تحریم فروش هواپیما به کشورمان پس از پیروزی انقلاب اسلامی یکی از اقدامات غربیان علیه مردم ایران بوده که باعث شده ناوگان هوای ایران مستهلک شود.

با اینکه در پسابرجام شاهد برداشتن تحریم‌ها و بستن قرارداد خرید هواپیما از دو غول هواپیماسازی یعنی ایرباس و بوئینگ بودیم، اما پس از خروج آمریکا از برجام این قرارداد مثل سایر قرارداد‌هایی که به‌واسطه برچیده شدن تحریم‌ها امضا شده بود دوباره تحریم شد.

به روی هوا رفتن قرارداد خرید هواپیما در عین اینکه کشورمان نیاز‌های جدی در این زمینه دارد باعث شده تا کار ساخت هواپیمای بومی با جدیت بیشتری دنبال شود.

محمد محمدی‌بخش، رئیس سازمان هواپیمایی کشوری اعلام کرده است: یکی از راهبرد‌های چهارگانه ما در صنعت هوایی، اتکا به درون و ساخت هواپیماست. ساخت هواپیما کنسرسیومی متشکل از سازمان هواپیمایی کشوری، معاونت علمی ریاست جمهوری، وزارت دفاع و وزارت صمت است که هرکدام مسئولیت خود را دارند.

وی ادامه داد: در بازه زمانی یک ساله، پلتفرم اولیه آماده شده و پرواز اولیه خود را انجام داد و هر روز محصولات متعددی از کارخانه رونمایی شده و به تجهیزات هوایی کشور افزوده می‌شود. البته بخش هواپیمای غیرنظامی چه در حوزه باری و چه مسافربری فرآیند‌های ثبت قانونی خود و چک‌لیست‌های لازم را دارد که کارشناسان سازمان هواپیمایی کشوری از ایده، اجرا و محصول و فرآیند نظارت می‌کنند و در پایان و با اطمینان از حوزه‌های ایمنی، مجوز بهره‌برداری را صادر می‌کنند و اولین محصولی که از این مجموعه خارج شود، مورد بهره‌برداری شرکت‌های داخلی قرار خواهد گرفت متناسب با مسئولیت‌هایی که دارد.

رئیس سازمان هواپیمایی کشوری با بیان اینکه به عنوان نهاد حاکمیتی و نظارتی، در کنار پروژه هواپیمای بومی قرار داریم، افزود: اولویت ما امروز هم هواپیمای مسافری و باری است، امروز با افتخار اعلام می‌کنیم که دارای کارخانه هواپیماسازی هستیم و در مذاکرات و تعاملاتمان با دنیا هم این موضوع را اعلام می‌کنیم، سرریزش دانش تخصصی در وزارت دفاع و شرکت صنایع هواپیماسازی اتفاق می‌افتد و برای تاب‌آوری صنعت در بخش تعمیر و نگهداری به ما کمک می‌کند.

تبدیل تهدید به فرصت

روح‌الله جانی عباس‌پور، سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی درباره ساخت هواپیما در کشور به خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان گفت: بحث تحریم باعث شد که به فرموده شهید سردار سلیمانی از این تهدیدات، فرصت‌های خوبی به‌دست بیاوریم که ازجمله فرصت‌های خوبی که پیش آمد در حوزه دفاعی است و درون‌گرایی، خوداتکایی، تکیه بر جوانان و شرکت‌های دانش‌بنیان اقدامات بسیاری خوبی در حوزه هوافضا، موشکی، پهپاد، فناوری لیزری، موتور هواپیما و خود هواپیما رقم زده که قابل تقدیر و تشکر است.

وی ادامه داد: الان یک ظرفیت بسیار بالایی داریم که قدرت‌های بزرگ نگران ظرفیت‌های دفاعی و نظامی ما هستند.

نماینده مردم آوج و بویین زهرا در مجلس بیان کرد: یکی از مولفه‌هایی که هم برای حمل‌ونقل مسافر و هم در حوزه دفاعی اهمیت دارد، هواپیما است.

