جدیدترین کپسول زیستی ایران با نام کاووس طی روز‌های اخیر با کاوشگر بومی سلمان با موفقیت به فضا پرتاب شد. پرتاب این کپسول زیستی با محموله علمی، پژوهشی و فناورانه در راستای تحقق نقشه‌راه طرح اعزام انسان به فضاست که به منظور توسعه و اکتساب فناوری‌های مورد نیاز در این راستا به ارتفاع ۱۳۰ کیلومتری از سطح زمین پرتاب شد.

روند توسعه کاوشگر‌های زیستی ایران

پرتاب کپسول‌های زیستی با هدف توسعه زیست فضا در کشور از ۱۷ سال قبل آغاز شده بود. اما، این کار پس از چند سال توقف، در سال جاری آغاز شد و «حسن سالاریه» رییس سازمان فضایی ایران از سرگیری پرتاب کپسول‌های زیستی در سال جاری را از برنامه‌های این سازمان، اعلام کرد. در این راستا، کپسول زیستی کاووس طی روز‌های گذشته پرتاب و عملاً با این پرتاب، روند طراحی و ساخت کپسول‌های زیستی مجدداً عملیاتی شده است.

طراحی و ساخت کاوشگر‌های زیستی ایرانی با ۹ کاوشگر آغاز و ادامه پیدا کرد. اولین کاوشگر ایرانی و ورود به حوزه کاوشگر‌های فضایی از آبان ۱۳۸۵ آغاز شد. گام بعدی در حوزه کاوشگرها، دو سال بعد یعنی در آذرماه ۱۳۸۷ با «کاوشگر ۲» ادامه یافت.

پس از آن نیز، «کاوشگر ۳» در بهمن‌ماه ۱۳۸۸، «کاوشگر ۴» در ۲۴ اسفندماه ۱۳۸۹، کاوشگر ۴ در ۱۶ شهریور ماه ۱۳۹۰، «کاوشگر ۶» در ۱۸ شهریور ۱۳۹۱، «کاوشگر پیشگام» نهم بهمن ماه ۱۳۹۱ و در نهایت نیز، «کاوشگر پژوهش» در ۲۳ آذرماه ۱۳۹۲ به فضا پرتاب شد.

جدیدترین کاوشگر زیستی ساخت ایران چه ویژگی‌هایی دارد؟

کاوشگر بومی سلمان با وزن ۶ تن و ارتفاع ۱۲ متر، ۸۸ سانتی‌متر قطر دارد و قطر پایینی کپسول آن نیز، ۱۳۰ سانتی‌متر است.

این کاوشگر در حوزه عملکرد و دقت از نسل جدید پرتابگر‌ها محسوب می‌شود که برای حمل کپسول‌های زیستی به فضاست که قابلیت اطمینان بالایی دارد و کپسولی با ارتفاع ۱.۸ متری با قطر پایینی ۱.۳ متری را با موفقیت به فضا پرتاب کرد.

موتور کاوشگر سلمان ۶۷ ثانیه فعالیت داشت و کپسول زیستی را تا ارتفاع ۳۵ کیلومتری بالا بُرد، کپسول در ارتفاع ۴۵ کیلومتری از پرتابگر جدا شد و کپسول تا ارتفاع ۱۳۰ کیلومتری اوج گرفت.

این کاوشگر در حوزه کنترل ایرودینامیکی از قابلیت اطمینان و ایمنی بسیار بالایی برخوردار است. به نحوی که شوک ارتعاشی ناشی از جدایش، شتاب و پایداری آن کاملاً کنترل شده است.

بازیابی موفق کپسول زیستی کاووس

پس از پرتاب موفق جدیدترین کپسول زیستی ایران که با پرتابگر جدید و بومی سلمان پرتاب شد، متخصصان صنعت فضایی ایران اندکی پس از پرتاب، موفق به بازیابی کپسول روی زمین شدند. طبق بررسی‌های انجام شده، سپر ضربه‌گیر کپسول زیستی موفق عمل کرده و توانسته مطابق طراحی، انرژی کپسول را هنگام رسیدن به سطح زمین بخوبی تلف کند که ازدستاورد‌های مهم این پروژه به حساب می‌آید.

در ماموریت این کپسول، حمل موجود زنده تعریف نشده بود، اما تعدادی "کیت زیستی" توسط کپسول حمل شده و با موفقیت روی زمین بازیابی شده است.

منبع: فارس