علیرضا معاف، معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، با اشاره به اینکه معاونت قرآن تلاش می‌کند توجه مردم را به کتاب آسمانی قرآن بیشتر جلب کند، عنوان کرد: مهم‌ترین هدف ما در معاونت قرآن و عترت این است که مردم بیشتر به مطالعه کتاب‌هایی مانند قرآن، نهج‌ا‌لبلاغه و صحیفه سجادیه که کتاب‌های مبنا و تمدنی است، بپردازند.

وی افزود: اگر مردم به این کتاب‌ها مراجعه کنند و از مطالعه این کتاب‌ها لذت ببرند به آرامش دنیایی و اخروی خواهند رسید. تنها مشکل، مهجور بودن کتاب آسمانی مسلمانان یعنی قرآن است که باید کاری کنیم تا در هفته کتاب، مردم را متوجه قرآن کنیم. امید است این مسئله که جامعه دغدغه آن را دارد در هفته کتاب محقق شود. ما وقتی حرف از سرانه مطالعه می‌زنیم، خیلی وقت‌ها به خوانش کتاب‌های دینی مثل قرآن، مفاتیح، نهج‌البلاغه، صحیفه سجادیه یا حتی خوانش روزنامه‌ها و محتوا‌هایی که در فضای مجازی است توجه نمی‌کنیم. آن‌ها هم مطالعه است و خیلی از آن‌ها مطالعه تلقی می‌شوند و خواندن آن‌ها کار موثری در افزایش سرانه مطالعه است.

معاف ادامه داد: هفته کتاب فرصت مغتنمی برای توجه دادن مردم به کتاب و کتابخوانی، به ویژه متوجه ساختن مردم به خوانش کتاب آسمانی و انسان‌ساز بشریت یعنی قرآن کریم است. زیرا همان طور که همه می‌دانیم استفاده از دستورات قرآن و به کارگیری آن در زندگی بشر تبدیل به یک آرزو شده است. شاید وقتی این سوال را در هفته کتاب از مردم بپرسیم که چقدر در طول روز به تعالیم قرآنی می‌پردازند در پاسخ فقط بگویند ما فقط فرصت می‌کنیم از روی قرآن بخوانیم و به تفسیر و معانی آن چندان توجه نداریم در حالی که کتاب‌های بی‌شمار مفیدی منتشر شده است که در هفته کتاب می‌توان به خانواده‌ها معرفی کرد.

کتاب؛ ماناترین زیرساخت برنامه فرهنگی

 معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی  با بیان اینکه کتاب ماناترین عرصه فرهنگی و زیرساخت بسیاری از طراحی‌ها و برنامه‌های فرهنگی است، عنوان کرد: اگر ما به سمت جامعه کتابخوان و مردم کتابخوان حرکت کنیم بلافاصله اثر خود را در رشد فرهنگی جامعه و بر ارتقای اجتماعی و فرهنگی ما خواهد گذاشت. هفته کتاب و نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران دو فرصت سالانه هستند که در این دو فرصت، مردم بیش از همیشه متوجه کتاب می‌شوند.

وی افزود: در زمان برپایی این دو رویداد به مردم یادآوری می‌کنیم که مردمی صاحب تمدن، با فرهنگ و اصیلی هستند و نباید از مراجعه به کتاب و کتابخوانی غفلت کنند. مجموعه برنامه‌های رسانه‌ای و تبلیغی که با محوریت کتاب در این دو برنامه سالانه طراحی می‌شود تاثیر بسیار زیادی در مراجعه مردم به کتاب و کتابفروشی‌ها دارد.

معاف در رابطه با «آینده خواندنی است» که شعار امسال هفته کتاب است، گفت: شعار هوشمندانه‌ای است که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی طراحی کرده است. ما باید به این سمت برویم که برای آینده طراحی بهتری داشته باشیم؛ اینکه در گذشته متوقف بمانیم درست نیست. باید به سمت آینده حرکت کنیم و آینده‌نویسی و آینده‌پژوهی داشته باشیم و این آینده باید مبتنی بر علم، دانش، معرفت، آثار تمدنی و کتب طراحی شود. این شعار در واقع یک شعار راهبردی است که نشان می‌دهد ما افق‌های پیش رو را مبتنی بر کتاب و با استفاده از ظرفیت‌های حوزه کتاب طراحی خواهیم کرد.

