رسانه‌های جمعی از بدو پیدایش، نقش غیرقابل انکاری در شکل‌دهی افکار عمومی در مورد موضوعات مختلف به‌ویژه موضوعات بحث‌برانگیز داشته‌اند. پس از عملیات هفتم اکتبر و همچنین فزونی‌گرفتن جنایات رژیم‌صهیونیستی در غزه آشکار شد که اسرائیل و آمریکا از طریق تاکتیک‌های تبلیغاتی سنتی خود با استفاده از رسانه‌های جمعی موفق به کسب رضایت مخاطبان نشدند.

در عوض رسانه‌های اجتماعی به‌عنوان ابزار جدیدی برای عموم مردم برای دسترسی به اطلاعات و درک جهان ظاهر شدند. محتوای طرفدار فلسطین که موضع ایدئولوژیک پذیرفته‌شده اسرائیل و آمریکا رابه چالش می‌کشد، به‌سرعت در رسانه‌های اجتماعی منتشر شد. در نتیجه سانسور و فیلتر‌های مشابه مورد استفاده در رسانه‌های قدیمی و سایر تاکتیک‌های دروازه‌بانی خبر برای کنترل روایت از سوی نظام سلطه به کار گرفته شد.

 این نادرست نیست که فرض کنیم در زمان ما رسانه‌های اجتماعی به‌عنوان منبع اصلی کسب اطلاعات و همچنین ابزار بالقوه دولت‌ها به منظور «تولید رضایت» در جهت سیاست‌ها و جنگ‌های خود شده است؛ بنابراین بسیار مهم است که نحوه رفتار پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی را در جریان رویداد‌های مهم مانند حملات وحشیانه اسرائیل به نوار غزه بررسی کنیم.

محتوای سیاسی و فیلترینگ هدفمند

درگیری میان رژیم صهیونیستی و مقاومت حماس بار دیگر شیوه‌ای را که رسانه‌های جمعی تمایل دارند از ساختار‌های قدرت مستقر و روایت‌های کنترل‌شده حمایت کنند، برجسته کرد. اخیرا موارد متعددی از سرکوب صدا‌های طرفدار فلسطین در پلتفرم‌هایی مانند اینستاگرام، فیس‌بوک، ایکس، یوتیوب و تیک‌تاک مشاهده شده است. کاربران این پلتفرم‌های اصلی را به سانسور متهم کرده‌اند و به تجربه‌های سرکوب سایه (Shadowbanning) و کاهش دسترسی به محتوای طرفدار فلسطینیان اشاره می‌کنند.

 برای رفع این نگرانی‌ها، سازمان‌هایی مانند «مرکز عربی پیشرفت رسانه‌های اجتماعی» از شرکت‌های فناوری خواسته‌اند تا به حقوق دیجیتال فلسطینی‌ها احترام بگذارند، زیرا موارد متعددی از سانسور طرفدار فلسطین ثبت شده است. آنها به سانسور نامتناسب محتوای طرفدار فلسطین اشاره می‌کنند که شامل حذف محتوا، هشتگ‌های پنهان و محدودیت‌های حساب کاربری است که تهدیدی جدی برای آزادی بیان، دسترسی به اطلاعات، آزادی اجتماعات و مشارکت سیاسی به‌شمار می‌رود.

 دراین خصوص فعالان اعضای جامعه مدنی و مدافعان حقوق بشر نگرانی‌های خود درموردحذف محتوای آشکارومحدودیت‌های حساب درپلتفرم‌هایی مانند اینستاگرام و فیس‌بوک را مطرح کرده‌اند، زیرا این سانسور مانع از تلاش آنها برای دفاع از حقوق فلسطینیان می‌شود. دامنه این سانسور‌ها آن‌قدر گسترده است که حتی کلیدواژه‌ها و هشتگ‌های مرتبط با فلسطین راهدف قرارمی‌دهد وصفحاتی که این‌گونه پست‌ها را به اشتراک می‌گذارند از دید مخاطبان گسترده‌ای پنهان می‌کند که سبب کاهش تعامل می‌شود. علاوه بر این چندین کاربر اینستاگرام با وجود نداشتن محتوای گرافیکی یا سخنان نفرت‌انگیز در خصوص موضع ذکرشده، متوجه کاهش مشارکت در پست‌های خود در رابطه با فلسطین شده‌اند که این موضوع نگرانی‌های جدی‌ای درمورد سانسور و آزادی بیان ایجاد می‌کند.

