یکی از پرحاشیه‌ترین اتفاقات روز‌های اخیر کشور، بحث پذیرش بدون کنکور مبینا نعمت‌زاده در رشته پزشکی دانشگاه تهران است. همان‌طور که می‌دانید مبینا تکواندوکار ۱۹ ساله کشورمان که جزو اولین مدال‌آوران کاروان ما در پاریس بود و مسیر را برای فینال ناهید کیانی باز کرد؛ بعد از کسب مدال برنز از رئیس جمهور خواست به‌خاطر این‌که تمرین‌ها و اردو‌ها مانع از آمادگی لازم او برای شرکت در کنکور شده، امکان تحصیل او را بدون کنکور در دانشگاه فراهم کنند. اولین واکنش‌ها به این ماجرا آن بود که ورزشکار جوانی در هیجان پس از کسب مدال درخواستی داشته و با توجه به این‌که مدال‌آوران می‌توانند در رشته تربیت‌بدنی تحصیل کنند؛ دیگر مبینا نباید نگران کنکور باشد، اما بعد از بازگشت او به کشور، تاکید مبینا روی این بود که درخواستش فقط متمرکز روی رشته پزشکی است و پدرش هم همین نکته را می‌گفت. کم کم نقد‌ها جدی‌تر شد که در ادامه ماجرا و واکنش‌های مختلف را بررسی می‌کنیم.

 ماجرا از کجا شروع شد؟

مبینا نعمت‌زاده در اولین گفتگو بعد از موفقیت در بازی‌های المپیک گفت: «از رئیس جمهور درخواست می‌کنم من را در دانشگاه قبول کنند درسم خوب است، اما به‌خاطر المپیک نتوانستم کنکور بدهم.» بعد از اعلام این درخواست برخی دانشگاه‌ها از جمله دانشگاه تهران اعلام کرد که مبینا نعمت‌زاده را پذیرش می‌کند. آقامیری رئیس دانشگاه شهید بهشتی هم اعلام کرد تمام مدال آوران آسیایی، جهانی و المپیک می‌توانند بدون کنکور، در دانشگاه شهید بهشتی تحصیل کنند. ناظم بکایی رئیس دانشگاه الزهرا (س) هم ضمن تبریک به مناسبت درخشش دختران ایران زمین در مسابقات المپیک ۲۰۲۴ پاریس به ویژه کسب مدال توسط مبینا نعمت زاده و ناهید کیانی قهرمانان تیم ملی تکواندوی جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد که با عنایت به مأموریت دانشگاه الزهرا (س) به عنوان نماد آموزش عالی بانوان ایران و لزوم اجرای این مهم این دانشگاه همچون سال‌های گذشته همه بانوان مدال‌آور المپیک و سایر مسابقات جهانی را برای ادامه تحصیل بدون آزمون در رشته‌های دانشکده علوم ورزشی خود می‌پذیرد. به گزارش «نورنیوز» البته دانشگاه تهران و شهید بهشتی اعلام نکردند که او می‌تواند در هر رشته‌ای که خواست ادامه تحصیل دهد و دانشگاه الزهرا و وزارت ورزش هم بر این‌که او می‌تواند در رشته تربیت بدنی ادامه تحصیل دهد، تاکید کردند. کار پذیرش مبینا نعمت‌زاده در دانشگاه زمانی جنجال برانگیز شد که او این درخواست را در برنامه تلویزیونی هم تکرار کرد این بار با جزئیات بیشتر. مبینا در برنامه زنده گفت: «از بچگی دوست داشتم پزشک شوم. از رئیس‌جمهور هم فقط همین یک درخواست را داشتم. دلم می‌خواهد بتوانم پزشکی بخوانم و نمی‌دانم این درخواست مورد قبول واقع شده یا خیر. دیپلم تجربی دارم، اما واقعا به‌دلیل تمرینات و اردو‌های مختلف فرصت درس خواندن و کنکور دادن نداشتم.»

