به گفته کارشناسان و بر اساس مطالعاتی که بر روی ۷ کلان شهر (تهران، کرج، تبریز، شیراز، اهواز، کرمانشاه و قم) انجام گرفته ۷۲ درصد آلودگی هوا سهم وسائل نقلیه و منابع موتوری است. کلانشهر تهران هم که سالهاست به دلایل متعدد با معضل آلودگی هوا دست و پنجه نرم میکند سهمی ۴۱ درصدی در تولید آلودگی از منابع ثابت دارد. مطالعه سیاهه انتشار آلایندگی شهر تهران نشان میدهد که سهم ناوگان موتور سیکلت در تولید آلودگی در شهر تهران در میان منابع آلاینده دیگر از جمله ناوگانهای حمل و نقلی، نیروگاهها، صنایع، پالایشگاه و منابع خانگی و تجاری حدود ۱۷ درصد است.
از آنجایی که به طور متوسط هر موتور سیکلت ۳ تا ۴ برابر خودرو آلودگی دارد و پایتخت کشور بستر تردد ۱۲ میلیون موتورسیکلتی است که ۱۱ میلیون آن فرسوده و ازکارافتاده محسوب میشود یکی از مواردی که برای کنترل آلودگی هوا باید به طور جد مورد توجه قرار گیرد وضعیت موتورهای کاربراتوری است که ۱۵ درصد از آلودگی هوای شهر به دلیل تردد آنهاست.
یکى از راهکارهای عملیاتی برای حل این مسئله توسعه و تامین زیرساخت برای ورود "موتورسیکلتهای برقی"و جایگزینی آنها با موتورسیکلتهای بنزینی و کاربراتوری است چراکه موتورسیکلتهای برقی به لحاظ تولیدآلایندگیهای محیطی و جوی جزو وسایل نقلیه پاک محسوب میشوند.
بر اساس این گزارش موضوع توسعه موتورسیکلتهای برقی از دوره چهارم شورای شهر تهران به صورت جدی در دستور کار مدیریت شهری پایتخت قرار گرفت. به این صورت که در سال ۱۳۹۳ طرح جایگزینی موتورسیکلتهای بنزینی با موتورسیکلتهای برقی از سوی شورای شهریها کلید خورد و با تعیین مصوبهای در این باره، اقدامات قابل توجهی برای ترغیبدارندگان موتورسیکلتهای بنزینی کاربراتوری به استفاده از مورسیکلتهای برقی به انجام رسید.
اما این اقدام تاثیرگذار در کاهش آلودگی هوا به عمر شورای چهارمیها قد نداد و با روی کار آمدن شورای پنجم، عملاً این طرح بینتیجه ماند. نکته حائز اهمیت این است که مدیران شهری دوره پنجم در حالی مدعی توسعه و استفاده شهروندان از موتورسیکلتهای برقی بودند که رشد افسارگسیخته ارز موجب افزایش قیمت سرسامآور این وسیله نقلیه شده بود و در نهایت طرح مورد نظر به سوی فراموشی و خاکخوری رفت.
اکنون در دوره مدیریت شهری ششم بار دیگر موضوع توسعه موتورسیکلتهای برقی کنار ساماندهی مسئله موتورسیکلتها با هدف بهبود شاخصههای کیفیت هوای تهران در دستور کار قرار گرفته است. بر همین اساس علیرضا زاکانی؛ در جریان "شنبههای امید و افتخار" خبر از عزم جدی شهرداری تهران برای تبدیل کاربراتور موتورسیکلتها به انژکتور و برقی کردن آنها داد.
شهردار تهران درباره طرح جدید شهرداری تهران برای ساماندهی موتورسیکلتها و توسعه موتورهای برقی میگوید: ناظر به برقیسازی و عبور از موتورهای کاربراتوری در یکی از شنبههای امید و افتخار در آینده نزدیک اتفاق مهمی رقم خواهد خورد که در قالب یک همکاری مشترک بین شهرداری تهران و پست، یک هزار دستگاه موتور برقی در شهر مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
وی با تاکید بر اینکه هم اکنون ۳۰۰ هزار موتورسیکلت در تهران وجود دارد که در مشاغل مختلف به صورت رسمی فعالیت میکنند ادامه میدهد: هدف اولیه ما این است که این بخش از موتورها را با ارائه تسهیلات مناسب، برقی سازی کنیم. چراکه بیشترین تردد را این موتورها در سطح شهر دارند به طوریکه یک موتورسیکلت کاربراتوری ۷ برابر یک پراید تولیدآلایندگی میکند. هم دولت و هم شهرداری در خصوص موتورسیکلتهای برقی "تسهیلاتی مناسب" را به خریداران موتورسیکلتهای برقی پرداخت خواهند کرد.
