دکتر سید مرتضی اسماعیلی طبا عضو هیئت علمی دانشگاه و مدیر انجمن سواد رسانهای استان قم،بازیهای دیجیتال را به عنوان یکی از تاثیرگذارترین رسانهها دانست و گفت: بازیهای رایانهای یکی از رسانههای بسیار تاثیرگذار در کشور ما و کشورهای دیگر محسوب میشوند که علت مهم این تاثیر گذاری، ویژگی فراتعاملی و درگیر ساز بودن این رسانه هاست.
مدیر گروه مدیریت دانشکده علوم اجتماعی، رسانه و ارتباطات دانشگاه ادیان و مذاهب در ادامه با اشاره به تاریخچه رسانهها گفت:در یک دسته بندی رسانه هایی، چون کتاب، رادیو، تلویزیون، روزنامه، و امثال آن، جزء رسانههای یک سویه و سنتی هستند، و بعدها شاهد ظهور و بروز دسته دیگر از رسانههای مدرن، مانند شبکههای اجتماعی بودیم که تعامل در آن دو سویه (interactive) است.
وی در ادامه یک دسته بندی جدید بازیهای دیجیتالی را رسانههای فراتعاملی نامید و گفت: بازیهای رایانهای، رسانههای فراتعاملی (Hyper interactive media) هستند چرا که در این رسانهها مخاطب از حالت تعامل دو سویه عبور کرده و خود در سرنوشت داستان بازی درگیر و اثرگذار میشود و میتوان گفت بازیهای رایانهای یکی از درگیر سازترین انواع رسانههای مدرن هستند.
دکتر اسماعیلی طبا با بیان اینکه رسانه به هر میزان که مخاطب را بیشتر درگیر خود کند تاثیرگذارتر است، افزود: از همین رو حتی اگر در تلویزیون و رادیو نیز به مباحثی پرداخته شود که سبب درگیری بیشتر ذهن مخاطبان شود، تاثیرگذارتر خواهد بود؛ در رسانههای مدرن مخاطب علاوه بر این که مصرف کننده پیام است تولید کننده و به اشتراک گذارنده و بازخورد دهنده پیام هم هست.
عضو هیئت علمی دانشگاه با تاکید بر اینکه بازیهای رایانهای رسانههای فوق تعاملی هستند که درگیری مخاطب را به اوج خود میرسانند، ادامه داد: در بازیهای دیجیتال میزان درگیری کاربران به حد اعلی خود میرسد و مخاطب را به شدت درگیر خود میکند و به همین جهت تاثیرگذاری آن از همه انواع رسانهها بیشتر است.
دکتر اسماعیلی طبا افزود: با توجه به اینکه تاثیرات مثبت و منفی بازیهای دیجیتال بسیار زیاد هستند؛ از همین رو در حال حاضر از بازیهای رایانهای به عنوان ابزاری قدرتمند برای آموزش استفاده میکنند که از آنها بعنوان بازیهای «جدی» (Serious games) نیز یاد میشود.
وی در ادامه به جنبه منفی بازیهای دیجیتال پرداخت و گفت: بازیهای رایانهای علاوه بر جنبه مثبت میتواند آسیبهای منفی جدی مانند پرخاشگری، انتقام جویی، بی حوصلگی، گوشه گیری و انزوا و سایر تاثیرات رفتاری منفی را بر گیمرها بر جای بگذارد.
سواد بازی؛ ضرورت اجتنابناپذیر در عصر دیجیتال
وی در ادامه با بیان اینکه متاسفانه سطح سواد بازیهای رایانهای در ایران بسیار پایین است، عنوان کرد: بین سطح سواد و شناخت والدین و فرزندانشان از بازیهای رایانهای تفاوت بسیار وجود دارد و وجود این فاصله سبب میشود تا والدین نتوانند تاثیر کافی روی مصرف، درکی از اهداف پشت پرده و ژانرهای بازی داشته باشند.
مدیر انجمن سواد رسانهای استان در ادامه، آموزش سواد بازی به خانوادهها، جوانان و نوجوانان را یکی از نیازهای مهم در عرصه بازیهای رایانهای ای یاد کرد و گفت:با توجه به اینکه بازیهای رایانهای توسط سازندگان آن فرهنگها و باورهای خاصی را تبلیغ میکنند، دستگاههای مسئول در حوزه فرهنگ و رسانه موظف هستند برای کاهش هرچه بیشتر آسیبهای احتمالی، سواد بازیهای رایانهای را به خانوادهها آموزش بدهند.
دکتر اسماعیلی طبا در پایان با انتقاد از این که در آموزش سواد بازی توسط آموزش و پرورش، صدا و سیما، بنیاد ملی بازیهای رایانهای و سایر دستگاههای مسوول کوتاهی شده است، افزود: امیدواریم در دولت چهاردهم شاهد توجه بیشتر به حوزه سواد رسانهای و به خصوص بازیهای رایانهای باشیم.