وی افزود: از آنجایی که کشورمان در شرایط تحریم است و در این شرایط متاسفانه به ما هواپیمای نظامی نمی‌فروشند البته الان بحث سوخو مطرح است که روسیه قرار است بدهد و می‌گویند قراردادش نهایی شده است لذا باید در این زمینه حتما ورود کنیم؛ الحمدالله موتورش را که می‌سازند و در بعضی جا‌ها تولید هم کردند و حتما باید در این زمینه ورود پیدا کنیم.

سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس اظهار کرد: با توجه به اینکه در شرایط تحریم به سر می‌بریم و به ما هواپیما نمی‌دهند باید در این زمینه تولیدات خیلی خوبی در جهت تقویت ظرفیت دفاعی و هوایی کشور داشته باشیم و هر قدر در این زمینه اقدام و نو به نو حرکت کنیم و جلو برویم می‌تواند در جهت تامین امنیت و منافع کشور باشد.

عباس‌پور گفت: کسی که هواپیمای نظامی تولید می‌کند قطعا می‌تواند هواپیمای مسافربری هم درست کند و مدت‌های طولانی بر روی این زمینه اقدام شده و ما با توجه به شرایط جدیدی که در منطقه پیش آمده، ظرفیت ساخت آن را داریم و در تعامل با برخی کشور‌هایی که رابطه خوبی داریم می‌توانیم سریع‌تر به این موقعیت برسیم.

برای ساخت هواپیما که صنعت آن به صورت انحصاری در اختیار چند کشور است باید تمام زیرساخت‌ها آماده شود تا پس از ساخت بتوان از هواپیما‌های تولید شده برای پرواز‌های داخلی و خارجی استفاده کرد.

در این بین ساخت هواپیما‌های نظامی بسیار مهم است چراکه پس از پیروزی انقلاب اسلامی هیچ کشوری به ایران جنگنده نفروخته است و جنگنده‌هایی که از قبل از انقلاب خریداری شده بود به‌دلیل نبود پشتیبانی از قطعات آن‌ها با مشکلاتی مواجه می‌شدند، اما این امر باعث شد که تولید لوازم هواپیما بر پایه دانش بومی در کشور فراهم شود و هم‌اکنون جنگنده‌های کشور با قطعات ساخت داخل تجهیز می‌شوند.

جنگنده‌های صاعقه، کوثر و آذرخش از جمله تلاش‌های متخصصان کشورمان برای ساخت جنگنده بومی بوده است و هواپیمای سیمرغ اولین هواپیمای ترابری کشورمان است که در داخل تولید شده است.

راه رسیدن به اهداف باید فراهم باشد

جلال رشیدی کوچی، عضو کمیسیون امور داخلی و شورا‌های مجلس شورای اسلامی درباره ساخت هواپیما در کشور به خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان گفت: خیلی خوب است که ما فکر‌های بلند داریم و تلاش می‌کنیم به آن‌ها برسیم و هر کشوری که به موفقیت رسید برای این بود که اهداف بلندمدت داشت، اما راه رسیدن به آن اهداف باید فراهم باشد.

وی ادامه داد: ساخت هواپیما بسیار خوب است و امیدوارم وزارت صمت راه‌های رسیدن به این مهم را از قبل برنامه‌ریزی کرده باشد.

نماینده مردم مرودشت در مجلس بیان کرد: من موافق تلاش در این زمینه هستم، اما اینکه در حد حرف باقی بماند و بعد به نتیجه نرسید درست نیست.

رشیدی کوچی اظهار کرد: راه‌های رسیدن به این فناوری این است که آیا ما ظرفیت، دانش، زیرساخت و تجهیزات اولیه برای ساخت موتور هواپیما را داریم و اینکه چجوری می‌خواهیم به این هدف برسیم؛ آیا می‌خواهیم مشارکتی کار کنیم یا صرفا با توان داخل کار کنیم یا شرکت‌های خارجی را بیاوریم و با آن‌ها به صورت موقت این کار را انجام دهیم؛ نه اینکه صرفا بگوییم می‌خواهیم هواپیما بسازیم.

وی گفت: در زمینه ساخت موشک ما مهندسی معکوس انجام دادیم و طراحی کردیم و به جوانان نخبه بها دادیم و با کمترین هزینه برای آن وقت گذاشتیم و رسیدیم به این نقطه‌ای که الان هستیم لذا این اراداه می‌تواند محقق شود.