صنعت برق یکی از صنایع زیربنایی و پیشران اقتصاد کشور است و در توسعه دیگر صنایع که به رشد اقتصادی کشور منجر خواهند شد، نقش مهمی را ایفا میکند. در کشور ما با توجه به در دسترس بودن سوختهای فسیلی و به ویژه گاز، نیروگاههای حرارتی توسعه بیشتری پیدا کردهاند و سهم سبد تامین انرژی کشور به سمت سوختهایی مانند گاز میل میکند که به تبع آن، نیروگاههای حرارتی نرخ تولید و تامین برق بالایی نسبت به دیگر روشها و منابع تولید برق دارند و تامین برق پایدار در کشور وابستگی بالایی به این نیروگاهها دارد. در حال حاضر ۶۲۳ واحد تولید برق حرارتی در ۱۴۱ نیروگاه وظیفه تولید ۹۴ درصد برق مورد نیاز کشور را بر عهده دارند.
علی اکبر محرابیان، وزیر نیرو، در ابتدای آغاز به کار دولت سیزدهم ایجاد ۳ ظرفیت ۱۰ هزار مگاواتی در حوزههای مختلف از جمله نیروگاههای تجدیدپذیر و ظرفیت جدید و افزایش توان نیروگاههای حرارتی را وعده داد. طبق آخرین گزارشها در مدت زمان فعالیت دولت سیزدهم در راستای کمک به کاهش ناترازی و ایجاد برق پایدار در شبکه سراسری، ۸ هزار و ۲۶۰ مگاوات از طریق ظرفیتهای نیروگاهی جدید و یا افزایش توان نیروگاههای موجود به شبکه برق کشور اضافه شده که این رقم معادل تامین برق چهار میلیون مشترک خانگی و یا نیاز مصرف استانهای شرقی کشور است و به عبارتی درصد تحقق این برنامه به بیش از ۸۲ درصد رسیده است.
عبدالرسول پیشاهنگ مدیرعامل شرکت برق حرارتی با اشاره به اینکه نیروگاههای برق حرارتی در کشور ۹۴ درصد انرژی مورد نیاز مشترکان سراسر کشور را تامین میکنند اعلام کرد: ظرفیت نیروگاههای حرارتی کشور با افتتاح پروژههای جدید در دولت سیزدهم به ۷۴ هزار و ۸۸۸ مگاوات رسیده است. بیش از ۷۴ هزار مگاوات ظرفیت تولید برق، ایران را در رتبه نهم کشورهای دارای بیشترین ظرفیت منصوبه نیروگاههای حرارتی در جهان قرار میدهد.
اما نکته حائز اهمیت در تحقق این افزایش ظرفیت اتکا به توان داخلی و جلوگیری از خروج ارز از کشور است که ناصر اسکندری معاون راهبری شرکت برق حرارتی در این باره میگوید: ۹۱ درصد قطعات نیروگاهی با توانمندی داخلی ایجاد شده و در داخل کشور ساخته میشود که از این نظر ایران جایگاه مناسبی در سطح جهان دارد و در تلاشیم با برنامهریزی و هماهنگی دقیق بتوانیم جایگاه خود را در این عرصه بهبود بخشیم.
اسکندری افزود: طی سالهای اخیر و تاکنون بیش از ۸۲۵ هزار قطعه مورد نیاز صنعت نیروگاهی توسط متخصصان داخلی کشور ساخته شده است و مشکلی برای تامین قطعات، تعمیرات و ارتقای واحدهای فعلی نیروگاهی از داخل کشور نداریم.
مسعود مرادی مدیرعامل شرکت تعمیرات نیروگاهی ایران در یک گفتگوی رادیویی در خصوص ظرفیتهای داخلی برای ایجاد و تعمیرات نیروگاههای کشور گفت: هیچگونه وابستگی به خارج از کشور برای تعمیرات و آمادهسازی نیروگاههای حرارتی وجود ندارد و در حال حاضر علاوه بر رفع نیازهای کشور، صدور خدمات فنی و مهندسی و تعمیرات واحدهای نیروگاهی کشورهای منطقه نیز انجام میشود.
او تاکید کرد: سالانه معادل ۲۰۰ میلیون دلار ارز برای بازسازی قطعات داغ نیروگاهی اعتبار مورد نیاز است که استفاده از دانش و توانایی داخلی در این زمینه موجب شده است سالانه از خروج این ارز برای انجام بازسازی و تعمیرات در خارج از کشور جلوگیری شود. از طرفی از محل بازسازی قطعات نیروگاهی در دیگر کشورهای منطقه نیز سالانه ۲۰ میلیون دلار درآمد ارزی حاصل میشود. در طی هشت ماهه نخست امسال مجموعا ۶ هزار و ۳۳۸ قطعه تخصصی در ۷۸ نوع تولید شده و در اختیار صنعت نیروگاهی و پتروشیمی کشور قرار داده شده که مانع از خروج بیش از ۲ میلیون و ۶۵۰ هزار یورو ارز از کشور شده است.
در طی دو سال فعالیت دولت سیزدهم، اجرای به موقع برنامه تعمیرات نیروگاههای حرارتی با بهره گیری از ظرفیتهای داخل موجب شد تا ضریب آمادگی تولید برق این واحدها از مرز ۹۹ درصد عبور کند و این روند نیز برای سالهای آتی ادامه دار باشد.