ناترازی انرژی در جهان، نه تنها اقتصاد جهانی را تحت تاثیر قرار میدهد، بلکه تاثیرات عمیق و گستردهای بر محیط زیست دارد. این پدیده، از تخریب زیستگاهها تا افزایش آلودگی هوا و تغییرات اقلیمی را به همراه دارد که آیندهی کره زمین را تهدید میکند.
ایرج حشمتی معاون محیط زیست انسانی در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان اظهار کرد: ناترازی انرژی به معنای تفاوت بین میزان انرژی تولید شده و مصرفی در یک منطقه یا کشور است. این پدیده، که بهطور معمول به دلیل استفاده ناپایدار و نابرابر از منابع انرژی به وجود میآید، تاثیرات منفی زیادی بر محیط زیست وارد می کند.
تخریب زیستگاهها و از بین رفتن تنوع زیستی
او ادامه داد: تولید انرژی از منابع غیرقابل تجدید، مانند سوختهای فسیلی، نیازمند استخراج و بهرهبرداری گسترده از منابع طبیعی است. این فرآیندها منجر به تخریب زیستگاههای طبیعی و از بین رفتن تنوع زیستی میشود. بهعنوان مثال، استخراج نفت و گاز منجر به تخریب جنگلها، آلوده شدن منابع آب و از بین رفتن گونههای گیاهی و جانوری میشود. همچنین، ساخت سدها برای تولید انرژی آبی نیز باعث تغییر مسیر رودخانهها و تخریب زیستگاههای آبی میشود.
آلودگی هوا و آب
حشمتی تصریح کرد: یکی از بزرگترین مشکلات ناترازی انرژی، افزایش آلودگی هوا و آب است. سوختهای فسیلی، مانند نفت و زغال سنگ، در فرآیند سوختن مقادیر زیادی دیاکسید کربن و دیگر آلایندههای هوا را تولید میکنند که منجر به تغییرات اقلیمی و افزایش دمای زمین میشود. علاوه بر این، آلودگی هوا به مشکلات جدی بهداشتی، مانند بیماریهای تنفسی و قلبی، منجر میشود. از سوی دیگر، نشت نفت و دیگر مواد شیمیایی در فرآیند استخراج و انتقال انرژی نیز باعث آلودگی منابع آب و آسیب به اکوسیستمهای آبی میشود.
تغییرات اقلیمی و گرم شدن زمین
او ادامه داد: ناترازی انرژی بهطور مستقیم به افزایش انتشار گازهای گلخانهای و تغییرات اقلیمی منجر میشود. سوختن سوختهای فسیلی و تخریب جنگلها باعث افزایش غلظت دیاکسید کربن و دیگر گازهای گلخانهای در جو زمین میشود که نتیجه آن افزایش دمای جهانی و تغییرات اقلیمی شدید است. این تغییرات میتواند به افزایش فراوانی و شدت حوادث طبیعی، مانند سیلها، طوفانها و خشکسالیها منجر شود که تاثیرات مخربی بر جوامع انسانی و اکوسیستمها دارد.
کاهش منابع آبی
حشمتی بیان کرد:تولید انرژی، بهویژه از طریق نیروگاههای حرارتی، نیازمند مصرف مقادیر زیادی آب است. این امر میتواند به کاهش منابع آبی موجود در مناطق خشک و کمآب منجر شود و مشکلاتی مانند کاهش جریان رودخانهها و خشک شدن دریاچهها را به همراه داشته باشد. این وضعیت میتواند تاثیرات منفی بر کشاورزی، تامین آب شرب و حفظ زیستگاههای طبیعی داشته باشد.
افزایش تولید زبالههای خطرناک
او ادامه داد:تولید و مصرف انرژی از منابع غیرقابل تجدید، به تولید مقادیر زیادی زبالههای خطرناک و سمی منجر میشود. این زبالهها شامل مواد شیمیایی سمی، فلزات سنگین و رادیواکتیو است که در صورت عدم مدیریت صحیح، میتواند به آلودگی خاک، آب و هوا منجر شود و سلامت انسان و محیط زیست را به خطر بیندازد.
راهکارهایی برای کاهش تاثیرات ناترازی انرژی
حشمتی بیان کرد: برای کاهش تاثیرات منفی ناترازی انرژی بر محیط زیست، چندین راهکار موثر وجود دارد. استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر، مانند انرژی خورشیدی، بادی و زمینگرمایی، میتواند به کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی و کاهش انتشار گازهای گلخانهای کمک کند. ارتقای بهرهوری انرژی در صنایع، ساختمانها و حملونقل میتواند به کاهش مصرف انرژی و بهبود ناترازی انرژی منجر شود. بهرهبرداری پایدار از منابع طبیعی، مانند جنگلها و منابع آبی، میتواند به حفظ تنوع زیستی و کاهش تخریب زیستگاهها کمک کند.
او ادامه داد: اجرای سیاستها و مقررات محیط زیستی، مانند محدودیتهای انتشار گازهای گلخانهای و مدیریت صحیح زبالههای خطرناک، میتواند به کاهش تاثیرات ناترازی انرژی بر محیط زیست کمک کند.
حشمتی تصریح کرد: ناترازی انرژی و مشکلات زیستمحیطی ناشی از آن، چالشهایی جدی برای جوامع انسانی و اکوسیستمهای طبیعی به همراه دارد. با این حال، با اجرای راهکارهای مناسب و توسعه فناوریهای جدید، میتوان این مشکلات را کاهش داد و آیندهای پایدارتر و سالمتر برای زمین و نسلهای آینده فراهم کرد.
خبرنگار:عطیه رضایی