آزادی بیان مفهومی است که کشور‌های غربی طی سال‌های گذشته همواره از آن به‌عنوان یک شعار و محور کلیدی برای منافع خود استفاده کرده‌اند. 

این کشور‌های مدعی حقوق بشر، عدالت و برابری همواره با نام آزادی بیان توهین به ادیان، مذاهب و مقدسات را در دستور کار خود داشته‌اند. 

نمونه این توهین‌ها را می‌توان در اقدام‌های قرآن‌سوزی در کشور‌هایی از جمله سوئد و دانمارک دید. این کشور‌ها به بهانه آزادی بیان از جلوگیری از این اقدام‌های موهن امتناع می‌کنند. 

توهین به مقدسات ادیان و مذاهب در پوشش آزادی بیان

توهین به مقدسات ادیان و مذاهب در پوشش آزادی بیان، تهدیدکننده صلح و امنیت جهان است؛ براساس برخی اسناد منشور بین‌المللی حقوق بشر، توهین به مقدسات ادیان و مذاهب منع شده و مصداق نقض حقوق بشر است، اما در این موضوع هم می‌توان رویکرد دوگانه غرب را دید. یعنی آمریکا و اروپا که خود را مدافع حقوق بشر معرفی می‌کنند، در واقعیت خود ناقض حقوق بشر هستند.

نمونه‌ای از جنگ با مقدسات و ادیان را می‌توان در رویکرد اسلام‌ستیزانه این کشور‌ها دید. اسلام‌ستیزی پدیده‌ای است که امروزه در کشور‌های غربی به طور مداوم دیده می‌شود. 

یکی از کشور‌هایی که خود را به‌عنوان مهد آزادی و حقوق بشر معرفی می‌کند، فرانسه است؛ اما با بررسی اقدام‌های دولتی و جامعه‌ای که از سوی همین نظام شکل گرفته، می‌توان به نتیجه رسید که اسلام‌ستیزی یکی از ویژگی‌های بارز دولت فرانسه است. 

از جمله اقدام‌های مرتبط با اسلام‌ستیزی در فرانسه می‌توان به ممنوعیت حجاب برای زنان فرانسوی در بسیاری از بخش‌ها و حوزه‌های این کشور، از جمله المپیک ۲۰۲۴ اشاره کرد.

اما امروزه دیده می‌شود که توهین به ادیان به یک بخش جدایی‌ناپذیر از آنچه کشور‌های غربی آن را آزادی بیان می‌خوانند، تبدیل شده؛ این در حالی است که حتی دین مسیحیت، که دین اصلی در کشور‌های غربی است، نیز هدف توهین قرار می‌گیرد. 

در همین مورد، می‌توان به مراسم افتتاحیه بازی‌های المپیک ۲۰۲۴ پاریس اشاره کرد؛ مراسمی که به دلیل به‌کارگیری نمایش‌های توهین‌آمیز نسبت به دین مسیحیت به شدت مورد انتقاد قرار گرفت. 

مراسم افتتاحیه المپیک پاریس ۲۰۲۴، که جمعه شب به‌طور رسمی آغاز شد، شامل نمایشی غیرمنتظره بود. بخشی از این نمایش که شامل بازسازی نقاشی «شام آخر» از سوی گروهی از افراد همجنس‌گرا بود، باعث شوک و اعتراض در میان بسیاری از مسیحیان در سراسر جهان شد.

تابلوی «شام آخر» یکی از مهم‌ترین آثار لئوناردو داوینچی، که حضرت مسیح (ع) و شاگردانش را به تصویر کشیده، همواره مورد توجه تاریخی و مذهبی بوده است.

کاتولیک‌های سراسر جهان گفته‌اند که درپی برگزاری این نمایش مضحک مورد تحقیر قرار گرفتند. اسقف‌های فرانسوی هم می‌گویند که از صحنه‌های تمسخر و توهین به مسیحیت وحشت‌زده شده بودند.

این نمایش را می‌توان یکی از تازه‌ترین پیامد‌های سکولاریسم در کشور‌های غربی قلمداد کرد؛ سیاستی که توهین به ادیان و دین‌زدایی را در مرکز تلاش خود قرار داده است. 

در نهایت برگزارکنندگان این مراسم که عرصه را بر خود تنگ دیده بودند، به اجبار عذرخواهی کردند؛ البته این عذرخواهی با طعم توجیه و رد انتقاد‌ها همراه بود. برگزارکنندگان مدعی بودند که هدف آنها صرفا نمایش آزادی موجود در فرانسه بوده است. 

نمونه‌های دیگر از توهین به مقدسات در غرب

البته موارد ذکر شده تنها نمونه‌های توهین به مقدسات در کشور‌های غربی نیستند.

بی‌بی‌سی سال ۲۰۰۵ میلادی برنامه‌ای موزیکال را پخش کرد. این برنامه شامل رفتار‌هایی غیرمعمول از مضامین مسیحیت، از جمله رقص اعضای کوکلاکس‌کلان بود. کو‌کلاکس‌کلان سازمانی در آمریکا است که به پشتیبانی از برتری نژاد سفید و نژادگرایی و ضدیت با آیین کاتولیک شهرت دارد. پس از این برنامه ۶۳ هزار شکایت در مورد توهین به مقدسات ارائه شد، اما مقام‌های مسئول این اتهام را رد کردند.

انتشار کاریکاتور توهین‌آمیز به مقدسات مسلمانان در یک مجله دانمارکی در سال ۲۰۰۵ واکنش جهانی مسلمانان را برانگیخت. این موضوع بحث‎های بسیاری را در مورد آزادی بیان و آزادی مذاهب به همراه داشت. 

هفته‌نامه شارلی ابدو در سال ۲۰۱۵ به دلیل انتشار تصاویر کاریکاتوری توهین‌آمیز در قبال مقدسات مسلمانان هدف حمله قرار گرفت. 

همچنین فردی در سال ۲۰۱۷ در دانمارک یک ویدیو از خود در حال قرآن‌سوزی به نمایش گذاشت. با وجود خواست عمومی مسلمانان، این فرد به اتهام توهین به مقدسات در دانمارک محاکمه نشد.

نمونه‌های توهین به مقدسات در کشور‌های غربی به این تعداد محدود نمی‌شود و اینها تن‌ها برخی از موارد شناخته و اعلام شده در همین زمینه هستند.

منبع: میزان