بررسی‌ها نشان می‌دهد تجربیات مشابهی توسط افرادی که درمورد اعتراضات و جنگ درغزه بحث می‌کردند به اشتراک گذاشته شده که به شکایت در مورد سایه‌بان و دید محدود منجر شده است. این موضوع بحث‌هایی را درمورد همکاری میان دولت‌ها وشرکت‌های فناوری‌های بزرگ در سرکوب اطلاعات در طول درگیری‌ها برانگیخته است. درنتیجه رسانه‌ها وهمچنین پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی به سانسورمتهم شدند. برای مثال وبسایت‌هایی مانند Muslim و Mondoweiss به‌ترتیب کاهش قابل توجهی دردسترسی به پست‌ها دراینستاگرام و تیک‌تاک درطول درگیری‌های فلسطین داشتند. علاوه براین شبکه خبری قدس مستقر درفلسطین باتعلیق صفحه فیس‌بوک خود مواجه شد.

مقابله با سانسور 

در پاسخ به این سانسور، فعالان به راه‌حل‌هایی برای دور زدن الگوریتم‌ها متوسل شده‌اند. آنها سبک نوشتاری خود را تغییر داده‌اند و از نماد‌ها یا تغییر حروف برای فریب الگوریتم‌ها استفاده می‌کنند. برخی حتی ابزار‌های آنلاینی را توسعه داده‌اند که ساختار جملات را تغییر می‌دهند تا درک معنای متن برای هوش مصنوعی و الگوریتم‌ها دشوارتر شود. با افزایش نگرانی‌های کاربران رسانه‌های اجتماعی در مورد سانسور، آنها تلاش‌های آمریکا و اسرائیل برای کنترل روایت درگیری را به عقب می‌اندازند. کمپین‌هایی مانند #WeWontBeSilenced کاربران را تشویق می‌کنند تا گرافیک یا تصاویری را ارسال کنند که سانسور و ارعاب را به چالش می‌کشد. به نظر می‌رسد اثرات سایه‌بانی سانسور و ارعاب به مقاومت جمعی در برابر خاموش‌کردن صدا‌های طرفدار فلسطین منجر می‌شود.

در حالی که پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی محدودیت‌های تصادفی را در دسترسی به پست تأیید کرده‌اند، اما سانسور عمدی را ردمی‌کنند؛ بااین حال نگرانی‌ها درمورد سرکوب صدا‌های طرفدارفلسطین همچنان ادامه دارد. سانسور مداوم محتوای طرفدار فلسطین نه‌تن‌ها مانع از آزادی کار روزنامه‌نگاران می‌شود؛ بلکه جامعه مدنی و مدافعان حقوق بشر را در تلاش‌های‌شان برای ارائه اطلاعات و زمینه‌های دقیق در طول بحران تضعیف می‌کند. به همین خاطر ضروری است شرکت‌های صاحب رسانه‌های اجتماعی نقش خود را در تسهیل جریان اطلاعاتی که از فلسطین منتشر می‌شود، به رسمیت بشناسند و زیر سلطه کشور‌هایی همچون اسرائیل نروند. 

