یلدای ۱۴۰۲، ملغمهای از تلاش و میدانداری تلویزیون برای جذب مخاطبان در همه گروههای فکری و سلایق بود. اتفاق مبارکی که میتواند یک قدم رو به جلو و مثبت در راستای تحول در قاب رسانه ملی و آشتی مخاطبان با تلویزیون باشد. بدیهی است که هنوز راه زیادی برای رسیدن به قلههایی که برنامهسازان در نظر دارند در پیش رو داریم، اما آغاز این راه با موفقیت کلید خورد. برنامههای شب یلدای تلویزیون هم موید این نکته است. امسال شاهد حضور بیش از ۲۵۰ مهمان در شبکههای مختلف بودیم. علاوه بر آن حضور گروههای موسیقی اقوام هم برای مخاطبان جالب توجه بود. کارشناسان بسیاری برنامههای تلویزیون در شب ۳۰ آذر را نقد، بررسی و تحلیل کردند که همه این انتقادات راهگشای ساخت برنامههای بهتر خواهد بود.
جبار آذینزاده، نویسنده، مدرس و منتقد سینما و تلویزیون برنامههای پخش شده در شب یلدا از رسانه ملی را رویدادی موفق عنوان کرد که توانست رضایت مخاطبان را جلب کند. او این برنامهها را در راستای خواست مردم توصیف کرد و گفت: یکی از رویکردهای مهم تلویزیون به عنوان رسانه ملی، حرکت در مسیر ایجاد تحولات فکری، فرهنگی، ساختاری و توجه به خواست و سلیقه ملی و مردمی است. مدتی است که این نوع رویکرد در تمامی تولیدات تلویزیونی به ویژه برنامههای مناسبتی در تلویزیون دیده میشود. این حرکت خوشایند به ویژه در برنامههای مذهبی و ملی که میتواند در جهت اجرایی کردن سبک زندگی ایرانی و اسلامی و با الگو قرار دادن هویت محوری در تلویزیون به انجام برسد، قابل مشاهده است.
وی افزود: یکی از بخشهایی که در این زمینه توانسته تا حد مناسبی در مسیر رضایت بینندگان گام بردارد، برنامههایی است که به مناسبت شب یلدا از تلویزیون ارائه شد. ویژه برنامههای متعددی در شبکههای مختلف ارائه شد که در این برنامهها به فرهنگ ایرانی و اسلامی، توجه به سلیقه و نیاز مخاطب و پاسداشت آیینهای ملی مورد توجه قرار گرفته بود. بهویژه که سعی شده بود علاوه بر اجرای خوب آیتمهای مختلف، از جمله فضاسازی، دکور و آکسووار، در گفتگوها هم مسائلی مطرح شود که از جایگاه و ویژگیهای مهم شب یلدا در فرهنگ ایرانی نشات گرفته است.
جبار آذینزاده پرداخت درست به محتوا و خوش ساخت بودن برنامهها را عامل موفقیت آنها عنوان کرد و افزود: به نظرم سعی شده بود این محتواها با استفاده درست و هنرمندانه از ابزار تصویری و محتوایی به مخاطب منتقل شود. این نشان دهنده این است که رسانه ملی اکنون با مرکزیت قرار دادن محتوا، به سمت محتواسازی حرکت میکند و در کنار آن برای پاسداری از فرهنگ جامعه، اجرا و ساختار را هم به نحو احسن مدیریت کند.
آذینزاده برنامههای شب یلدا ۱۴۰۲ را در راستای تحول در صدا و سیما عنوان کرد و افزود: برنامههایی که از آن یاد شد نشان دهنده این است که تلویزیون تا حدی توانسته، در شب یلدا این تحول را پیگیری کند. چون شب یلدا فقط ویژه ایرانیان نیست و کشورهای دیگری جز ایران هم این سنت دیرینه را دارند. ما در کشورهای دیگر هم شاهد برنامههایی بودیم که با رویکرد ملی و مردمی، با ایجاد تحول در برنامهسازی در سیما و ارتقای آگاهیهای مردم برای پاسداشت این آیین ملی و مذهبی ساخته شده بود. چون این مراسم در فرهنگ ایرانی وجود داشته نباید به این ملیگرایی بسنده کنیم و از محتواهای مذهبی به دور باشیم.
وی گفت: شب یلدا علاوه بر فرهنگ ایرانی، در فرهنگ اسلامی هم نوعی دورهمی برای نزدیکی انسانها با یکدیگر برای رشد و سازندگی خود و کشور مطرح است. برنامههای اخیر تلویزیون خوب، بامحتوا و خوش ساختار بود که با اجرای خوب خود توانست رضایت گستردهای از بینندگان را با خود به همراه داشته باشد.
این منتقد سینما و تلوزیون در پاسخ به این سوال که کدام یک از برنامههای پخش شده در شب یلدا در رسانه ملی نظر شما را جلب کرد، گفت: تا جایی که زمان اجازه میداد سعی کردم ویژه برنامههای متعدد شب یلدا در تلویزیون را نگاه کنم. گرچه ممکن است برخی از خصوصیات هنری در ویژه برنامههای شبکه یک یا دو پررنگتر دیده شود، اما بخشی از مسائل معنوی در ویژهبرنامه شبکه سه سیما جلوه بیشتری داشت. اما همه اینها نشان دهنده این است که با برنامهریزی و یک حرکت از پیش تعیین شده با گزینش عوامل مناسب و انتخاب محتوای شایسته صورت گرفته است. در یک نظر کلی میتوان اینطور عنوان کرد که با وجود اینکه برخی برنامهها امتیاز بیشتری داشتند، اما مجموع برنامهها دارای مختصات رضایتمندی ملی بودهاند.
اول ) اعیاد مذهبی مثل عید فطر- عید غدیر -عید قربان -بعثت پیامبر - میلاد حضرت فاطمه زهرا میلاد حضرا علی - نیمه شعبان و ....
دوم ) اعیاد باستانی مثل عید نوروز - شب چهله - شب چهارشنبه سوری - سیزده بدر و ....
سوم ) جشن های خارجی که در ایران هم مردم به آن می پردازند مثل کریسمس - ولنتاین - روز شکر گزاری - هالوین و ....
چهارم ) اعیاد و جشن های مرتبط با انقلاب مثل جشن 22 بهمن و ....
جالبه که بعدش ملت میگن ما کشوری هستیم که همش عزاداری داریم. به خدا هیچ کشوری به اندازه ایران روز جشن و شادی نداره . ما هم جشن مسلمان را داریم هم جشن مسیحیان و اروپاییان را داریم هم جشن باستانی و ملی داریم و هم جشن انقلابی داریم بازهم ملت میگن کمه و باید بیشتر باشه ....