او در پاسخ به این سوال که آیا هفته کتاب می‌تواند فضای گفتگو را در زمینه فرهنگ ایجاد کند، گفت: طبعاً هفته کتاب به تنهایی نمی‌تواند این کار را انجام دهد. باید این گفتمان‌ها در یک سری قالب‌ها طراحی شود. باید نشست‌ها، برنامه‌ها و جلساتی طراحی بشود که گفتگو‌هایی شکل بگیرد. گفتگو پیرامون کتاب، مطالعه و کتابخوانی، سرانه مطالعه و نقد کتاب؛ یعنی در حوزه‌های مختلف باید نشست‌هایی شکل بگیرد که کتاب را موضوع گفتگو قرار بدهد.

وی با بیان اینکه کتاب و کتابخوانی فی نفسه دیگر هدف نیست بلکه ما باید مردم را به سمت کتاب خوب هدایت کنیم، عنوان کرد: اینکه به مردم بگویم بروید سراغ کتاب، این دیگر هدف نیست، اولویت اصلی کار ما باید کتاب خوب خواندن و توانایی استفاده درست و بهره بردن از کتاب باشد. مسئله مهم این است که مردم باید مهارت کتاب خوب خواندن را پیدا کنند و از کتاب استفاده و بهره درست ببرند.

معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اضافه کرد: برای افزایش ضریب نفوذ کتاب در جامعه باید کتاب را برای مردم جذاب کنیم. اگر کتاب برای کودک، نوجوان، جوان و طیف‌های مختلف جذاب نباشد کسی به آن توجه نمی‌کند و جذاب کردن کتاب، روش‌هایی دارد. از قالب، شکل و ظاهر کتاب گرفته تا محتوای کتاب همه باید در مسیری باشد تا فرد را متوجه این نکته کند که کتاب علم نافع است و به آن سود می‌رساند.

وی درباره لزوم برگزاری هفته کتاب افزود: وقتی شما بدانید که در یک جامعه و فرهنگ، اهمیت، اولویت و ضرورت مراجعه به کتاب چگونه است، اولویت اول رویداد‌های مرتبط با کتاب مثل نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران یا هفته کتاب مشخص می‌شود. ما پیروان دینی هستیم که اصلی‌ترین معجزه آن کتاب است و همین امر مصداق اهمیت کتاب است. قرآن معجزه حضرت رسول (ص) بوده و نشان‌دهنده این است که کتاب در مرکز ثقل فرهنگ و تمدن ما قرار دارد. وقتی این مشخص می‌شود، طبعاً اولویت و ضرورت برنامه‌ها و رویداد‌هایی مثل هفته کتاب هم مشخص می‌شود.

علیرضا معاف در پایان به این نکته اشاره کرد که وقتی مردم یک جامعه اهل کتاب باشند، عمیق می‌شوند و هر موضوع سطحی آن‌ها را برهم نمی‌ریزد و وقتی مردم جامعه‌ای عمیق باشند و به همه مسائل، جدی و عمیق نگاه کنند در آن جامعه به طور طبیعی همبستگی افزایش پیدا می‌کند. به دلیل مطالعه بالا در برخی از کشورها، آرامش و صبر در آن جامعه بالا است و به نوعی آدم‌های اهل مطالعه، آدم‌هایی صبور و متواضع هستند. این خودش می‌تواند به همبستگی اجتماعی کمک کند. اگر ما بتوانیم سرانه مطالعه را ۱۰ دقیقه در جامعه بالا ببریم حتماً به همان اندازه سرانه جرم و جنایت در جامعه پایین می‌آید و این نسبت معکوس بین سرانه مطالعه و سرانه جرم و جنایت در یک جامعه است.

سی‌ویکمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران با شعار «آینده خواندنی است» از بیست‌وسوم آبان آغاز به کار کرد و تا سی‌ام آبان ۱۴۰۲ به کار خود ادامه می‌دهد.