مجید ابهری رفتارشناس و آسیب شناس اجتماعی در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان گفت: نوجوانی دوره است که در آن فرصتی برای رشد و ایجاد استقلال ایجاد میشود. دوره نوجوانی از ۱۲ سالگی شروع شده و با داشتن تفکر انتزاعی فرد به تدریج در زمینه مذهب کنجکاو میشود تا به ارزشها و باورهای قابل قبولی دست یابد. در این دوره بر خلاف دوره کودکی، نوجوان با شناخت و آگاهی به رشد اخلاقی و قضاوتهای ارزشی میپردازد و مسائل مذهبی و معنوی را درک میکند.
وی افزود: نوجوان به ارزشها و باورهای مورد قبولی دست مییابد و دوره تجربه ارزشهاست؛ رشد نوجوان در این مرحله آخر نوجوانى به تدریج به صورت یک فرد مستقل و خودکفا در مناسبات خانوادگی، آموزشی، شغلی، اجتماعی و فرهنگى ایفاى نقش مى کند و در چنین صورتى میتوان امیدوار بود که مراحل رشد و پرورش او به درستى انجام شده و او آماده است تا زندگى جوانى و بزرگسالى را با موفقیت آغاز کند. بنابراین رشد اخلاقی دینی فرهنگی در دوره نوجوانی کامل میشود.
وی ادامه داد: پسران و دختران ممکن است در برخی از بحرانهای دوران نوجوانی و علائم شبیه یکدیگر باشند، اما در برخی از جزییات کاملا با هم تفاوت دارند. پسران معمولا دیرتر از دختران بالغ میشوند و علائم بلوغ در آنها به آهستگی خود را نشان میدهد. تنها راهی که با استفاده از آن میتوانید بر مشکلات و بحرانهای دوران نوجوانی خود غلبه کنید، این است که تمام جنبههای آنان را بشناسید و برای مقابله با آنها آمادگی کامل داشته باشید.
وی گفت: در زمان بلوغ، عمدتا والدین فرزندان را درک نمیکنند و ممکن است مشکلات زیادی بین آنها به وجود بیاید. اگر فرزند شما بتواند مشکلات خودش را بشناسد و آنها را درک کند، به اجتماعیتر شدن او و مسئولیت پذیرتر شدن او کمک بسیار زیادی خواهد کرد.
ابهری گفت: دختران بیشتر به مسائل عاطفی، صمیمیت و دوستی توجه مینمایند و پسران بیشتر به مسائل شغلی، مسئولیت پذیری و مسائل واقعی زندگی اهمیت میدهند. رشد اجتماعی در دختران و پسران متفاوت میباشد. البته این تفاوت به موقعیتهای افراد نیز بستگی دارد. چنانچه پسر یا دختری قصد ادامه تحصیل را داشته باشد، نسبت به کسی که خواستار ورود به بازار کار است، رشد اجتماعی متفاوتی خواهند داشت. در واقع سطح فرهنگی وی افزایش یافته، به اطلاعات و آگاهیهای بیشتری دست مییابد و به مراتب توقع وی از جامعه نیز بیشتر خواهد شد.
وی مطرح کرد: نوجوانان معمولا در این مرحله بسیار مستقلتر از دوران کودکی خود هستند و والدین اغلب نمیتوانند آنها را کنترل کنند. آنها رفتارهایی از خود نشان میدهند که ممکن است معقول نباشد و کاملا تحت تاثیر علائم بلوغ باشد. البته تمامی عوامل فوق با یکدیگر ارتباط متقابل داشته و تأثیر متقابل آنها تعیین کننده رشد اخلاقی اجتماعی افراد میباشد. باید به نشانههای بلوغ و تاثیر آنها در رفتار نوجوانان توجه کرد. تغییرات هورمونی که در بدن خود احساس میکنند، احساسی و زودرنجتر خواهند شد.
وی گفت: بنابراین گاهی اوقات ممکن است تصمیمات پیچیده یا غلطی بگیرند که بر تمام زندگی آنها تاثیرخواهد گذاشت. این دوران به هیچ وجه آسان نیست و هم برای نوجوانان و هم برای والدین بسیار دشوار خواهد بود. رفتارهای کودکان و نوجوانان با شیوههای تربیتی والدین رابطه مستقیم و تنگاتنگ دارد. شیوههای تربیتی والدین میبایست با سطح نیازها و خواستههای مختلف فرزندان و همچنین با روش های تربیتی صحیح اسلامی هماهنگ باشد.