کنترل روایت 

تشدید تنش میان رژیم صهیونیستی و فلسطین با تبلیغات اسرائیلی، نبرد برای کنترل روایت آنلاین را تشدید کرده است. سانسور، تعدیل محتوای مغرضانه و حمایت‌های هدفمند از جمله تاکتیک‌هایی است که برای محدود کردن دسترسی و تأثیر محتوای طرفدار فلسطین به کار می‌رود. درنوار غزه روزنامه‌نگاران با چالش‌های متعددی از جمله سانسور و کمپین‌های آزار و اذیت سازماندهی‌شده توسط اسرائیل روبه‌رو هستند. با وجود این موانع، افراد فداکار تلاش می‌کنند تا داستان‌های ناگفته‌ای را بیان کنند.

 با این حال مبارزه فراتر از غزه گسترش می‌یابد و به پلتفرم‌های اصلی رسانه‌های اجتماعی نفوذ می‌کند. دولت اسرائیل اخیرا تلاش‌های تبلیغاتی خود را تشدید کرده است، زیرا فلسطینی‌ها دائما از روایت‌کردن محروم می‌شوند. نبرد برای کنترل روایت آنلاین حتی توجه چهره‌های بانفوذی مانند ایلان ماسک را به خود جلب کرد که به‌دلیل حمایت از یک پست یهودی‌ستیز با واکنش‌های شدید مواجه شد. در جریان سفر وی به اسرائیل توافقی حاصل شد که سرویس اینترنت ماهواره‌ای استارلینک ماسک برای استفاده در غزه به تأیید دولت اسرائیل نیاز دارد.

 این موضوع کنترل اسرائیل بر منابع حیاتی را تقویت می‌کند. محققان هشدار می‌دهند که این تأثیرات مخرب تهدیدی خطرناک برای بحث‌های عمومی پیرامون جنگ است که آب حقیقت را گل‌آلود می‌کند و اطلاعات نادرست را تداوم می‌بخشد که به نوبه خود به نفع طرف اسرائیلی خواهد بود. تاکتیک‌های تبلیغاتی و روابط‌عمومی اسرائیل، همراه با تعدیل محتوای مغرضانه حمایت‌های مالی و شکاف‌های شایستگی زبانی؛ نفوذ و تأثیر حامیان طرفدار فلسطین را سرکوب می‌کند. همان‌طور که درگیری ادامه دارد، مبارزه برای یک مکالمه آنلاین منصفانه و متعادل همچنان یک موضوع مبرم است و توجه و اقدام را، هم از سوی پلتفرم‌ها و هم از سوی کاربران می‌طلبد.

آسیب به روایت‌های فلسطینی

 کمدینی به نام آبی گوویندان متوجه شد که بیان دیدگاه‌ها درحمایت ازفلسطین دررسانه‌های اجتماعی منجربه ازدست رفتن حمایت‌های مالی می‌شود. همان‌طور که بیان شد، سرکوب سایه که نوعی سرکوب پنهان است، به‌طور نامتناسبی بر محتوای طرفدار فلسطین تأثیر می‌گذارد. کارشناسان حقوق دیجیتال استدلال می‌کنند که اجرای مغرضانه محتوا همچنان یک موضوع دائمی برای حامیان طرفدار فلسطین است. متا، شرکت مادر اینستاگرام با اتهامات اسلام‌هراسی سیستماتیک و تبعیض علیه پوستر‌های محتوای عربی مواجه شده است، چون مخاطبان می‌بینند محتوای حمایت‌شده توسط اسرائیل در پلتفرم‌های آن کنترل نشده است. منتقدان استدلال می‌کنند که ابزار‌های خودکار تعدیل محتوای متا برای تفسیر دقیق لهجه‌های عربی، به‌ویژه عربی فلسطینی تلاش می‌کنند که این موضوع به اشکالاتی در الگوریتم‌های ترجمه و سانسور ناعادلانه محتوای بی‌ضرر منجر می‌شود؛ بنابراین به‌اشتباه آن را به‌عنوان تبلیغ تروریست‌های فلسطینی می‌خوانند. در حالی که متا این حوادث را تصدیق می‌کند و قول می‌دهد که الگوریتم‌های آنها را بهبود بخشد، آسیب به روایت طرفدار فلسطین همچنان باقی‌است.

منبع: جام جم