حسن صفرعلی، سرپرست تعاملات بین‌الملل و آموزش ساترا در پاسخ به این سوال که چند پلتفرم شبکه نمایش خانگی به دنبال عقد قرارداد پروژه‌های بین‌المللی خود و صادرات محصولشان هستند، گفت: ما الان با نهاد‌های تنظیم‌گر PEMRA در پاکستان، RTÜK در ترکیه و CMC عراق پیش‌نویس تفاهم‌نامه‌ای را با آن‌ها تنظیم کردیم، که هنوز به تایید نهایی نرسیده است.

صفرعلی درباره پیش‌نویس این تفاهم‌نامه‌ها ادامه داد: یکی از بند‌های تفاهم‌نامه تبادل محتوا، ایجاد پلتفرم، ایجاد پلتفرم‌های مشترک بین ایران و کشور‌های متبوع و همکاری پلتفرم‌های ما در آن کشورهاست، که قطعاً باید این همکاری‌ها با هماهنگی نهاد‌های تنظیم‌گر در کشور‌های ذی‌نفع باشد. مثلاً اگر یکی از پلتفرم‌های ما بخواهد در کشور ترکیه فضایی را برای تولید در اختیار بگیرد، باید مجوزی RTÜK براساس تفاهم‌نامه بین ساترا و با نهاد تنظیم‌گر ترکیه باشد.

سرپرست تعاملات بین‌الملل و آموزش ساترا با بیان اینکه مگر اینکه پلتفرم‌های ایرانی که در کشور‌های خارجی حضور پیدا می‌کنند یک نماینده خارجی یا ترکیه‌ای پیدا کنند، که از طرف او مجوز را اخذ کنند، خاطرنشان کرد: ایجاد تفاهم‌نامه‌های منطقه‌ای با نهاد‌های تنظیم‌گر منجر می‌شود پلتفرم‌ها به راحتی در کشور‌های مختلف حضور یابند و با هماهنگی ساترا تولیدات خود را انجام دهند، یا در جشنواره‌های بین‌المللی حضور یابند.

وی در پاسخ به این سوال که فیلم‌های شبکه نمایش خانگی که به نمایندگی از ایران در جشنواره‌های خارجی حضور می‌یابند، حضورشان قانونی و با اجازه ساتراست؟ تصریح کرد: اگرچه مجامع یا جشنواره‌هایی هست که متولیان آن دست به انتخاب آثار شبکه نمایش خانگی می‌زنند، ولی حضور در این جشنواره‌ها باید با هماهنگی ساترا انجام شود.

صفرعلی در پاسخ به این سوال که حالا این بسترسازی از سوی ساترا چگونه شکل گرفته؟ توضیح داد: یکی از سرفصل‌های تفاهم‌نامه‌ای که بین ما و کشور‌های متبوع انجام می‌شود برگزاری نمایشگاه‌ها و جشنواره‌های مختلف فیلم و سریال در حوزه شبکه نمایش خانگی است. با انعقاد این تفاهم‌نامه‌ها ارتباط شکل می‌گیرد و رسانه‌های نمایش محور ما می‌توانند در جشنواره‌های کشور‌های متبوع حضور یابند. 

سرپرست تعاملات بین‌الملل و آموزش ساترا در پاسخ به این پرسش که مثلاً الان پلتفرمی هست که کار آماده‌ای دارد و خواهان حضور در جشنواره بین‌المللی است، ولی با خودش می‌گوید من منتظر تفاهم‌نامه ساترا نمی‌نشینم و مستقیماً اقدام می‌کنم، گفت: کسانی که به طور مستقیم برای حضور در مجامع بین‌المللی شرکت می‌کنند، حضورشان بدون پشتوانه ملی و حقوقی کشور است و رسانه مستقل محسوب می‌شوند. حضورشان غیر قانونی است.

به گفته وی، الان فیلم‌های سینمایی که در جشنواره‌های بین‌المللی حضور می‌یابند، با حمایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان سینمایی و بنیاد فارابی است. ابتدا این فیلم‌ها ارزیابی شدند و بعد از ارزیابی به جشنواره معرفی شدند. آن جشنواره هم فیلمنامه، بازیگر و ... بررسی کرده و بعد تصمیم می‌گیرد جایزه را به فلان اثر به نمایندگی ایران اهدا کند. 

صفرعلی درباره نقش ساترا در تسهیلگری برای حضور در مجامع بین‌المللی گفت: این نگاه محدود‌کننده نیست، بلکه نگاه توسعه‌ای است؛ چراکه به پلتفرم‌های داخلی‌مان کمک می‌کند تا در منطقه و کشور‌های متبوع برند خود را توسعه دهند. مثلاً در جلسه‌ای که مدیر سازمان رادیو و تلویزیون شهر‌های گوانگ‌دونگ و گوانگ‌جونگ چین داشتیم، استقبال کردند که پلتفرم‌های ما در آن شهر‌ها نمایندگی داشته باشند.

سرپرست تعاملات بین‌الملل و آموزش ساترا در پاسخ به این سوال که علاوه‌بر تفاهم‌نامه‌هایی که به طور رسمی از سوی ساترا انجام می‌شود، یکسری پلتفرم‌ها مستقیماً با کشور‌های مدنظر عقد قرارداد می‌کنند، توضیح داد: آمار دقیق نداریم. ما فقط می‌شنویم که یک پلتفرم خاصی به کشور عمان رفته و مذاکراتی را برای تولید مشترک انجام دادند.

وی با اشاره به تعداد این پلتفرم‌ها افزود: البته از این نمونه‌ها کم است. چون حضور یک پلتفرم خارجی در کشور‌های متبوع نیاز به اخذ مجوز از نهاد تنظیم‌گر آن کشور دارد. مثلاً اگر شما وارد کشور ترکیه شوید، RTÜK باید به شما مجوز تولید و ساخت محتوا در کشور را بدهد. یعنی اگر شما خارجی باشید، باید مجوز RTÜK را دریافت کنید. این نهاد تنظیم‌گر هم بدون هماهنگی با وزارتخانه یا معاونت همسان خود در ایران نمی‌تواند مجوز صادر کند.

صفرعلی حوزه بین‌الملل سازمان تنظیم مقررات رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر (ساترا) را جزو یکی از ساختار‌های اصلی این سازمان دانست و گفت: علت ایجاد حوزه بین‌الملل به این خاطر بوده که در دنیا موضوع تنظیم‌گری صوت و تصویر فراگیر موضوع جهانی است. حدود ۸۰ نهاد تنظیم‌گر جهان در پنج قاره به صورت همگرا کار تنظیم‌گری و تسهیل‌گری حوزه‌های فضای مجازی را انجام می‌دهند.

به گفته سرپرست تعاملات بین‌الملل و آموزش ساترا، بزرگترین نهاد تنظیم‌گر اف‌سی‌سی در امریکاست، که بعد آفکام در بریتانیا، اپرا در اتحادیه اروپا، کی‌سی‌سی در کره جنوبی و ... جزو نهاد‌های مهم دنیا محسوب می‌سوند. ساترا به عنوان نهاد تنظیم‌گر رسانه‌های صوت و تصویر برای تبادل تجربیات، قوانین و مقررات و موضوعاتی که در حوزه بین‌المللی رخ می‌دهد، نیاز به ارتباطات جهانی با نهاد‌های تنظیم‌گر و مجامع بین‌المللی دارد.

گفت‌وگو از نفیسه خلیلی