سارا کریمی روانشناس کودک و نوجوان در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان اظهار کرد: کودکانی که دوران کودکی خود را از دست میدهند و بزرگتر از سنشان رفتار میکنند، پدیدهای هستند که میتواند تأثیرات عمیقی بر رشد عاطفی و روانی آنان داشته باشد. این کودکان اغلب به دلایل مختلفی مجبور میشوند نقشها و مسئولیتهایی را که برای سن آنها مناسب نیست، به عهده بگیرند.
او ادامه داد:یکی از دلایل اصلی این پدیده، فشارهای خانوادگی است. در خانوادههایی که والدین به دلایل مختلفی مانند بیماری، مشکلات مالی، یا اختلافات خانوادگی قادر به ایفای نقش خود نیستند، کودکان ممکن است به طور ناخودآگاه مجبور شوند تا وظایفی مانند مراقبت از خواهر و برادرهای کوچکتر یا حتی رسیدگی به امور خانه را بر عهده بگیرند. این کودکان به جای اینکه فرصت بازی و تجربه دوران کودکی را داشته باشند، به بزرگسالان کوچکی تبدیل میشوند که باید مسئولیتهای سنگینتری را بپذیرند.
کریمی تصریح کرد: همچنین، در جوامعی که کودکان تحت فشارهای اجتماعی و فرهنگی قرار دارند، ممکن است از آنها انتظار برود که بیش از سنشان رفتار کنند. این کودکان ممکن است از طریق آموزشهای سختگیرانه، انتظارات بالای تحصیلی، یا حتی قرار گرفتن در محیطهای کاری زودهنگام مجبور به پذیرش نقشهای بزرگسالی شوند. این مسئله به ویژه در جوامع و فرهنگهایی که ارزشهای سنتی و فشارهای اجتماعی قوی هستند، برجستهتر است.
او گفت: یکی دیگر از دلایلی که ممکن است کودکان را به بزرگتر از سنشان رفتار کردن سوق دهد، تجربههای سخت زندگی است. کودکانی که با مشکلاتی مانند از دست دادن والدین، جنگ، فقر شدید، یا سوءاستفادههای جسمی و روانی روبرو میشوند، اغلب به دلیل نیاز به بقا و سازگاری، مجبور به بزرگتر شدن میشوند. این کودکان ممکن است به جای اینکه فرصت برای کشف و تجربه داشته باشند، به دنبال راههایی برای مقابله با درد و رنج خود باشند و این امر آنها را به رفتارهای بزرگسالانه ترغیب میکند.
روانشناس کودک و نوجوان گفت: چنین رفتارهایی میتواند عواقب جدی داشته باشد. کودکانی که از دوران کودکی خود محروم میشوند، ممکن است در بزرگسالی با مشکلات عاطفی و روانی روبرو شوند. این کودکان ممکن است در برقراری ارتباطات عاطفی سالم، خودشناسی، و اعتماد به نفس دچار مشکل شوند. علاوه بر این، آنها ممکن است از تجربیات شادیبخش کودکی که برای رشد سالم روانی ضروری است، محروم بمانند.
او ادامه داد: از سوی دیگر، در برخی موارد، بزرگتر رفتار کردن کودکان میتواند منجر به موفقیتهای زودهنگام شود. اما این موفقیتها اغلب با هزینههای سنگین عاطفی و روانی همراه است. کودکی که همیشه مجبور بوده قوی باشد، ممکن است در آینده با بحرانهای هویتی و استرسهای مزمن روبرو شود.
کریمی تصریح کرد: به طور کلی، کودکان نیاز دارند که در فضایی پر از محبت، امنیت و آزادی برای کشف و تجربه رشد کنند. فشار برای بزرگتر از سن خود رفتار کردن، ممکن است آنها را از لذتها و تجربیات کودکانه محروم کند و این مسئله میتواند تاثیرات عمیقی بر آینده روانی و عاطفی آنها داشته باشد. توجه به این مسئله و ایجاد شرایطی که کودکان بتوانند دوران کودکی خود را به طور کامل تجربه کنند، یکی از مهمترین وظایف والدین، مربیان و جامعه است.
خبرنگار:عطیه رضایی