از ۲۸ ژانویه، ایالات متحده و تعدادی از متحدانش از جمله کانادا، استرالیا و ایتالیا کمک‌های مالی آژانس امداد و کار سازمان ملل متحد برای آوارگان فلسطینی در خاور نزدیک موسوم به آنروا (UNRWA) را پس از اینکه ادعا شد ۱۲تن از کارکنان این سازمان با حماس در عملیات «طوفان الاقصی» در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ به اراضی اشغالی مشارکت داشتند، به حالت تعلیق درآوردند.

با این کار، برخی از حامیان مالی اولیه آنروا در زمانی که غزه درگیر یک بحران انسانی شدید است، عقب نشینی و کمک‌های خود را به این سازمان قطع کردند. روز جمعه، وزارت بهداشت حماس در غزه اعلام کرد که تعداد شهدای حمله اسرائیل به غزه به ۲۷۱۰۰ نفر رسیده است. آکسفام جهانی در ژانویه گزارش داد که درگیری‌های کنونی در غزه بالاترین میزان مرگ و میر روزانه را در بین درگیری‌های بزرگ در قرن بیست و یکم دارد. همچنین میلیون‌ها نفر دیگر در اثر بمب‌های اسرائیل بی خانمان شده‌اند و به دلیل محاصره اسرائیل در معرض خطر گرسنگی، بیماری و قحطی هستند.

آنروا، اولین آژانس بشردوستانه نزدیک به سازمان ملل در غزه است که بیش از ۲ میلیون نفر برای دریافت کمک به آن وابسته هستند. در حال حاضر با تداوم جنگ در  غزه، بسیاری از مردم آن‌ گرسنه و در شرایط بحرانی هستند، زیرا ساعت به سمت قحطی قریب الوقوع می‌رود. آژانس برای بیش از ۱ میلیون نفر پناهگاه ایجاد و غذا و مواد اولیه را فراهم کرده است.

آنروا به این واقعیت اشاره کرد که دیوان بین‌المللی دادگستری (ICJ) به تازگی دستور داده بود: «اسرائیل باید اقدامات فوری و مؤثری را برای فراهم کردن خدمات اولیه مورد نیاز و کمک‌های بشردوستانه برای فلسطینی‌ها در نوار غزه انجام دهد.»

بیشتر بخوانید:
غرب با تعلیق کمک به اونروا سیاست تل‌آویو را دنبال می‌کند

قضات دیوان بین‌المللی دادگستری طبق درخواست آفریقای جنوبی، روز جمعه (۶ بهمن) احکامی موقت را علیه رژیم صهیونیستی صادر کردند. به طور خلاصه این دادگاه از رژیم اسرائیل خواست تمام اقدامات لازم را برای جلوگیری از نسل‌کشی در غزه انجام دهد.این دادگاه همچنین به رژیم اسرائیل دستور داد ظرف یک ماه تمام اقداماتی را که برای جلوگیری از نسل‌کشی انجام داده، به دیوان لاهه گزارش دهد. قاضی این دادگاه گفت حکم یاد شده تعهدات بین‌المللی برای اسرائیل ایجاد می‌کند.

تغییر در چشم انداز ژئوپلیتیکی با لغو کمک های مالی غرب به آنروا

تصمیم کشور‌های غربی برای لغو حمایت مالی از آنروا نشان دهنده یک تغییر قابل توجه در چشم انداز ژئوپلیتیکی است. این اقدام که ظاهراً به عنوان پاسخی به ادعا‌های همکاری کارمندان آژانس با حماس طراحی شده است، دارای مضامین ژئوپلیتیکی است که فراتر از قلمرو کمک‌های بشردوستانه است. همچنین این رفتار نشان دهنده استاندارد‌های دوگانه غرب در معاملات بشردوستانه و همبستگی با رژیم صهیونیستی در سیاست هدف قرار دادن فلسطینی‌ها و استفاده از سلاح گرسنگی در جنگ وحشیانه علیه غزه است. 

