حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی یعقوبی گیلانی درمورد آثار تزکیه بیان کرد: اگر اینگونه فرض کنیم که مثلاً خداوند به ما ۳۰ روز وقت داده‌اند و بعد از این ۳۰ روز جان ما را خواهند گرفت، چگونه این چند روز باقی مانده را می‌گذرانیم؟ اگر ماه مبارک رمضان ۳۰ روز باشد یعنی ما از شروع ماه مبارک تا روز عید فطر زمان زیادی نداریم و تا چشم بر هم زدیم تمام شد و باید خود را برای پایان کار و نتیجه این مدت آماده کنیم. بنابراین، از من آخوند تا شما به عنوان مستمع باید در روز‌هایی که فرصت داریم خیلی حساس‌تر و پیگیرتر نسبت به امور ماه مبارک باشیم تا هرچه سریع‌تر به زمان قبل از گناهانمان یعنی زمان پاکی و طهارتمان باز گردیم.

معنای عید 

این کارشناس مذهبی تصریح کرد: به بازگشت ما از گناهان و به اتمام ماه مبارک رمضان و آغاز ماه شوال «عید» گفته می‌شود.

 عید، در لغت از ماده‌ی عود به معنی بازگشت است و، چون ما انسان‌ها در پرتو اطاعت خداوند در یک ماه مبارک رمضان، صفا و پاکی فطری نخستین به روح و جانمان باز می‌گردد و آلودگی‌ها که برخلاف فطرت است، از میان می‌روند به اول شوال عید گفته می‌شود.

هدف همه انبیاء پاکیزگی انسان‌ها بود

حجت‌الاسلام والمسلمین یعقوبی گیلانی تصریح کرد: خدای متعال بشر را طوری آفریده‌اند که به تربیت احتیاج دارد. هم از بیرون باید او را تربیت کنند، هم این‌که انسان از درون خودش باید خودش را تربیت کند. در مقوله مسائل معنوی، این تربیت، یکی تربیت فکر و قوای عقلانی اوست که محل این تربیت، تعلیم است و یکی تربیت نفس و قوای روحی و قوه غضبیه و شهویه اوست که نام این تربیت، تزکیه است.

عبادات؛  ابزاری برای تزکیه انسان‌ها

این کارشناس مذهبی گفت: تمام عبادات و تکالیف شرعی‌ای که من و شما را امر کرده‌اند تا انجام دهیم، در حقیقت ابزار‌های همین تزکیه یا همین تربیت است و برای این است که ما کامل شویم. همچنان که اگر ورزش نکنید، جسم شما ناتوان، بی‌قدرت و آسیب‌پذیر خواهد شد و اگر بخواهید جسم را به قدرت، به زیبایی، به توانایی، به بروز قدرت‌ها و استعداد‌های گوناگون برسانید، باید ورزش کنید. نماز، ورزش است؛ روزه، ورزش است؛ انفاق، ورزش است؛ اجتناب از گناهان، ورزش است؛ دروغ نگفتن، ورزش است؛ خیرخواهی برای انسان‌ها، ورزش است. با این ورزش‌ها، روح زیبا و قوی و کامل می‌شود. اگر این ورزش‌ها انجام نگیرد، ممکن است به ظاهر خیلی پسندیده به نظر بیاییم؛ اما باطنمان یک باطن ناقص و نحیف و حقیر و آسیب‌پذیر خواهد بود. روزه، یکی از این ورزش‌هاست.

تمام مشکلات عالم از بی تزکیه‌ای است

حجت‌الاسلام والمسلمین یعقوبی گیلانی ادامه داد: امروز جهان بشریت، به پیام تطهیر و تزکیه شما احتیاج دارد. این ظلم و زورگویی و تبعیضی که در سطح جهان است، این تیره روزی انسان‌ها در بسیاری از کشورها، این سردرگمی جوانان در کشور‌های پیشرفته‌ی دنیا، این روابط نامناسب زن و مرد، این آلودگی‌های شهوانی، این آلودگی‌های سیاسی و این آلودگی‌های مالی، بر اثر آن است که انسان‌ها در صدد تطهیر و تزکیه خود برنیامده اند. 

پیامد نبود تزکیه در عالم

او افزود: بنده مطلبی می‌خواندم و این مطلب آماری بود از افرادی ظالم که ذره‌ای تحت تعلیم انبیاء قرار نگرفته بودند و قتل‌های بزرگ و زیادی را در عالم انجام دادند و خون میلیون‌ها انسان بی گناه را به ناحق ریخته‌اند. 

آیا می‌دانید قاتلان چه کسانی هستند؟

حتماً نام هیتلر را شنیده اید یا دوستش ژوزف استالین، مشهور به "عمو جو"که ۲۰ میلیون انسان را قتل عام کرد که ۱۴.۵ میلیون نفر آنها از گرسنگی مردند! 

 نتیجه تزکیه نشدن این است:

جنگ جهانی اول: ۱۷ میلیون کُشته 

جنگ جهانی دوم: ۵۵-۵۰ میلیون کشته 

بمباران اتمی ناکازاکی ۲۰۰هزار کشته 

و قِس علی هذا که مثال دراینباره بسیار است.

مبارزه با نفس؛ تنها راه تزکیه انسان‌ها

حجت‌الاسلام والمسلمین یعقوبی گیلانی گفت: انسان‌هایی که به دنبال تزکیه نرفته‌اند بسیار خطرناک می‌شوند و نمی‌توان لحظه‌ای روی آنها حساب باز کرد. زیرا تمام تفکرات و نیات آنها ضربه زدن به دیگران برای به دست آوردن سود بیشتر است. لذا دین به ما می‌گوید باید خودتان را تزکیه کنید و برای این کار به شما ابزاری همچون نماز و روزه و ... را داده است تا به کمک اینها خود را پاک کنید. اما باید این را دانست که این ابزار فقط برای تزکیه شدن کافی نیستند بلکه باید «مبارزه» هم صورت بگیرد. مبارزه با هوا‌های نفسانی و تمایلات شیطانی خویش تا تزکیه حقیقی به وجود بیاید.

این کارشناس مذهبی افزود: به‌طور کلی، دعوت انبیاء، دعوت حکما، دعوت‌های الهی، در جهت کف نفس از این لذایذ است؛ که روزه هم از این قبیل است. به همین خاطر است که در روایات ما، ماه رمضان یک صحنه مناسب شمرده شده است؛ برای این که انسان در این ماه تمرین کند و مجموعه گناهان را ترک گوید. 

 ماه رمضان آغاز راه تزکیه و مبارزه با هوای نفس است و باید این مبارزه در ایام سال هم ادامه پیدا کند. مثلاً ما می‌توانیم از همین امروز که عید سعید فطر است با خدای خود قرار بگذاریم و عهد ببندیم که بعد از ماه مبارک هم هفته‌ای یکبار یا ماهی سه بار روزه بگیریم یا روزی یک ساعت وقت برای تلاوت قرآن بگذاریم یا نماز‌های قضای خودمان یا والدینمان را بخوانیم و بعد از نماز قدری درنگ کرده و روی اعمال خود فکر کنیم.