رسوم کرمانی‌ها در ماه محرم و صفر
مردم شهر کرمان با افراشتن پرچم‌های سیاه و سرخ و افروختن دود اسپند و کندر، در حال عزاداری امام حسین علیه السلام هستند.
محرم الحرام ماه پاسداشت آزادگی، تظلم خواهی و شعور حسینی رسیده است و مردم شهر کرمان با افراشتن پرچم‌های سیاه و سرخ و افروختن دود اسپند و کندر، در حال برپایی محفل عزاداری امام حسین علیه السلام هستند.
برخی بنر‌های تبلیغاتی فوراً جای خود را به بنر‌های محرمی داده‌اند، برخی برنامه‌های هیئت‌های عزاداری را معرفی کرده و بعضی نیز حضور سخنرانان مطرح در دهه محرم را یادآورد شده‌اند.
پیشواز زنگ تماس گوشی‌ها به نوحه‌های پرشور حسینی تغییر کرده و ایام سوگواری سرور و سالار شهیدان حضرت اباعبدالله حسین (ع) و یاران با وفایش یادآوری می‌شود.
مردم استان کرمان با دارا بودن پیشینه مذهبی از گذشته‌های دور با فرا رسیدن ماه محرم بویژه روز‌های تاسوعا و عاشورا با آداب و رسوم خاصی خاطره سرور و سالار شهیدان حضرت امام حسین (ع) و یاران باوفایش را زنده می‌کردند
در ایام محرم علاوه بر برگزاری مراسم روضه خوانی حضرت ابا عبدالله الحسین (ع) مردم هر محله بطور خودجوش در تکیه‌ها و مسجد‌ها تجمع و نسبت به تشکیل هیات‌های سینه زنی یا زنجیرزنی اقدام می‌کنند.
دسته سینه زنی هر محله نوحه یا نوحه‌هایی را متناسب هر روز بوسیله مداح یا مداحان خود تهیه و در مجالس مختلفی که دعوت می‌شوند می‌خوانند و عزاداری می‌کنند.
در این ایام شهروندان، دسته‌ها یا گروه‌ها در حد امکان و توان خود سعی می‌کنند ایام سوگواری این ماه را به نحو مطلوبی برگزار کنند.
در مبادی ورودی هر محله یا جلو برخی مغازه‌ها و منازل تعدادی از ارادتمندان خاندان عصمت و طهارت بشکه‌هایی پر از آب و یا شربت قرار می‌دهند و به یاد لب‌های تشنه یگانه مظلوم عالم از عابرین پذیرایی می‌کنند.
با شروع ماه محرم در گوشه و کنار شهر و در مکان‌های مذهبی یا منازل شخصی، اشخاص مختلف اقدام به برپایی مجالس روضه خوانی و زیارت عاشورا می‌کنند.
در پایان زیارت عاشورا که معمولا صبح‌های زود برگزار می‌شود از شرکت کنندگان در مجلس با نان و پنیر و چای پذیرایی می‌شود.
مراسم روضه خوانی معمولا به گونه‌ای برنامه ریزی می‌شود که به ظهر یا نیمه‌های شب خاتمه پیدا کند لذا صاحبان مجلس از افراد حاضر با غذایی که معمولا آبگوشت مخصوص (آبگوشت امام حسینی) و یا چلوخورشت است پذیرایی می‌کنند.
معمولا در اکثر نقاط استان کرمان پختن و توزیع آبگوشت یاد شده قدمت و رواج بیشتری دارد. آبگوشت امام حسینی شامل گوشت بره، حبوبات از قبیل نخود و لوبیا، سبزیجات خشک از قبیل ترخون، شنبلیله، ادویه از قبیل زردچوبه، دارچین، زعفران، فلفل، رب گوجه فرنگی، پیاز، برگه زردآلو، به خشک شده و چربی گوشت گوسفند (دنبه) می‌باشد.
با آماده شدن غذا و پس از خاتمه مراسم عزاداری و روضه خوانی در بین جمعیت و عزاداران سفره‌هایی پهن می‌شود و آبگوشت که قبلا بوسیله پیمانه‌هایی داخل ظروف (معمولا کاسه مسی) ریخته اند نزد مهمان‌ها می‌آورند.
شرکت کنندگان در مجلس نیز آبگوشت را با نان محلی مطبوعی که مخصوص این روز‌ها می‌باشد مخلوط کرده و می‌خورند و با بکار بردن کلمات التماس دعا و اجر شما بر امام حسین (ع) منزل یا محل برگزاری روضه و عزاداری را ترک می‌کنند.
در شهر‌ها مراسم شام غریبان توسط عده‌ای از مردم با حمل فانوس‌ها و شمع‌های روشن انجام می‌شود و در پی آن هیئت‌های سینه‌زنی و عزاداری نوحه‌هایی اجرا می‌کنند.
نقطه عطف مراسم عزاداری ماه محرم در روز اربعین یا چهلمین روز شهادت حضرت امام حسین (ع) با شکوه خاصی مشابه روز عاشورا برگزار می‌شود.
در روز بیست و هشتم صفر هر سال که مقارن با رحلت حضرت محمد (ص) و شهادت امام حسن‌مجتبی (ع) است نیز سر در کلیه ادارات، مغازه‌ها و برخی خانه‌ها با پارچه‌های مشکی و بیرق‌های عزاداری تزئین داده می‌شود
برپایی موکب‌های در سطح شهر
موکب‌های عزاداری در نقاط مختلف شهر کرمان پا گرفته و صدای نوحه از داخل ماشین‌های عبوری به گوش می‌رسد.