تحصیل در چه رشته‌هایی امکان‌پذیر است؟

اما تحصیل دانشگاهی مدال‌آوران در چه رشته‌هایی امکان‌پذیر است؟ عبدالرسول پورعباس، سرپرست سازمان ملی سنجش و ارزشیابی نظام آموزش کشور اعلام کرد: بر اساس مصوبه جلسه ۱۰۶ مورخ ۱۲ اسفند ۱۳۶۵ شورای عالی انقلاب فرهنگی، تمامی قهرمانان ورزشی دارای مدال طلا، نقره و برنز مسابقات المپیک، جهانی و آسیایی می‌توانند بدون شرکت در آزمون در رشته علوم ورزشی ادامه تحصیل دهند. طبق آخرین آیین‌نامه اجرایی ورود قهرمانان ورزشی به دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی، قهرمانان ورزشی فقط در رشته تربیت بدنی در دانشگاه مد نظر خود می‌توانند تحصیل کنند. طبق آخرین آیین نامه اجرایی نیز ورود قهرمانان ورزشی به دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی، قهرمانان ورزشی فقط در رشته تربیت بدنی در دانشگاه مد نظر خود می‌توانند تحصیل کنند. در همین راستا قهرمانانی که در بازی‌های المپیک زمستانی یا تابستانی، آسیایی، مسابقات جهانی، قهرمانی آسیا، یونیورسیاد جهانی دانشجویان، مسابقات قهرمانی دانشجویان جهان، مسابقات ارتش‌های جهان و مسابقات قهرمانی دانش آموزان جهان عناوین اول تا سوم را کسب کنند، مربیانی که حداقل ۳ سال به عنوان مربی در مسابقات فوق حائز اول تا سوم شده باشند و قهرمانان کشوری که یک بار رکورد ملی را در مسابقات رسمی جابه جا کرده و یا یک بار مقام قهرمانی (رتبه اول) را کسب کنند و یا دوسال متوالی به عنوان عضو در ترکیب تیم‌های ملی به یکی از مسابقات فوق الذکر اعزام شده باشند، مشمول آیین نامه اجرایی ورود قهرمانان ورزشی به دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی قرار می‌گیرند. این آیین‌نامه جزئیات زیادی دارد که تاکید کامل آن روی همان بحث تحصیل در رشته تربیت‌بدنی است که مغایر با درخواست مبینا از رئیس جمهور بود و این موضوع کم کم بازتاب زیادی پیدا کرد. به‌طور مثال برخی پزشکان در کلیپ‌هایی با کنایه، عنوان کردن این‌که به‌خاطر تحصیل نتوانستند قهرمان شوند از رئیس‌جمهور خواستند تا یک مدال المپیک به آنها داده شود.

کارزاری علیه درخواست مبینا راه افتاد

جنجال آن‌جایی به اوج خود رسید که کارزاری دراین زمینه راه افتاد تا از پذیرش مبینا نعمت زاده در رشته پزشکی ممانعت شود. امضا کنندگان کارزار معتقدند دانشجویان رشته پزشکی هم همچون مبینا نعمت زاده برای رسیدن به رشته پزشکی شب وروز نمی‌شناسند و درس می‌خوانند از این رو دیدن فردی که بدون تلاش در زمینه تحصیل وارد یک رشته‌ای مانند پزشکی می‌شود برای آنها گران تمام می‌شود. در کنار این کارزار، توئیت‌های زیادی هم علیه این درخواست نعمت‌زاده زده شد. البته همه کاربران شبکه‌های اجتماعی هم مقابل درخواست مبینا نبودند و عده‌ای هم معتقد هستند شاید «حضور یک قهرمان المپیک در دانشگاه، درخواستی است که قبول آن برای هر دو طرف برد – برد است». حتی کارزار دیگری نیز راه افتاد. امضا کنندگان این کارزار درخواست کردند نعمت زاده در رشته ورزشی مانند آنچه در قانون ذکر شده است تحصیل کند و بحث ورود مدال‌آوران المپیک به رشته‌های پزشکی باب نشود. در بخشی از کارزار آنها خطاب به مسئولان آمده بود: «قطعاً خانم مبینا نعمت‌زاده از افتخارات ورزشی این مرز و بوم هستند، اما حضور ایشان به عنوان دانشجوی رشته پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران، برخلاف تمامی موازین شرعی، قانونی و اخلاقی است. پیشنهاد می‌کنیم که از ایشان در عرصه‌های دیگر تحصیلی و زندگی از لحاظ مادی و معنوی حمایت شود تا بتوانند مجدد برای کشور عزیزمان ایران افتخارآفرینی کنند. تحصیل در رشته حساس و پرمشغله پزشکی، آن هم بدون شرکت در کنکور و طی کردن مدارج علمی و مطالعه لازم، راه ادامه موفقیت و پیشرفت در رشته ورزشی خانم نعمت‌زاده را نیز مسدود و مختل خواهد کرد». در نهایت روی این موضوع توسط بسیاری از مسئولان دانشگاه‌ها تاکید شد که واکنش مثبت آنها به درخواست نعمت‌زاده تنها در چهارچوب قانون و برای حضور بدون کنکور در رشته تربیت‌بدنی بوده است نه پزشکی.

