رصدخانه‌ها را می‌توان بر اساس بخشی از طیف الکترومغناطیسی که برای رصد در آن طراحی شده‌اند طبقه‌بندی کرد که بیشترین تعداد رصدخانه‌ها نوری هستند.

علاوه بر رصدخانه‌های نوری بعضی رصدخانه‌ها هم مجهز به مشاهده طیف قابل‌مشاهده با چشم انسان هستند. بعضی دیگر از رصدخانه‌ها برای شناسایی ساطع‌کننده‌های کیهانی امواج رادیویی استفاده می‌شوند، درحالی‌که رصدخانه‌های ماهواره‌ای، ماهواره‌های زمینی هستند که تلسکوپ‌ها و آشکارساز‌های ویژه‌ای را برای مطالعه منابع آسمانی شعاع‌های پرانرژی مانند پرتو‌های گاما و پرتو‌های ایکس از بالا حمل می‌کنند.

معبد فراعنه در شهر بوتو

آخرین اکتشاف در شهر کفر الشیخ، درک ما را از نجوم مصر باستان افزایش می‌دهد در معبد به وتو، محققان بقایای یک رصدخانه عظیم نجومی مربوط به قرن ششم قبل از میلاد را کشف کردند.

 ساختمان ویران شده‌ای در کفر الشیخ جایی بود که مصریان باستان زمانی ایستاده بودند و به ستاره‌های بالای سرخود خیره می‌شدند.

بیش از ۲۵۰۰ سال پیش، این ساختمان بزرگ‌ترین رصدخانه نجومی شناخته شده در مصر در قرن ششم قبل از میلاد را تشکیل می‌داد؛ بخشی از چیزی که ما اکنون آن را معبد فراعنه در شهر بوتو می‌نامیم.

بررسی حرکات خورشید و ستارگان

در آنجا، اخترشناسان اولیه با جدیت حرکات خورشید و ستارگان را که یک خدمت حیاتی در زندگی مصریان باستان بود، دنبال کردند.

مصریان از ماهرترین ستاره شناسان در تاریخ باستان بودند و میراث آنها تا به امروز تکرار می‌شود. در مصر باستان بود که تقویم ۳۶۵ روزه و روز ۲۴ ساعته متولد شد. آنها به طور کامل آسمان شب را ترسیم کردند و صورت‌های فلکی و زودیاک مخصوص به خود را داشتند که بعضی نشانه‌های آن امروزه نیز شناخته شده است.

رصدخانه تازه کشف شده

رصدخانه تازه کشف شده، حتی با وجود شواهد اندکی که در برابر آسیب‌های زمان مقاومت کرده است. خود ساختمان که از آجر‌های گلی ساخته شده بود، مساحتی به وسعت ۸۵۰ متر مربع (۹۱۵۰ فوت مربع) را پوشانده بود که به شکل L ساخته شده بود که توسط ستون‌ها پشتیبانی می‌شد و ورودی آن به سمت شرق و جهت طلوع خورشید بود. در داخل، باستان شناسان وزارت گردشگری و آثار باستانی مصر مصنوعات و لوازم مرتبط با مطالعه آسمان‌ها را پیدا کردند.

ساعت آفتابی

نکته قابل‌توجه یک ساعت سایه بزرگ شیب‌دار بود؛ طرحی که مصریان باستان برای پیگیری زمان ابداع کردند. این ساعت‌ها نوعی ساعت آفتابی بودند که از حرکت یک سایه هنگام حرکت خورشید در آسمان برای ردیابی زمان روز از طلوع صبح تا غروب استفاده می‌کردند.

این ساعت خاص شامل یک مسیر ۴.۸ متری (۱۵.۷ فوت) از صفحات آهکی بود که روی آن پنج بلوک آهکی تخت، سه عمودی و دو افقی نصب شده بود. اگر چه در حال حاضر در این بلوک‌ها استفاده شده است، اما زمانی خطوطی برای ردیابی تمایل متغیر سایه‌ای که هنگام حرکت خورشید بر بلوک‌ها انداخته می‌شود، حک می‌شد.

کشف نقاشی‌های دیواری

مجموعه‌ای از پنج اتاق کوچک‌تر احتمالاً برای نگهداری ابزار رصدخانه مورد استفاده قرار می‌گرفته است، در حالی که به نظر می‌رسد چهار اتاق کوچک آجری و یک اتاق سنگی به عنوان برج رصدخانه استفاده می‌شده است. تالار بزرگی نیز با سه دیوار پوشیده از ملات زرد که روی آن نقاشی‌های دیواری کشیده شده بود، کشف شد.

اینها شامل یک قایق آیینی با هشت طاقچه و دو پارو در پشت بود. در جلوی قایق، باستان‌شناسان طرحی از سر هوروس و چشم اوجات را کشیدند؛ نماد‌هایی که نه‌تن‌ها به جهان و کیهان، بلکه خدای هوروس و الهه وادجت، مهم‌ترین خدایان در بوتو مرتبط هستند.

کتیبه‌هایی از طلوع و غروب

در وسط این تالار سکویی سنگی قرار دارد که روی آن کتیبه‌هایی از مناظر نجومی طلوع و غروب خورشید در سه فصلی که در مصر باستان مشاهده می‌شده، پیدا شده است. مصنوعات موجود در رصدخانه شامل مجسمه‌های برنزی ازیریس و نمس، مجسمه سفالی از خدای بس، و مجسمه گرانیتی متعلق به سلسله بیست و ششم تحت حکومت فرعون وهیبر پسامتیک اول است. این مجسمه اوزیریس را به تصویر می‌کشد.

از دیگر آثار باستانی می‌توان به ابزار‌های اندازه‌گیری، گردن‌بند منات فیانس، مجسمه خدای پتاه، نماد‌های مذهبی فایانوس، آثار سفالی، پوشش آمفورا از ملات و میز‌های نذری اشاره کرد.

اهمیت نجوم برای مصریان باستان

نجوم برای مصریان باستان بسیار مهم بود. آنها از تقویم پیچیده خود برای نشان‌دادن گذر زمان و تعیین تاریخ مراسم مذهبی و سیاسی مانند جشن‌ها و تاج‌گذاری‌ها استفاده می‌کردند. همچنین برای ردیابی سیل سالانه نیل، کشاورزی و دریانوردی مهم بود. امروز، ما تقویم خود را بدیهی می‌دانیم؛ چیزی که فقط بخشی از شیوه زندگی ما در سراسر جهان است.

منبع: همشهری آنلاین