کارشناسان از تجزیه و تحلیل ویژگی‌های عمیق مبتنی بر هوش مصنوعی بر روی نقاشی مدونا دلا رزا (Madonna della Rosa) اثر رافائل سانتی نقاش ایتالیایی استفاده کردند و هدف‌شان احراز هویت بخش‌های مختلف این اثر به ویژه چهره جوزف در نقاشی بود.

به گزارش گاردین، رمز و راز پیرامون این شاهکار رافائل که مدت‌هاست مورد بحث و بررسی است، اکنون به کمک هوش مصنوعی حل شده است.

به نقل از ویکی پدیا، رافائلو سانتسیو (Raffaello Sanzio) یا رافائل سانتی (۱۴۸۳ میلادی تا ۱۵۲۰ میلادی) که بیشتر با اسم کوچکش رافائل شناخته می‌شود، نقاش و معمار ایتالیایی دوران اوج رنسانس است. رافائل، نمونه بارز هنرمند دوره رنسانس پیشرفته است. او با آنکه شدیداً تحت تأثیر لئوناردو داوینچی و میکلانژ بود، سبک خاصی پدید آورد که آرمان‌های هنر رنسانس پیشرفته را به روشنی بیان می‌کند. او ضمن آنکه از هر هنرمند دیگری می‌آموخت، به نیروی ابتکار و اصالت پرتوان خود نیز میدان می‌داد. او چنان خستگی ناپذیرانه با روحیه هنر کلاسیک کار می‌کرد که هنرش را تقریباً می‌توان رستاخیز هنر یونان در اوج تکاملش تلقی کرد.

نقاشی مدونا دلا رزا قرن‌هاست که کارشناسان هنری خبره را مجذوب خود کرده است. این اثر در موزه «دل پرادو» در مادرید اسپانیا نگهداری می‌شود.

این نقاشی، حضرت مریم، عیسی مسیح در نوزادی، یوسف نجار و یوحنا در کودکی را به تصویر می‌کشد. این نقاشی یک اثر خیره کننده است و تا قرن نوزدهم تصور می‌شد که کاملا کار رافائل است، اما در آن زمان بود که شک و تردید‌هایی مطرح شد مبنی بر اینکه این اثر به طور کامل کار دست این نقاش ایتالیایی نیست.

مورخان هنر استدلال کردند که باید آن را به کارگاه او نیز نسبت داد. برخی می‌گویند که چهره جوزف بعدا اضافه شده است و احتمالاً توسط رافائل کشیده نشده است. برخی دیگر فکر می‌کردند قسمت پایینی با گل رز توسط شخص دیگری نقاشی شده است. در اسپانیا، این نقاشی همیشه به رافائل نسبت داده شده است.

اکنون این اثر توسط هوش مصنوعی توسعه یافته به دست حسن اوگیل (Hassan Ugail) استاد محاسبات بصری در دانشگاه برادفورد به بوته آزمایش گذاشته شده است. نتیجه این که بیشتر قسمت‌های این نقاشی اثر رافائل است، اما چهره جوزف توسط فرد دیگری کشیده شده است. ضمن اینکه قسمت پایینی نقاشی نیز به احتمال زیاد توسط خود رافائل نقاشی شده است.

اوگیل می‌گوید، این الگوریتم پس از بررسی جزئیات فوق‌العاده ۴۹ اثر غیرقابل بحث از رافائل ایجاد شد و در نتیجه می‌تواند آثار معتبر این هنرمند را با دقت ۹۸ درصدی تشخیص دهد.

وی افزود: هوش مصنوعی با جزئیات بسیار عالی به یک نقاشی نگاه می‌کند. نه فقط صورت، بلکه به تمام قسمت‌های آن نگاه می‌کند و در مورد پالت رنگ، رنگ‌ها و ضربه‌های قلم‌مو می‌آموزد و نقاشی را به روشی تقریباً میکروسکوپی نگاه می‌کند و تمام ویژگی‌های کلیدی دست رافائل را در نظر می‌گیرد.

در مورد نقاشی «مدونا دلا رزا» آزمایش اولیه نشان داد که ۶۰ درصد توسط رافائل کشیده شده است. سپس هوش مصنوعی به این نقاشی به صورت بخش به بخش نگاه کرد و به این نتیجه رسید که چهره جوزف در این نقاشی توسط رافائل کشیده نشده است.

هاول ادواردز، استاد بازنشسته طیف‌سنجی مولکولی در دانشگاه برادفورد و یکی از نویسندگان این مطالعه می‌گوید: تحلیل هوش مصنوعی ما به طور قطعی نشان داده است که در حالی که سه چهره مریم مقدس، عیسی مسیح و سنت جان باپتیست به صراحت توسط رافائل نقاشی شده، چهره سنت جوزف این گونه نیست و توسط شخص دیگری کشیده شده است.

پژوهشگران همچنین نقاشی مورد بحث دیگری به نام هادو مدونا (Haddo Madonna) را آزمایش کردند. این نقاشی که به رافائل نسبت داده شده بود، در قرن نوزدهم خریداری شده بود و مشخص شد اثر یک هنرمند گمنام است.

اوگیل اعتراف می‌کند که هیچ چیز درباره هنر نمی‌داند و تاریخ‌دانان هنر ممکن است از کارش استقبال نکنند. وی می‌گوید: من فکر می‌کنم ترسی وجود دارد و آن‌ها فکر می‌کنند ما ساده لوح هستیم و نمی‌دانیم داریم چه کار می‌کنیم.

اما اوگیل فکر می‌کند که توجه تاریخ‌دانان هنر در نهایت جلب خواهد شد و هوش مصنوعی را راهی نوین برای احراز هویت آثار هنری بزرگ خواهند دید. البته او تاکید می‌کند که باور ندارد هوش مصنوعی جایگزین انسان شود.

اوگیل در پایان گفت: فرآیند احراز هویت یک اثر شامل بررسی جنبه‌های بسیاری نظیر منشأ آن، رنگدانه‌ها، وضعیت کار و ... است. این نوع نرم‌افزار می‌تواند به عنوان یک ابزار برای کمک به این فرآیند استفاده شود.

این یافته بخشی از مقاله جدیدی است که به تازگی در مجله Heritage Science منتشر شده است.