مبینا در مقایسه با قهرمان چینی

در جریان المپیک پاریس، یکی از ورزشکاران چینی که هم‌سن‌وسال مبینا بود به‌خاطر رفتارش حین دریافت مدال در مرکز توجه قرار گرفت. او وقتی دید رقبایش روی سکو مدال را گاز می‌زنند با واکنش بامزه‌ای رفتار آنها را تکرار کرد. حالا تصاویری از او منتشر می‌شود که بعد از المپیک درحال همکاری با پدرش برای اداره رستوران خانوادگی‌شان است. به‌خصوص این‌که رستوران با هجوم مردم برای دیدن این ورزشکار شلوغ هم شده است. در این بین مقایسه‌ای بین او و مبینا نعمت‌زاده شکل گرفت که چرا مبینا زیاده‌خواه است. در کنار این موضوع، فهرستی هم جوایز دیگر کشور‌ها برای قهرمانان‌شان معرفی شد که در آن پاداش مادی ورزشکاران ما جایگاه خوبی داشت و در هیچ‌کدام هم یک پاداش معنوی مثل قبولی در رشته پزشکی نبود.

حس تلخ ناکافی‌بودن در ورزش

اما یکی از ابعاد ماجرای درخواست مبینا نعمت‌زاده از رئیس‌جمهور که در هیاهوی قانونی بودن یا نبودن آن و حواشی دیگرش مثل واکنش پزشکان و ورزشکاران رشته‌های دیگر نادیده گرفته شد این بود که اساساً چرا یک قهرمان المپیک که جزو خاص‌ترین چهره‌های جهان است باید زمینه رشد و شکوفایی‌اش در ورزش قهرمانی را از ابعاد مادی و غیرمادی چنان ناکافی بداند که موفقیت را به درس خواندن در پزشکی محدود کند؟ مگر از مسیری که برای بروز استعداد توانایی‌اش و شاد کردن مردم کشورش انتخاب کرده مطمئن نیست یا آن را کافی نمی‌داند؟ مگر تلاش در یک زمینه و بهترین بودن در آن چه عیبی دارد که نعمت‌زاده و خانواده‌اش تمرکز روی آن را عیب بدانند و از ناموفق بودن در کنکور چنان ناراحت باشند که بار‌ها درخواست‌شان را مطرح کنند. هرچند درخواست این تکواندوکار کشورمان غیرقانونی و فراتر از پاداشی است که در این زمینه به قهرمانان داده می‌شود، اما نباید این نکته را هم نادیده گرفت که در کشور ما معیشت ورزشکاران به جز رشته‌ای مثل فوتبال که جنجال زیادی دارد، اما افتخارآفرین هم نیست دچار چالش است و ورزشکاران بعد از دوران قهرمانی دیگر در مرکز توجه و رسیدگی نخواهند بود. از طرفی رویای والدین و فشار اجتماعی در محدود دیدن موفقیت هم تصویر اشتباهی از آن را در ذهن جوانان ایجاد می‌کند. اما فرض کنید با این تقاضا موافقت می‌شد؛ چه بر سر انگیزه دانش‌آموزان و داوطلبانی می‌آمد که در سیستم آموزشی ما سال‌ها نگران کنکور بودند و شاهد خواهند بود یک نفر بدون شرکت در آن و به‌خاطر المپیک به رشته‌ای، چون پزشکی برسد.

منبع: روزنامه خراسان