حجت الاسلام والمسلمین سید عباس موسوی مطلق، مدیر کل فرهنگی سازمان اوقاف کشور درمورد اهمیت موضوع وقف بیان کرد: موضوع وقف یک روش هوشمندانه‌ای است که از قبل از اسلام در ادیان الهی به وجود آمده و برای مدیریت مال بعد از مرگ است و منظور از ادیان الهی، ادیانی است که اعتقاد به زندگی پس از مرگ دارند و دین و آئین‌هایی که معتقد به سرای اخروی نیستند برنامه‌ای هم برای جهان دیگر ندارند. البته باید گفت که این ادیان، امور خیر را دارند. یعنی برخی از مکاتب غربی که به جهان اخروی اعتقادی ندارند در این دنیا، امور خیرخواهانه و بشردوستانه و بنگاه‌های خیریه دارند و موسسات عام المنفعه را تأسیس می‌کنند. 

مدیر کل فرهنگی سازمان اوقاف کشور گفت: وقف تأیید اموال پس از مرگ است. یعنی وقتی انسان می‌میرد رابطه اش با تمام آن چه که در دنیا داشته است قطع می‌شود و دیگر هیچ کنترل و مدیریتی روی اموال خود ندارد و مدیریت اموال به وراث و دیگران می‌رسد. در نتیجه، وقف، باقیات صالحات، خیریه و صدقه جاریه تنها راهی است که دین اسلام ما را با آن آشنا کرده است تا اموال خود را مدیریت کنیم. سوالی که شاید مطرح شود این است که تفاوت صدقه جاریه با دیگر صدقه‌ها چیست؟! صدقه‌ای که ممکن است افراد هر روز صبح کنار بگذارند و نیاز مقطعی نیازمندان را برطرف می‌کند؛ به طوری که نیازمندی به فردی مراجعه می‌کند و نیاز فعلی او برطرف می‌شود. آیا نیاز مالی او در روز‌های آینده هم مرتفع می‌شود؟

 حجت الاسلام موسوی مطلق تصریح کرد: تفاوت وقف این است که فرد، مالی یا ثروتی که قابلیت ماندگاری دارد را مشخص می‌کند نه مالی که با استفاده کردن از آن، ازبین برود. به طور مثال؛ میوه یا غذا را نمی‌توان وقف کرد چراکه به محض خورده شدن میوه یا غذا، تمام می‌شوند. اما آن چه که می‌ماند را می‌توان وقف کرد. مثلاً خودرو را می‌توان وقف کرد حتی با وجود این که مستهلک می‌شود. چون بعد از این، فروخته می‌شود و با پول بیشتر می‌توان خودروی جدیدی خریداری و در این صورت، وقف کرد و زمین، منزل، باغ، چاه آب و مواردی که امتیاز معنوی دارند مثل امتیاز معنوی نشر کتاب از دیگر موارد قابل وقف هستند. چون ماندگارند و ما به ازای مالی دارند. زیرا از درآمد آن‌ها می‌توان دیگران را بهره‌مند کرد و در این میان، واقف می‌تواند اموال وقف شده خود را برای افراد خاصی درنظر بگیرد مثل برادران، خواهران، دوستان، فرزند، شیعیان، کودکان، مسلمانان، جوانان و... یعنی طیفی از مردم را درنظر بگیرد و اموالش را وقف کرده تا آن‌ها بتوانند از منافع مال واقف استفاده کنند. مثلاً واقف مال خود را وقف می‌کند و عوایدش را برای دارو و درمان کودکان بیمار اختصاص می‌دهد یا این که منافع مال وقف شده خود را برای زائران حرم حضرت سیدالشهداء (ع) درنظر می‌گیرد.

