کتاب «عاشورا چگونه و چرا» به قلم استاد محمّدعلی جاودان اولین‌بار سال ۱۳۹۴ از سوی موسسه ایمان ماندگار منتشر شده است. خواندن این کتاب به افرادی پیشنهاد می‌شود که می‌خواهند درباره حماسه کربلا اطلاعات بیشتری کسب کنند. 

فصل اول کتاب با عنوان ماجرای کربلا، فصل دوم با عنوان امام حسین (ع) در پی اقدام مسلّحانه نبود، فصل سوم با عنوان نهضت کربلا حرکتی برای تشکیل حکومت نبود، فصل چهارم درباره دلایل و علل قیام، فصل پنجم با عنوان هدف نهضت امام (ع) نهی از منکر بود و فصل ششم درباره آثار و نتایج قیام بود.

در فصل اول کتاب درباره ماجرای کربلا می‌خوانیم: «ماجرای کربلا از آن‌جا آغاز شد که حاکم مدینه، ولید بن عُتبه برادرزاده‌ی معاویه، امام (ع) را برای بیعت با یزید فرا می‌خواند. البته امام (ع) بیعت را نمی‌پذیرد و از مدینه بیرون می‌رود و بدین ترتیب نخستین قدمِ نهضت عاشورا برداشته می‌شود. تاریخ ضبط کرده است که در دوران بعد از پیامبر (ص)، همیشه بیعت نکردن مساوی با مرگ بوده است.

یعقوبی روشن‌تر از دیگران چنین نقل می‌کند: «یزید به عامل مدینه، ولید بن عُتبه بن ابی سفیان، نوشت: هنگامی که نامه‌ی من به تو رسید، حسین بن علی و عبدالله بن زبیر را به بیعت بخوان. اگر زیربار نرفتند، آن دو را گردن بزن و سر‌های آن دو را برای من بفرست. از مردم نیز بیعت بگیر؛ هر کس از اجرای این فرمان، سرباز زد، همان حکم را درباره‌ی او اجرا کن. والسلام». 

دیگران از جمله‌ی طبری در این‌جا عبارت نامه را به این صراحت نمی‌آوردند؛ ولو این که مفهوم و مضمون، چندان تفاوتی ندارد.

طبری می‌گوید: «یزید در نامه‌ای رسمی برای حاکم مدینه او را از مرگ معاویه آگاه کرده و همراه آن در نامه‌ای بسیار کوچک دستور بیعت‌گرفتن داد و در آن نوشت:، اما بعد، پس حسین و عبدالله بن عمر و عبدالله زبیر را با نهایت شدت به بیعت وادار کن؛ هیچ رخصتی برای مخالفت وجود ندارد. باید که بیعت کنند. والسلام».