تأمین برق در تابستان امسال در شرایطی بود که کشور تا ۳ درجه افزایش دمای بالاتر از متوسط بلندمدت را تجربه کرد و همین موضوع باعث افزایش متوسط ۴ هزار مگاواتی برق و در روز‌های اوج مصرف تا ۵ هزار و ۷۰۰ مگاوات شد. دو هفته آغازین مردادماه امسال از گرم‌ترین روز‌های سال ۱۴۰۲ بود. به‌طوری که در برخی از نقاط کشور دمای هوا تا ۶۶ درجه سانتی‌گراد افزایش و در پی آن تقاضای مصرف برق در کشور روند صعودی داشت.

علاوه بر شکستن رکورد مصرف، در ۲ سال گذشته ۲ میلیون مشترک جدید و ۹۱۸ روستای نیز به شبکه برق کشور متصل شدند که منجر به افزایش مصرف این حامل مهم انرژی شد.

اما با اقداماتی که در مدیریت تولید و تقاضا صورت گرفت، وزیر نیرو رکوردشکنی در تابستان امسال را که بدون خاموشی گسترده و برنامه ریزی شده همراه شد را یک تجربه موفق توصیف کرد که با تلاش بی وقفه دولت محقق شد. 

تامین برق در کشور از روش‌های مختلفی انجام می‌شود که بخشی از آن از طریق نیروگاه‌های برق‌آبی، بخشی از تولید برق کشور نیز سهم نیروگاه‌های تجدیدپذیر و موارد دیگر است، اما بخش اعظم تولید برق در نیروگاه‌های حرارتی صورت می‌گیرد و طبق اعداد و ارقام ۹۳ درصد تولید برق در این نیروگاه‌ها انجام می‌شود. ۷۱ نیروگاه‌های گازی، ۲۵ نیروگاه بخاری با ۳۸ نیروگاه سیکل ترکیبی نیروگاه‌های حرارتی کشور را تشکیل می‌دهند.

پررنگ شدن نقش نیروگاه های حرارتی با تغییرات آب و هوایی

تغییرات آب و هوایی و افزایش زودهنگام دمای هوا در تابستان همراه با کاهش بارش‌ها در سال آبی امسال هم افزایش مصرف برق را افزایش داد و هم بهره‌گیری از ظرفیت نیروگاه‌های برق آبی را کاهش داد تا سهم حرارتی‌ها پررنگ‌تر شود.

انجام تعمیرات کامل و به موقع در نیروگاه‌ها و رسیدن به ضریب آمادگی تولید نیروگاه‌های حرارتی به ۹۹ درصد، افتتاح نیروگاه‌های جدید و ارتقای توان و رفع محدودیت‌های تولید و در نتیجه افزایش دو هزار و ۷۴۹ مگاواتی ظرفیت، موجب شد که تابستان با قطعی‌های ناخوشایند مانند سال ۱۴۰۰ همراه نشود. از شروع به کار دولت سیزدهم تاکنون ۴۰ واحد نیروگاه حرارتی جدید به ظرفیت پنج‌هزار و ۷۰۵ مگاوات در راستای کمک به کاهش ناترازی و ایجاد برق پایدار در شبکه سراسری وارد مدار شده است.

نیروگاه‌های حرارتی طی نیمه نخست امسال توانسته‌اند با تولید حدود ۲۰۰ میلیون مگاوات ساعت انرژی، ضمن تامین ۹۳ درصد برق مورد نیاز شبکه نقش مهمی در تامین انرژی پایدار و مطمئن برای مشترکان سراسر کشور و گذر موفق از روز‌های گرم پیک تابستان امسال داشته باشند.

از این میزان تولید بیش از ۵۳ درصد آن مربوط به واحد‌های سیکل‌ترکیبی است که میزان تولید انرژی آن‌ها با افزایش پنج درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته به ۱۰۵ میلیون مگاوات ساعت رسیده است. در سال گذشته با افزوده شدن هشت واحد بخار جدید در نیروگاه‌های غرب کارون، عسلویه، فردوسی، خرم‌آباد، سبلان، بعثت پارس‌جنوبی (دو واحد) و ارومیه شاهد جهش تولید نیروگاه‌های سیکل‌ترکیبی در نیمه نخست امسال به عنوان واحد‌های تولید کننده برق دوستدار محیط زیست بودیم.

۲ میلیارد مترمکعب صرفه جویی سوخت با ایجاد واحد‌های سیکل ترکیبی

تبدیل نیروگاه‌های گازی به سیکل‌ترکیبی از کارآمدترین روش‌های بهبود راندمان نیروگاه‌های حرارتی کشور به شمار می‌آید که نه‌ تنها برای صنعت برق، بلکه برای محیط‌زیست و صرفه‌جویی در مصرف سوخت نیز بسیار موثر است و در سال‌های آینده شاهد تاثیرات گسترده آن خواهیم بود. تنها از محل افتتاح این واحد‌های جدید سالانه دو میلیارد مترمکعب در مصرف سوخت صرفه‌جویی خواهد شد که در زمستان و آغاز پیک مصرف گاز، باعث خواهد شد نیروگاه‌ها کمتر تحت تاثیر محدودیت‌های سوختی قرار بگیرند. همچنین در این میان سهم واحد‌های گازی در تولید برق نیمه نخست امسال ۴۸ میلیون مگاوات ساعت و سهم واحد‌های بخاری نیز ۴۵ میلیون مگاوات ساعت بوده است. 

فصل تعمیرات نیروگاه‌های حرارتی سراسر کشور از ابتدای مهرماه با انجام ۱۱۰ هزار مگاوات برنامه تعمیراتی به منظور آماده‌سازی این واحد‌ها برای تولید برق پایدار و مطمئن در پیک تابستان سال آینده آغاز شده است که ناصر اسکندری معاون راهبری تولید برق حرارتی در این خصوص می‌گوید: امسال تا انتهای شهریور ماه واحد‌ها نتوانستند تعمیرات را آغاز کنند و حجم بزرگی از تعمیرات در حدود ۵ هزار مگاوات که قرار بود در شهریور ماه انجام می‌شد به مهر و آبان منتقل شد. تا نیمه اردیبهشت ماه سال آینده برنامه ۱۱۰ هزار مگاواتی تعمیرات نیروگاهی محقق خواهد شد.

با کاهش زود هنگام دما در روز‌های پیش رو نیز امید می‌رود با انجام برنامه ریزی‌های لازم، و همینطور ذخیره سوخت مناسبی که برای نیروگاه‌های حرارتی انجام گرفته، این بخش نقشی کلیدی را در عبور از دومین اوج مصرف سال ایفا کنند.