راحیل شمسایی، روانشناس بالینی در رابطه با تأثیر کتابخوانی روی زندگی افراد بیان کرد: کتابخوانی در شرایط پُرتلاطم و پُرفشار امروز جامعه روی آرامش ما تأثیرات بسزایی میگذارد و به خاطر همین تأثیرات مثبت، ما قصد داریم این موضوع را از ۵ جنبه روانشناختی بررسی کنیم. اولین جنبه تأثیر کتابخوانی روی ما این است که باعث کاهش استرس و اضطراب و افزایش آرامشمان میشود؛ به طوری که وقتی به کتابی علاقه داریم و شروع به مطالعه آن میکنیم و غرق در قصه آن میشویم فشارهای روزمره ما کمتر میشوند تا جایی که فارغ از اتفاقهای روزانه میشویم و همین موضوع باعث میشود که وارد دنیایی شویم که ما را برای دقایق و ساعاتی هم که شده از فشارهای وارد شده دور میکند و به همین خاطر است که بعد از مطالعه یک کتاب متوجه میشویم شاید آن فشاری که به خاطرش ناراحت بودیم و اذیت میشدیم خیلی مهم نبوده است. چون در فضای قصه کتاب میگردیم و همین موضوع میتواند بسیار کمک کننده باشد.
این روانشناس بالینی گفت: دومین جنبه این است که کتاب خواندن روی تقویت تمرکز و ذهن ما بسیار کمک کننده است. چون ذهن مان در طول روز با اطلاعات و فشارها و درگیریهای مختلفی روبروست و در خیلی از مواقع، تمرکز خود را ازدست میدهیم که با کتاب خواندن میتوان به برطرف شدن این خلأ و مشکل کمک کرد. زیرا وقتی ما کتاب میخوانیم و سعی مان بر این است که مطالب آن را متوجه شویم به تقویت تمرکز خود کمک میکنیم و همین امر موجب افزایش مهارت تمرکزمان میشود. البته نباید فراموش کرد که برای مطالعه کتاب باید ممارست وجود داشته باشد نه این که فقط بخشی از کتاب را بخوانیم و برای مدت طولانی آن را کنار بگذاریم. چون در این صورت، نمیتوان نتیجه مطلوب را دریافت کرد.
راحیل شمسایی تصریح کرد: وقتی کتاب خواندن ما به صورت مداوم باشد و به شکل یک عادت برایمان در بیاید شاید در ابتدای کار، حتی آن طور که مطلوبمان است متوجه مطالب نشویم تا جایی که مجبور شویم یک خط از کتابها را بارها بخوانیم. اما وقتی این اتفاق به شکل پیوسته باشد و در طول ۶ ماه، هر روز یک صفحه مطالعه داشته باشیم این اتفاق نه تنها به انگیزه و بهتر شدن حال ما کمک میکند بلکه تمرکزمان را بیش از پیش تقویت میکند و در نتیجه، افراد تمایل بیشتری به کتاب خواندن پیدا میکنند و این یک چرخه است.
این روانشناس بالینی ادامه داد: یکی دیگر از جنبههای تأثیر کتاب خواندن روی زندگی ما، افزایش دانش و اطلاعات ماست. یعنی میدانیم با خرید یک کتاب مفید از انتشارات خوب، از کسب اطلاعات مفید خاطرجمع میشویم و این کتاب میتواند در حوزه کاری و تحصیلی ما یا خارج از آن؛ اما متناسب با نیاز ما باشد.
راحیل شمسایی افزود: چهارمین جنبه تأثیرات مفید کتاب خواندن روی ما، تحرک احساسات و تقویت همدلی است؛ به طوری که وقتی داستان و رمان میخوانیم با شخصیتهای آنها همدلی میکنیم و این موضوع باعث میشود درک عمیق تری از وضعیت و احساسات دیگران داشته باشیم. زیرا ما معمولاً خودمان را جای قهرمان داستان میگذاریم و با خود میگوییم اگر من بودم چه کار میکردم؟ این باعث میشود که بتوانیم همدلی کرده و احساساتمان را درک کنیم و این مسئله میتواند نقش خوبی در تعاملات اجتماعی ما و روابط انسانی داشته باشد.
این روانشناس بالینی گفت: پنجمین جنبهای که باعث میشود کتاب خواندن حال ما را بهتر کند تمرین ذهن به روش خلاقانه است و خواندن کتابهای داستانی خلاقانه باعث میشود خودمان را به چالش بکشیم؛ به طوری که با خود بگوییم اگر جای آن شخصیت بودم چگونه رفتار میکردم؟ و این موضوع حال ما را بهتر میکند. بنابراین، باید سعی کنیم کتاب خواندن را از همان دوران کودکی در وجود بچهها نهادینه کرده و کتاب خواندن را یک مسئله راحت کنیم و نباید کتابها را از دسترس خارج کنیم و باید بچهها را با کتاب و کتابخوانی مأنوس کنیم.
راحیل شمسایی مطرح کرد: نکته مهم این است که پدر و مادر کتابخوان باشند چراکه وقتی بچهها ببینند پدر و مادرشان به عنوان الگوی آنها اهل مطالعه هستند بیشتر ترغیب میشوند کتاب بخوانند. چون بچهها بیشتر به اعمال بزرگترها توجه میکنند تا حرفهای آن ها. بنابراین، باید این موضوع را به صورت عملی به بچهها نشان دهیم.
این روانشناس بالینی یادآور شد: حتماً از دوران کودکی بچهها برای آنها کتاب بخوانیم و به عنوان فعالیت مشترک بین همه افراد خانواده این کار را انجام دهیم. زیرا برای بچهها خوشحال کننده است و از این کار لذت میبرند. در نتیجه، میتوانیم یک برنامه ریزی کنیم و شبها برای ساعتی هم شده از فضای مجازی دور شویم و در کنار بچهها به کتابخوانی بپردازیم و این که بتوانیم از طریق این کار مفید، فعالیت مشترک داشته باشیم هم، بسیار مهم است.
وی افزود: از طرفی، میتوان از سالمندان نیز، برای کتاب خواندن کمک گرفت تا آنها احساس رضایت و خوشایندی داشته باشند. زیرا قصه شب خواندن توسط افراد سالمند در خانه حس خوبی به فضای آن جا و افراد میدهد و همچنین، باعث میشود که سالمند حس مفید بودن در جامعه داشته باشد و علاوه بر این، فرهنگ ثبت نام در کتابخانهها و امانت دادن کتاب بسیار مهم است و میتوان به معرفی کتاب در میان خانواده و دوستان پرداخت که میتواند بسیار کمک کننده و مفید باشد.