مدیر کل فرهنگی سازمان اوقاف کشور ادامه داد: قانونگذار در قانون مدنى، وقف را این‌گونه تعریف می‌کند: «وقف عبارت است از این که عین مال حبس و منافع آن تسبیل شود.» در متون فقهی در تعریف وقف آمده است: حبس‌العین و تسبیل المنفعه منظور از حبس کردن عین مال، نگاه داشتن آن از نقل و انتقال و نیز، از تصرفاتی است که موجب تلف عین شود. در نتیجه، ۸۰۰ نیت در زمینه‌های مختلف در سازمان اوقاف برای وقف مال واقف وجود دارد که شامل عزای حضرت سیدالشهداء (ع)، بهداشت و درمان، خرید جهیزیه برای نوعروسان و... می‌شوند و این نشان دهنده روح بزرگ افرادی است که اموال خود را وقف می‌کنند. 

مدیر کل فرهنگی سازمان اوقاف کشور مطرح کرد: هنگامی که انسان از دنیا می‌رود رابطه اش با اموال خود قطع می‌شود و پس از مرگ، هیچ مالی ندارد. اما فرزندانش یا وراث این فرد می‌توانند اموال به ارث رسیده‌ای که متعلق به خودشان است را به نیت آن فرد هم، وقف کنند. مثلاً یک باغی در منطقه واریان کرج از طرف پدر آقای مهران رجبی به او به ارث رسید و در سال‌های قبل، تصمیم گرفت که این باغ را به نیت و به نام پدرش وقف کند که این کار بسیار زیبایی است. حال، با توجه به این که وصیت در فقه به خواهر و برادر وقف معروف است و در کتاب‌های فقهی گفته می‌شود الوقف و اخواتها... بنابراین، وصیت بدین صورت است که گاهی فرد به صورت شفاهی و گاهی به صورت کتبی وصیت می‌کند و در هر دو صورت، به بازماندگان این فرد واجب است که به وصیت متوفی عمل کنند و حتی بازماندگان او هم، می‌توانند اموالی که در قالب ارث به آن‌ها رسیده است را وقف کنند. مثلاً می‌توانند مدرسه یا بیمارستانی را برای و به نام آن مرحوم یا مرحومه که واقف است وقف کنند.

حجت الاسلام والمسلمین موسوی مطلق درمورد آثار فرهنگی وقف در جامعه گفت: اولین اثر مسئله وقف روی شخص واقف است. یعنی وقتی یک انسانی از اموال خود می‌گذرد و ایثار می‌کند به درجه‌ای از کمال و معنویت روحی دست پیدا می‌کند و این نشان می‌دهد قبل از این که اثر وقف را در جامعه مشاهده کنیم اولین تأثیرش را روی روح و روان فرد واقف می‌بینیم که با ایثار و بخشش اموال خود به تکامل و معرفت و تقرب الی اللّه می‌رسد و اثر دیگر وقف در جامعه است؛ به طوری که وقتی مردم می‌بینند انسان‌های خیراندیش و سخاوتمندی وجود دارند که به جای بهره مندی از تنعمات و ثروت خود در این دنیا، اموال و دارایی شان را به دیگر همنوعان خود می‌بخشند تشویق به وقف کردن اموال خود شوند.

مدیر کل فرهنگی سازمان اوقاف کشور افزود: نتیجه و دیدن آثار و برکات وقف از دیگر اثرات مطلوب آن است؛ به طوری که بیمارستانی توسط واقفی اهدا می‌شود که ۳۰ درصد وقف‌های کشور شامل بیمارستان‌ها و درمانگاه‌های وقفی هستند. بنابراین، مردم با مشاهده آثار و برکات چنین وقف‌هایی تشویق به وقف کردن می‌شوند که از آن جمله می‌توان به مراکز بهداشتی، بهزیستی، مساجد، مدارس، کتابخانه‌ها و... اشاره کرد که همه آن‌ها و برکاتشان، مشوق‌هایی برای دیگر مردم هستند. بنابراین، برکات وقف، هم برای خود شخص واقف و جامعه و هم برای افرادی است که از وقف متنعم و بهره مند می‌شوند و این موضوع در تعالی روح واقف و جامعه بسیار تأثیرگذار است و اگر جنبه فرهنگی و مذهبی داشته باشد اثرات آن به مراتب بیشتر است.