حتما خبر دستگیری پاول دورف، بنیان‌گذار پیام‌رسان تلگرام در فرانسه، تاکنون به گوشتان رسیده؛ اتفاقی که واکنش‌های بسیاری را از افراد مختلف در سراسر جهان به دنبال داشته است. به دنبال همین موضوع قصد داریم مرور کوتاه و گذرایی بر این واقعه و زندگی شخصی و کاری این فرد و برنامه ای که طراحی کرده است٬‌ داشته باشیم.

پاول دورف ۴۰ ساله و متولد سن پترزبورگ روسیه است. این برنامه‌نویس روس که دستاورد‌های قابل‌توجهی در دنیای فناوری داشته و جزء ثروتمندترین افراد فعال در این حوزه محسوب می‌شود، در سال ۲۰۱۴ پیام‌رسان تلگرام را تأسیس کرد.

به نظر می‌رسد دورف در سال‌های اخیر در دبی زندگی می‌کند. به گزارش تلگرام، دورف دارای تابعیت دوگانه امارات متحده عربی و فرانسه است. او در آوریل ۲۰۲۱ شهروندی امارات متحده عربی را دریافت کرد و در ماه اوت همان سال تابعیت فرانسه را هم گرفت و اکنون تابعیت اتحادیهٔ اروپا را دارد. 

تلگرام چطور برنامه‌ای است؟

تلگرام یک برنامه پیام‌رسان است که به کاربران اجازه می‌دهد گروه‌ها و کانال‌های بزرگی را برای مخاطبان ایجاد کنند. این شرکت تمرکز خود را بر روی رمزگذاری گذاشته و ادعا می‌کند که سریع‌تر و ایمن‌تر از سایر پلتفرم‌ها است.

بر اساس گزارش واشنگتن پست، این پلتفرم اعلام کرده که هیچ گونه اطلاعات کاربری را برای اشخاص ثالث از جمله دولت‌ها فاش نکرده است.

در سال ۲۰۲۰، زمانی که تلگرام به مرز ۵۰۰ میلیون کاربر رسید، دورف قول داد که این پلتفرم را مانند بنیان‌گذاران واتس‌اپ نمی‌فروشد و هدفش کسب درآمد از طریق تبلیغات یا پیشنهادات برای کاربران ممتاز است.

این اپلیکیشن بستری را برای گروه‌هایی فراهم کرده که محتوایی را منتشر کنند که ممکن است در دیگر رسانه‌های اجتماعی ممنوع باشد، از گروه‌های راست‌گرا گرفته تا شخصیت‌ها و گروه‌های جنایی و شبه‌نظامی سازمان‌یافته. تلگرام همچنین به دلیل ارسال پیام‌های رمزگذاری شده در بین گروه‌های مذکور، محبوب است چراکه نظارت بر فعالیت‌های غیرقانونی را برای مجریان قانون دشوار می‌کند.

تلگرام زمانی یک پیام‌رسان محبوب برای گروه‌های تروریستی مانند داعش هم بود تا اینکه پس از حملات داعش در پاریس در سال ۲۰۱۵، تلگرام اقدام به بستن کانال‌های مرتبط با این گروه کرد.

واشنگتن پست مدعی است که در نتیجه تحقیقات این رسانه درباره تلگرام، شبکه‌ای از کاربران تلگرام یافت شدند که فیلم‌هایی از هرزه‌نگاری و سوءاستفاده از کودکان یا نکاتی در مورد نحوه تجاوز به کودکان را به اشتراک گذاشته بودند. تلگرام به سوالات مربوط به آن شبکه پاسخ نداد؛ اما اعلام کرد که روزانه میلیون‌ها محتوای مضر را حذف می‌کند و ده‌ها گروه را که به‌عنوان هاب‌های ارتباطی شبکه شناسایی شده‌اند، تعطیل می‌کند.

در آلمان، تلگرام به دلیل محتوای راست افراطی مرتبط با تئوری‌های ضدواکسن و یهودی‌ستیزی با مشکل مواجه شده است. در روسیه نیز مقامات در سال ۲۰۱۸ تلگرام را به دلیل رمزگذاری سراسری تحت فشار قرار دادند.

چرا دورف در فرانسه بازداشت شد؟

شبکه تلویزیونی فرانسوی TF1 شنبه شب گزارش داد که این میلیاردر توسط مقامات در فرودگاه لو بورژه در خارج از پاریس هنگام بازگشت از جمهوری آذربایجان با یک جت شخصی بازداشت شده است.

وزارتخانه‌های کشور و دادگستری فرانسه تا روز دوشنبه به درخواست‌ها برای اظهار نظر پاسخ ندادند؛ اما روز دوشنبه توضیحاتی در این باره منتشر شد و عناوینی تحت عنوان جرایم پاول دورف منتشر شده‌اند.

روزنامه فرانسوی لوموند گزارش داد که مقامات فرانسه دورف را به منظور انجام بخشی از تحقیقات اولیه درباره محتوای تلگرام و نقش این پلتفرم در فعال کردن فعالیت‌های مجرمانه بازداشت کرده‌اند. به نوشته این روزنامه، تحقیقات در مورد عدم همکاری تلگرام با مجریان قانون در مورد موضوعاتی از جمله پورنوگرافی کودکان، کلاهبرداری‌های سایبری و جرایم سازمان یافته است.