منتقدان استدلال می‌کنند که تصمیم برای قطع بودجه یک قمار بی پروا با جان مردم فلسطینی است که برای نیاز‌های اولیه خود به شدت به آنروا متکی هستند. کشور‌های غربی با محروم کردن آژانس از منابع ضروری، خطر تشدید وضعیت وخیم بشردوستانه در اردوگاه‌های آوارگان فلسطینی را به خطر می‌اندازند و به طور بالقوه به نارضایتی و بی‌ثباتی در منطقه‌ دامن می‌زنند.

تصمیم ناگهانی برای برداشتن بودجه بدون جایگزین مناسب، سؤالاتی را در مورد صداقت کشور‌های غربی در رسیدگی به علل اصلی چالش‌های آژانس ایجاد می‌کند. با توجه به اینکه بر اساس اطلاعات رسمی آژانس، بیش از ۱۳۰۰۰ کارمند در غزه برای آنروا کار می‌کنند، اگر هیچ کس در آنجا با نیروهای حماس ارتباط نداشته باشد، تعجب آورتر خواهد بود.

یک رویکرد ظریف‌تر که شامل تعامل دیپلماتیک و تلاش‌های مشترک برای اصلاح آنروا می‌شود، ممکن است مسیر سازنده‌تری به جلو باشد.

تصمیم غرب همچنین بر تغییرات گسترده‌تر ژئوپلیتیکی در خاورمیانه تاثیر می‌گذارد. در حالی که کشور‌ها اتحاد‌ها و اولویت‌های خود را مجدداً تنظیم می‌کنند، سرنوشت پناهندگان فلسطینی به ابزاری برای معامله در یک بازی پیچیده از پویایی قدرت منطقه‌ای تبدیل می‌شود. این به نوبه خود می‌تواند تلاش‌ها برای یافتن راه حلی عادلانه و پایدار برای مناقشه اسرائیل و فلسطین را پیچیده‌تر کند.‌

پیامد‌های بالقوه قطع بودجه آنروا بر ثبات منطقه

نمی‌توان پیامد‌های بالقوه این قطع بودجه بر ثبات منطقه را نادیده گرفت. غرب مدعی مشارکت کارمندان آنروا در عملیات ۷ اکتبر حماس است. چه بسا لغو کمک‌ها به این سازمان بیش از پیش حقانیت حماس را تایید کند و موجب پیوستن فلسطینیان بیشتری به این گروه شود.

از سویی، در حالی که تصمیم برای عدم تأمین مالی آنروا ممکن است برخی از حوزه‌های سیاسی را آرام کند، این تصمیم برای رسیدگی به علل ریشه‌ای درگیری اسرائیل و فلسطین کمک چندانی نمی‌کند. یک راه حل جامع و عادلانه مستلزم رویکردی چند وجهی است که شامل تلاش‌های دیپلماتیک، احترام به حقوق بشر و تعهد به رسیدگی به نگرانی‌های مشروع همه طرف‌های درگیر باشد.

همچنین لازم به ذکر است که تصمیم کشور‌های غربی برای قطع بودجه یک روز پس از تصمیم دیوان بین المللی دادگستری مبنی بر جلوگیری از اقداماتی که می‌تواند غیرنظامیان را بکشد و اجازه ورود کمک‌های بشردوستانه به غزه را بدهد، نفی آشکار اصول اساسی حقوق بین الملل و چندجانبه گرایی است. این تصمیم همچنین در حالی اتخاذ می‌شود که ویلیام برنز، رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا(سیا)، در حال تلاش برای برقراری آتش‌بس دو ماهه در غزه است.

از آنجایی که ما شاهد عواقب آشکار تصمیم غرب برای کنار گذاشتن آنروا هستیم، باید پیامد‌های گسترده تری را برای دستیابی به صلح و ثبات در خاورمیانه زیر سوال ببریم. مصیبت آوارگان فلسطینی نباید به یک ابزار چانه زنی یا قربانی تغییر اتحاد‌های ژئوپلیتیک تقلیل یابد. جامعه بین‌المللی باید اولویت‌های خود را مورد ارزیابی مجدد قرار دهد و مجدداً متعهد به رسیدگی به نیاز‌های بشردوستانه جمعیت‌های آسیب‌پذیر باشد، با اذعان به اینکه صلح و عدالت در جستجوی آینده‌ای بهتر برای همه در هم تنیده شده‌اند.