا کسی به او مراجعه کند. از طرفی، رایزنان فرهنگی باید مبلغ‌ها در کشور‌های میزبان را نیز سر و سازمان دهند. رایزنان فرهنگی باید از شبکه مبلغین که موهبت خدایی است مراقبت کنند و آن را توسعه دهند. همچنین اندیشمندان دانشگاهی ما زمینه حضور در کشور‌های همسایه حضور یابند و تبلیغ با هدف توسعه مخاطب را انجام دهند.

حجت الاسلام والمسلمین قمی، نکته مهم دیگر در عرصه دیپلماسی فرهنگی را مساله پاسخ دادن به پرسش‌هایی دانست که درباره دین و انقلاب اسلامی در منطقه ایجاد می‌شود و افزود: مقام معظم رهبری چند بار تاکید کردند مرکزی راه بیندازیم تا شبهه‌های موجود را برطرف کنیم. شبهه‌ها وقتی در جوامع رسوخ کند مشکل به وجود می‌آورد. شبهه‌هایی که در مطبوعات و بر سر زبان هاست باید پاسخ دهیم یا به کمک مرکز، آن‌ها را پاسخ و در کشور مقصد نشر دهیم. شبهه را بدون پاسخ نگذاریم.

وی با تاکید بر اینکه در شبکه‌های مجازی تلاش کنیم از هویت انقلاب، هویت ملی و هویت تشییع دفاع کنیم، بیان کرد: مهم‌ترین اصل در جهاد تبیین پاسخ به شبهات است.

با جوانان با ابزار جدید صحبت کنید

معاون امور بین الملل دفتر مقام معظم رهبری مساله مهم دیگر امروز جامعه را، توجه به جوانان بیان کرد و گفت: جوانان قوه محرکه جامعه هستند. در هر جامعه‌ای جوانان به میدان بیایند مشکل آن، حل می‌شود. چراکه جوان حقیقت جو و حقیقت طلب است. باید فکری به حال جوانان کنیم. یکی از تغییراتی در ذائقه جوانان ایجاد شده، تغییر در ذائقه فرهنگی است. قبلا جوانان کتاب می‌خواندند، اما الان در شبکه‌های مجازی مطالعه می‌کنند. اینان مخالف نیستند که مطالب اسلامی را برایشان بیان کنیم. ضدیتی با اسلام ندارند، اما می‌گویند با ابزار جدید این‌ها را بیان کنید نه با ابزار سنتی.

وی ادامه داد: در فضای مجازی متناسب با ذائقه آن‌ها باید حرف خود را بگوییم. سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی هم کار‌های زیادی کرده است، اما تا وضع مطلوب فاصله دارد. شبکه‌هایی با نگاه نو و مدرن ایجاد کنیم، اما محتوای آن، تبلیغ دین باشد. جوانان از ما این انتظار را دارند.

حجت الاسلام قمی با تاکید بر اینکه، جوانان فضای مجازی را به عنوان ابزار نگاه نمی‌کنند بلکه آن را محیط زندگی و زیست بوم می‌بینند، افزود: باید به این موضوع اعتراف کنیم که اگر یکسری از جوانان به گروهک‌هایی همچون القاعده و داعش گرایش پیدا کردند به این دلیل بوده است که ادبیات انقلاب اسلامی را برای آنان، درست بیان نکردیم. فلسفه سیاسی اسلام و گفتمان عدالت اسلامی را به خوبی تبیین می‌کردیم آنان جذب این گروه‌ها نمی‌شدند.

وی با اشاره به اینکه مقام معظم رهبری می‌فرماید که رایزن فرهنگی حامل یک گفتمان و پیام یک انقلاب و یک تمدن بزرگ است، خطاب به رایزنان فرهنگی اظهار کرد: شما به عنوان رایزن فقط یک مدیر موفق نباشید. رایزن هم مدیر و هم اندیشمند باشد. شخصیتی که اهل فکر و دانش و مطالعه است و مسائل جهانی را می‌فهمد. نباید از رسانه فرار کند بلکه برای آن فکر کند و مطلب داشته باشد. همایش‌ها را شرکت کند و برایش فکر کند. مشورت بگیرد. سخنرانی هایش حاوی پیام انقلاب اسلامی باشد. در موضوع عملی هم این تاکید دارند از لحاظ شخصیت حائز به فرایض دینی باشید و نگذارید حاشیه درست کنند. مساله دار‌ها نزدیک شما نباشند. محیط سالمی را بسازید. آبروی اسلام را در شیوه زندگی حفظ کنید.

نخستین اجلاس منطقه‌ای رایزنان فرهنگی جمهوری اسلامی در کشور‌های منطقه، از ۱۵ تا ۲۰ مهرماه ۱۴۰۲، با حمایت سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی به عنوان قرارگاه اقتدار فرهنگی جمهوری اسلامی ایران برگزار می‌شود.