تلگرام روز یکشنبه اعلام کرد که این شرکت از قوانین قابل اجرا در اتحادیه اروپا تبعیت می‌کند و شیوه‌های تعدیل محتوا را که با استاندارد‌های صنعت همسو هستند، حفظ می‌کند.

این شرکت فناوری همچنین اعلام کرد: پاول دورف، مدیرعامل تلگرام چیزی برای پنهان کردن ندارد و اغلب در اروپا سفر می‌کند. این ادعا که یک پلتفرم یا مالک آن مسئول سوءاستفاده از آن پلتفرم است، پوچ است.

واکنش‌ها به بازداشت پاول دورف، بنیان‌گذار تلگرام

جان اسکات ریلتون، محقق ارشد در آزمایشگاه سیتیزن در دانشگاه تورنتو، روز شنبه در واکنش به دستگیری دورف به The Post گفت که این یک رویه بسیار ترسناک است که شاهد دستگیری یک مدیرعامل به دلیل محتوا باشیم.

مقامات روسیه و کارشناسان رسانه دولتی به سرعت به بازداشت دورف و رفتار غربی‌ها واکنش نشان دادند و از استانداردهای دوگانه در مورد آزادی بیان انتقاد کردند.

آندری کلیشاس، قانونگذار روسی نیز به تمسخر فرانسه پرداخت و در تلگرام نوشت: فرانسوی ها به مبارزه خود برای «آزادی بیان» و «ارزش‌های اروپایی» ادامه می‌دهند.

همچنین، میخائیل اولیانوف، سفیر روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین، گفت که بازداشت دورف نمونه‌ای از روندهای توتالیتر (تمامیت‌خواهانه) بسیار نگران‌کننده در کشورهایی است که خود را دموکراتیک می‌خوانند.

اولیانوف در شبکه X نوشت: برخی افراد ساده‌لوح هنوز نمی‌دانند که اگر نقش کم و بیش مشهودی در فضای اطلاعات بین‌المللی ایفا کنند، بازدید از کشورهایی که به سمت جوامع بسیار توتالیتر پیش می‌روند٬ برایشان امن نیست.

دیمیتری مدودف، رئیس‌جمهور سابق روسیه، که در سال ۲۰۱۲ از زاکربرگ در روسیه استقبال کرد، نیز گفت بازداشت دورف باید به عنوان یک داستان هشداردهنده برای همه کارآفرینان روس باشد که به دلیل فشار کرملین از روسیه فرار می‌کنند.

مدودف که به‌عنوان یکی از قوی‌ترین صداهای ضدغربی در روسیه شناخته می‌شود، در پستی تلگرامی نوشت: دورف فکر می‌کرد که بزرگترین مشکلاتش در روسیه است، بنابراین آن را ترک کرد و تابعیت و اجازه اقامت در کشورهای دیگر را گرفت. 

ایلان ماسک، مالک X، به بازداشت دورف واکنش نشان داد و نوشت: تصور کنید الان در اروپا سال ۲۰۳۰ است و شما به خاطر لایک کردن یک پست اعدام می‌شوید. او همچنین به خبر احتمالی تعیین حکم ۲۰ سال زندان برای پاول دورف نیز واکنش نشان داده و در توییت جدیدی نوشت: ۲۰ سال!

در همین رابطه، مارجوری تیلور گرین، نماینده مجلس نمایندگان آمریکا، پستی را بازنشر کرد و افزود که آزادی بیان در سراسر جهان مورد حمله قرار گرفته است.

کریس پاولوسکی، بنیانگذار سایت رامبل هم در X نوشت که مقامات فرانسوی با دستگیری دورف به دلیل عدم سانسور، از خط قرمز عبور کرده‌اند.

 اتهام مدیرعامل تلگرام چیست؟

سخنگوی پلیس فرانسه به رویترز گفته بنیان‌گذار و مدیرعامل تلگرام به عدم همکاری بر سر جرائم سایبری و جرائم مالی در تلگرام متهم است. 

امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه هم مدعی شد که بازداشت مدیرعامل تلگرام بخشی از تحقیقات قضائی است و با انگیزه‌های سیاسی انجام نشده است.

دادستانی فرانسه هم اعلام کرد پاول دورف با اتهامات زیر مواجه است:
- امتناع از تحویل اطلاعات یا اسناد مورد نیاز برای انجام تحقیقات، بنا به درخواست مقامات قضایی
- همدستی در نگهداری محتوای پورنوگرافی
- همدستی در توزیع مواد مخدر
- همدستی در جرایم سایبری
- همدستی در ارتکاب کلاهبرداری به عنوان بخشی از گروه‌های جنایتکار سازمان‌یافته

همانطورکه گفته شد، بازداشت پاول دورف با واکنش‌ها و تحلیل‌های زیادی در فضای مجازی مواجه شده؛ اما هنوز چیزی به قطعیت اعلام و پذیرفته نشده است. بنابراین، با توجه به اینکه قاضی پرونده دورف حکم بازداشت او در فرانسه را تا ۹۶ ساعت (روز چهارشنبه ۷ شهریور) تمدید کرده، باید منتظر ماند و دید چه سرنوشتی برای مدیرعامل اپلیکیشنی که میلیون‌ها نفر در سراسر جهان کاربر آن هستند، رقم خواهد خورد.

خبرنگار: فاطمه کربلایی