در حالی که به انتهای سال نزدیک می‌شویم و به طور معمول بازار  مسکن و خرید وفروش در این ایام با رونق روبرو شده است که دولت از ماه گذشته اقدام به راه اندازی سامانه خودنویس کرده است که  از این  طریق بتواند بخشی از حباب های بازار  اجاره را بکاهد. بر اساس این گزارش  طبق قانون جهش تولید مسکن، وزارت صمت مکلف شد که سامانه معاملات املاک و مستغلات اتحادیه مشاوران املاک را به وزارت راه و شهرسازی انتقال دهد. همچنین مطابق ماده ۱۸ قانون جهش تولید مسکن، امکان تنظیم قرارداد بین موجر و مستأجر بدون هیچ گونه وجهی در سامانه خودنویس نیز فراهم شد.

۱۳ سال گذشته سامانه «ایران املاک» راه‌اندازی شد اما به دلیل عدم توسعه این سامانه، سامانه جدیدی با عنوان «سامانه خودنویس» با قابلیت همان سامانه ایران املاک از طریق شرکت‌های دانش بنیان دانشگاه تهران راه‌اندازی شد.

در همین رابطه پیش از این علی ساسانی دستیار و مشاور معاون مسکن و ساختمان در خصوص سامانه خودنویس، گفته بود:  تنها مزیت سامانه خودنویس نسبت به سامانه ایران تکلیف قانونی آن  است همچنین تکلیف قانونی جدیدی یعنی امکان تنظیم قرارداد املاک برای مشاوران املاک و مردم نیز مهمترین مزیت این سامانه محسوب می‌شود. به دلیل قدیمی بودن و مشکلات خود سامانه، سامانه ایران املاک کلاً از دسترس خارج شده است.

ثبت ۸۶ هزار قرارداد اجاره در سامانه خودنویس

دستیار و مشاور معاون مسکن و ساختمان  بیان کرد: حدود  ۸۶ هزار قرارداد اجاره در سامانه خودنویس ثبت شده است. البته بخشی از افرادی که قراردادهای خود را در سامانه خودنویس ثبت کرده‌اند، مشاوران املاک بودند. سامانه خودنویس از خرداد ماه امسال رونمایی شده اما تقریباً به صورت جدی از یک ماه پیش راه‌اندازی شد. این سامانه امروز قراردادهای اجاره ملک را ثبت و برای آنها کد رهگیری صادر می‌کند.

ساسانی تاکید کرد: سامانه املاک و اسکان با سامانه خودنویس متفاوت است. در واقع سامانه املاک و اسکان یکی از بهترین ابزارهای جمع آوری و سرشماری اطلاعات ملکی جهت بررسی وضعیت املاک در کشور است. برای اینکه سامانه خودنویس مرجع رسمی کلیه معاملات قرار بگیرد یا باید به صورت کلی امکان ثبت قرارداد در سامانه قبلی را قطع می‌کردیم یا به مرور.

براساس این گزارش  پیش از این با راه اندازی این سامانه اعلام شده بود که امکان تعطیل شدن مشاوران املاک وجود دارد اما این موضوع را هادی عباسی معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی به صورت کامل رد کرد و گفت: به هیچ عنوان امکان جمع شدن و یا تعطیل شدن مشاوران املاک وجود ندارد بلکه با راه‌اندازی این سامانه بساط  تمامی  مشاوران املاک غیر مجاز برچیده می شود‌.

همچنین در همین رابطه داود بیگی نژاد نایب رئیس اول اتحادیه مشاوران املاک تهران به باشگاه خبرنگاران گفت: به هیچ عنوان امکان تعطیلی مشاوران املاک در تهران  وجود  ندارد اما می توان گفت که این سامانه هنوز کامل  نشده و اطلاعات به صورت کامل وارد نشده است دولت که اعلام کرده است تا پایان سال تمامی قرارداد های اجاره به سامانه خود نویس متصل می شود بنابراین باید تمامی اطلاعات قراردادهای که پیش از این منعقد شده بود وارد این سامانه شود تا بتوان امکان تمدید قرارداد هم فراهم شود‌.

همچنین در این زمینه  حسین جنتی مدیرکل راه وشهرسازی استان تهران در گفت وگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان گفت: تمامی متقاضیان می‌توانند در ۲۴ ساعت شبانه روز قراردادهای اجاره خود را در سامانه خودنویس ثبت کنند و این یک امکان رایگان برای ثبت رسمی قراردادهای اجاره و خدمت جدیدی است که توسط معاونت مسکن وزارت راه و شهرسازی ارائه شده است.

وی  اظهار کرد: شرط ثبت معاملات اجاره در سامانه خودنویس، ثبت اطلاعات ملکی در سامانه املاک و اسکان است. پیش از این ثبت در سامانه مذکور مبتنی بر داشتن توکن بوده اما در سامانه جدید تمامی اقدامات مبتنی بر سیم کارت است و مشاوران املاک باید مجوز صنفی و شناسه یکتا جهت ثبت قرارداد ها داشته باشند. این امکان یک ابزار کار تخصصی برای مشاوران املاک هم است که امیدواریم به قانونمند شدن فعالیت‌های این صنف مهم کمک بسیار خوبی بکند.

جنتی  اظهار کرد:  طبق قانون همه فعالان اقتصادی از جمله مشاوران املاک باید تا پایان سال ۱۴۰۲ مجوزهای قدیمی خود را به مجوزهای جدید دارای شناسه یکتا تبدیل کنند و در حال حاضر تنها مشاوران املاکی که شناسه یکتا دارند قادر به ثبت قرارداد در سامانه خودنویس هستند و بابت این کار حق العمل کاری هم دریافت می‌کنند.

براساس این گزارش  در پایان دوره انتقال، اطلاعات سامانه املاک و مستغلات را کاملاً به سامانه خودنویس انتقال خواهد یافت، چراکه پشتوانه تمامی قراردادها سامانه خودنویس خواهد بود اما به دلیل اینکه در سامانه املاک و مستغلات نوع قراردادهای متفاوت‌تر از سامانه خودنویس است بنابراین مشاوران املاک  تنها می‌توانند با یک شماره به سامانه املاک و مستغلات مراجعه کنند.

گفتنی است تمامی قراردادها در سامانه خودنویس باید براساس ثبت اطلاعات در سامانه املاک و اسکان باشد و در صورتی که متقاضی این اطلاعات را ثبت نکند امکان انعقاد قرارداد اجاره بین موجر و مستأجر وجود نخواهد داشت.

 بررسی های میدانی هم حاکی از آن است که بسیاری از مستاجران و متقاضیان از راه اندازی این سامانه راضی هستند و اعلام می کنند که این سامانه نقش موثری در براندازی دلالان و مشاوران غیر مجاز داشته و از این پس امکان ورود مشاوران املاک غیر مجاز به بازار اجاره مسکن وجود ندارد‌.