و اما صحبتهای زاکانی روز دوشنبه نهم مرداد ۱۴۰۲ (در قالب هفتادمین پویش امید و افتخار) قرارداد احداث ۱۵ ایستگاه شارژ خودرو و موتورسیکلت برقی در ۱۵ نقطه از تهران تحقق مییابد و عملی میشود.
در همین راستا شهردار تهران با بیان اینکه بر اساس تعهد و تفاهمنامه صورت گرفته بین وزارت صمت و گروه مپنا تا پایان سال ۵ هزار دستگاه شامل ۱۷۰۰ ایستگاه شارژ خودروهای برقی در سطح شهر تهران راهاندازی خواهد شد، عنوان میکند: امسال و سال آینده ۱۰۰۰ دستگاه اتوبوس برقی، ۵۰هزار دستگاه تاکسی و ۴۵۰ هزار موتورسیکلت برقی وارد سطح شهر تهران خواهد شد و این روند ادامه خواهد داشت.
وی با بیان اینکه استفاده از خودروهای برقی به لحاظ هزینهای به صرفهتر از استفاده از خودروهای فسیلی است، تصریح میکند: هزینه خودروهای برقی یک دهم خودروهای فسیلی است و این مسئله به این جهت مورد توجه مدیریت شهری قرار دارد.
همچنین میرزایی قمی درباره آخرین برنامهها و اقدامات صورت گرفته برای برقیسازی ناوگان عمومی پایتخت می گوید: تأکید شهردار تهران برموضوع برقیسازی ناوگان عمومی بویژه «موتورهای کار» است، لذا برنامه مصوب شهرداری تهران برای برقیسازی ناوگان شهری، تأمین ۵۰ هزار تاکسی برقی، ۱۰۰۰ دستگاه اتوبوس برقی و ۴۰۰ هزار موتورسیکلت برقی ظرف مدت زمانی سه سال است.
وی در مورد اینکه با این برنامه تا چه اندازه میتوان به بهبود وضعیت آلودگی هوا امیدوار بود، ادامه میدهد: طبق بررسیهای صورت گرفته اتوبوسهای فعلی در سطح شهر مسئول تولید بیش از ۵. ۷ درصد از ذرات معلق آلاینده و نیم درصد از آلایندههای گازی هستند. موتورسیکلتها عامل تولید ۱۰. ۱ درصد ذرات معلق آلاینده؛ تاکسیها هم مسؤل تولید ۹. ۱ درصد ذرات معلق آلاینده در هوای پایتخت هستند.
به گفته میرزایی قمی با برقیسازی ناوگان حمل و نقل به این ترتیب تا ۸۰ درصد در هرکدام از مُدهای حمل ونقلی گفته شده میتوان به کاهش تولید آلایندهها امیدوار بود.
مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوا به توافق شهرداری تهران با شرکت ملی پست اشاره و اعلام میکند: بنابر طرح سواپ قرار است همه ۷۰۰ دستگاه موتورسیکلت شرکت پست، برقیسازیشوند. همچنین از هدف گذاری ۴۰۰ هزار دستگاهیموتورسیکلت برقی در برنامه شهرداری تهران، ۷۰ درصد آنها به طرح سواپ اختصاص خواهد داشت. جامعه هدف این طرح نیزموتورهای کار هستند که بیشترین پیمایش را دارند.
گفتنی است با گسترش روزافزون استفاده از وسایل حمل و نقل شخصی و عمومی، مقابله با آلودگیهای زیستمحیطی ناشی این وسایل، برقیسازی دیگر نه انتخاب، بلکه ضرورت است. برقیسازی در شکلهای مختلف آن از قبیل برقی کردن سامانه حمل و نقل عمومی، راهاندازی زیرساختهای لازم برای توسعه ناوگان برقی، و تولید وسایل حمل و نقل برقی از جمله اقداماتی است که در این دوره از مدیریت شهری به طور جد پیگیری شده و مورد اهتمام است.