در طول ۲۳۰ روز از نسل کشی مداوم اسرائیل در غزه، رژیم اشغالگر اسرائیل به عمد دهها دانشمند، نخبه، دانشگاهیان و محقق فلسطینی را به همراه خانوادههای آنها هدف قرار داده و ترور کرده است. همه در حالی که در خانه با خانوادههای خود بودند یا به اقوام خود پناه برده بودند هدف قرار گرفتند. این هفته دفتر رسانهای غزه فهرستی شامل اسامی ۱۰۰ محقق فلسطینی از جمله دانشمندان، اساتید دانشگاه و پزشکان را منتشر کرد که اشغالگران اسرائیلی آنها را به شهادت رسانده اند. در میان آن ها، دکتر خیتم الواصفی، دکتر رفعت الاریر و دکتر سفیان طیه نیز به چشم میخوردند.
دکتر الواصفی استاد فیزیک و معاون دانشکده علوم دانشگاه اسلامی غزه بود. او حدود ۵۰ مقاله تحقیقاتی منتشر شده در مورد موضوعاتی مانند تأثیر تشعشعات متحرک بر بافت زنده، موجبرهای دال و اپتیک غیرخطی و ... را تالیف کرد. دکتر الواصفی به همراه همسرش، دکتر محمود ابودف، رئیس سابق دانشکده تعلیم و تربیت دانشگاه اسلامی، پس از حمله هوایی اسرائیل به خانه وی در شهر غزه در ۱ دسامبر ۲۰۲۳ ترور شد.
دکتر الاریر، شاعر، نویسنده و استاد ادبیات انگلیسی در دانشگاه اسلامی بود. او که شخصیت و معلمی الهام بخش برای بسیاری از جوانان غزه بود، چندین برنامه و ابتکار را برای آموزش و حمایت از فعالان و نویسندگان جوان برای بیان خود و انتقال داستانهای خود به جهان به عنوان مردم مظلومی که در اشغال و محاصره زندگی میکنند، پایه گذاری کرد.
دکتر الاریر همچنین یک تأثیرگذار رسانههای اجتماعی بود و اغلب به دلیل تلاش هایش برای افشای جنایات اسرائیل علیه فلسطینیان، به صورت آنلاین و تلفنی ازسوی حسابهای اسرائیلی تهدید میشد. او در ۶ دسامبر ۲۰۲۳، به همراه برادر، خواهر و سه فرزندش در حمله هوایی اسرائیل در یک قتل عام ترور شد.
دکتر سفیان طیه، فیزیکدان مشهور جهان، در سال ۲۰۲۱ از سوی دانشگاه استنفورد آمریکا در میان فهرست دو درصدی محققان علمی برجسته در سراسر جهان قرار گرفت. او دکترای فیزیک نظری و ریاضیات کاربردی داشت. او در سال ۲۰۲۳ به عنوان رئیس سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد (یونسکو) برای فیزیک و علوم فضایی در فلسطین منصوب شد. در ۲ دسامبر ۲۰۲۳، هواپیماهای جنگی اسرائیل عمداً خانه دکتر طیه را در محله الفلوجه اردوگاه آوارگان جبالیا؛ جایی که او به دنیا آمد و بزرگ شد، با خاک یکسان کردند و او و خانواده اش را به شهادت رساند.
اشغالگران ترورهای سیستماتیک دانشمندان و شخصیتهای فرهیخته فلسطینی را دنبال میکند تا بر ساختار بافت اجتماعی تأثیر بگذارد، زیرا آنها سنگ بنای توسعه جامعه فلسطین را تشکیل میدهند. غالباً این چهرههای نخبه دانشگاهی تأثیر مثبتی بر اعضای جامعه میگذارند که غیبت آنها تأثیر منفی بر جامعه فلسطین خواهد گذاشت. تاکتیک اشغالگران برای ترور عمدی دانشمندان فلسطینی، ایجاد وحشت و تضعیف روحیه مردم، ایجاد فشار بر مردم برای مهاجرت به خارج از نوار غزه است.
به گفته بسیاری از تحلیلگران سیاسی و سازمانهای حقوق بشر، برای چندین دهه، اشغالگران به طور سیستماتیک در تلاش برای ایجاد شرایط غیرقابل سکونت در نوار غزه بوده اند. هدف قرار دادن و کشتن عمدی دانشگاهیان، دانشمندان و محققانی که حرفه شان زندگی در غزه را بهبود میبخشد، یکی از روشهایی است که اشغالگران برای تحقیر زندگی در غزه از آن استفاده میکنند. تلفات بی اندازه بیش از یکصد نفر از علما و دانشگاهیان و نیز تخریب دانشگاهها و مؤسسات آموزشی، تأثیرات طولانی مدتی بر مردم فلسطین خواهد داشت.
به گفته سازمان حقوق بشر یورو-مد مانیتور مستقر در ژنو «با توجه به تخریب سیستماتیک و گسترده ساختمانهای فرهنگی، از جمله مدارس و مؤسسات آموزش عالی توسط اشغالگران اسرائیلی، به احتمال زیاد اسرائیل به عمد تمام جنبههای زندگی در غزه را هدف قرار داده است.»
این گروه حقوق بشر همچنین هشدار داد: «حملات محیطی ممکن است در نهایت جمعیت نوار غزه را مجبور به مهاجرت کند.»
اشغالگران صهیونیست علاوه بر تخریب جامعه دانشگاهی غزه، زیرساختهای تربیت بدنی آن را نیز نابود کرده اند. تمام دانشگاهها و کالجهای غزه، به طور جزئی یا کلی، در اثر حملات مستقیم اسرائیل ویران شده اند. برخی از دانشگاهها به پادگانها و بازداشتگاههای نظامی تبدیل شدند، مانند دانشگاه الاسراء که پس از ۷۰ روز اشغال و تبدیل آن به پایگاه ارتش، منفجر شد. سربازان اسرائیلی همچنین تخلفات خود را در دانشگاههای غزه به اشتراک گذاشتند. نمونه آن تصویری از نظامی صهیونیست در کتابخانه دانشگاه الاقصی بود که در میان انبوهی از کتابهای آتش گرفته نشسته بود و کتابی را ورق میزد.
ترور جامعه فرهیخته فلسطین یک رویه تاریخی دیرینه توسط اشغالگران اسرائیل است، آنها حتی دانشمندان فلسطینی را در عرصه بین المللی تعقیب کرد و ترور میکنند. دانشمند سی و پنج ساله فلسطینی فادی البطش در سال ۲۰۱۸ توسط موساد در کوالالامپور پایتخت مالزی ترور شد. البطش در غزه مهندسی برق خواند و سپس برای اخذ دکترای خود به مالزی سفر کرد. او در سیستمهای قدرت و صرفه جویی در انرژی تخصص داشت و چندین مقاله علمی در این زمینه منتشر کرده بود.
سوابق تاریخی نشان میدهد که حمله کنونی اسرائیل به مؤسسات آموزشی و فرهنگی فلسطین و ترور علما و دانشمندان در تلافی حمله مقاومت فلسطین در ۷ اکتبر نیست. بلکه اقدام پیشگیرانه از پیشرفت فلسطین پس از اجرای راه حل دو دولتی است.
مترجم: اعظم پورکند