اینجا بازار کرمان، مغازه داران پارچه‌های مشکی مزین به نام سیدالشهدا (ع)، یا ثارالله، یا ابوالفضل العباس (ع)، السلام علیک یا زینب کبری سلام الله علیها، یاعلی اکبر (ع)، یا رقیه (س) و … را بر سردر محل کار خود نصب کرده‌اند.
بازار کرمان پر از جنب و جوش است
مساجد و تکایای بازار کرمان نیز برنامه‌های عزاداری محرم را برای کسبه اعلام کرده و در تکاپو برای دعوت گسترده از مردم هستند.
قدیمی‌های بازار کرمان همه ساله بانی نذورات فراوانی از جمله آبگوشت امام حسینی معروف در کرمان هستند.
بازاریان معتمد و قدیمی کرمان هرساله با کمک همچراغ‌های خود علاوه بر تلاش برای برگزاری مراسم با شکوه عزاداری در هیئت بازار کرمان، عزاداران زیادی را مهمان آبگوشت امام حسینی می‌کنند.
از آنجا که عاشوری دادن از سنت‌های مردم کرمان محسوب می‌شود، برخی مردم در حال تردد و تکاپو برای خرید کماجدان‌های بزرگ مسی، خرید حبوبات، ادویه جات و ... هستند و در عین حال کمی توقف کرده و به تزئینات محرمی اطراف توجه می‌کنند.
میدان گنجعلیخان کرمان با پرچم‌های قرمز و سیاه کوچک مسقف شده است، نوجوانانی با لباس‌های یکدست و هدبند‌های متفاوت حسینی، در گوشه‌ای از میدان در حال تمرین برای هم نوازی طبل و زنجیر هستند.
تغییر چهره شهر به ویژه در بافت تاریخی کرمان مشهود است، بنر‌های بزرگ و متعددی حاوی تصاویر شهید سپهبد حاج قاسم سلیمانی و جمله معروف ایشان، ما ملت امام حسینیم، در حوالی بازار کرمان به چشم می‌خورد.
صفه عزاخانه کرمان آماده مراسم‌های ماه محرم
صفه عزاخانه کرمان که در کنار مسجد جامع مظفری واقع شده است، در ایام محرم و صفر، محلی برای جمع شدن شیفتگان حسینی و از دیگر مکان‌های قدیمی کرمان در برگزاری آئین‌های باشکوه است.
پرچم بزرگ عزای امام حسین علیه السلام، طبق روای همیشگی ایام محرم، بر فراز صفه عزاخانه به اهتزاز درآمده است و برخی جوانان در حال نظافت محوطه و حتی فضای بیرون صفه عزاخانه هستند.
از گذشته تاکنون کرمانی‌ها با آئین و رسوم متعدد، تلاش کرده‌اند در راستای بزرگداشت یاد سرور و سالار شهیدان حضرت امام حسین علیه السلام و شهدای کربلا، از دل و جان مایه بگذارند.
این آئین متنوع و باشکوه نسل به نسل در استان و به ویژه شهر کرمان به صورت باشکوه برگزار شده و کودکان و نوجوانان و نسل‌های بعد منتقل شده است.
ماه محرم با برپایی مراسم‌های متعدد در گوشه و کنار شهر، هر کسی آنطور که می‌خواهد و می‌تواند در مراسم عزای اباعبدالله الحسین علیه السلام شرکت و عرض ارادت کرده و به منش ایشان توجه می‌کند
سیرجانی‌ها با آیین ۱۰۰ ساله چاوش‌خوانی
در مراسم چاوشی سیرجان دلدادگان به حضرت امام حسین (ع) همراه با حضور هیات‌های مذهبی در مقابل خانه «حاج رشید» که از قدیم محل تجمع و تردد هیات‌های مذهبی و دسته‌های سینه زنی و زنجیر زنی بوده است با برگزاری مراسم عزاداری و برافراشتن بیرق عزا به عزاداری میپردازند.
قدمت تاریخی چاوش‌خوانی در فرهنگ عزاداری سیرجان به یک قرن پیش بر می‌گردد، به‌نحوی که در قدیم معمولا پیرمردان محاسن سفید معروف به چاوش‌خوان پرچم عزای حضرت سیدالشهدا (ع) را بر دوش می‌گرفتند و از بازار و معابر می‌گذشتند.
سیرجان با بیش از ۲۵۰ هیات مذهبی پر جنب و جوش در عزاداری‌ها، به نام دارالحسین نام گرفت و هم اکنون با عنوان «چاوش محرم» همراه با اجرای برنامه‌های فرهنگی و حضور هیات‌های مختلف و همچنین گروه‌های مختلف موزیک مذهبی برگزار می‌شود.
نجارزاده ساکن سیرجان و از پیرغلامان حضرت امام حسین (ع) در این زمینه گفت: در این شهرستان آیین‌های بسیاری وجود دارد که بسیاری از آنها نشأت گرفته از فرهنگ و دلدادگی‌های نیاکان و گذشتگان مردم این سرزمین به ائمه اطهار (ع) و حضرت امام حسین (ع) است.
پورخسروانی یکی دیگر از پیرغلامان و برگزار کنندگان این مراسم عزاداری برای سیدالشهدا نیز گفت: این مراسم بر اعتقادات و باور‌های دینی و مذهبی مردمان این دیار استوار است و در قدیم چاوشی‌هایی با این مضمون بوده است: «برمشامم می‌رسد پیوسته بوی کربلا در دلم ترسم بماند آرزوی کربلا، تشنه آب فراتم‌ای اجل مهلت بده تا بگیرم در بغل قبر شهید کربلا».
در پایان این مراسم که هر لحظه بر هم جمعیت آن افزوده می‌شود هیات‌های عزادار، بیرق‌ها و علم‌های خود را که برای برگزاری مراسم به محل هیات‌های خود حمل می‌کنند و برمی گرداندند تا آغازگر مراسم عزا باشند
