هر بادبادکی که با برگه‌های دفتر مشق پُرشده‌مان درست می‌کردیم، یک مرغ دریایی بود که آرزوهایمان را به خورشید داغِ بوشهر می‌رساند. کوچک بودیم، اما بی آرزو نبودیم! با ورق‌های سفید باقی مانده از دفتر مشق پارسال خود دفترچه یادداشت درست می‌کردیم. گاه خلاقیت بیشتری به خرج می‌دادیم و ورقه‌ها را مثلاً به شکل سیب یا پروانه برش زده و برای جلدشان یک سیب سرخ یا یک پروانه رنگی‌رنگی نقاشی می‌کردیم. جلد و ورقه‌ها را در آخر دوخت می‌زدیم. روز‌های ابتدائی بازگشایی مدارس روی دوش همکلاسی‌هایم انواع و اقسام کیف‌های هنری رخ می‌نمایاند؛ کیف‌های پارچه‌ای تکه‌دوزی شده و گل‌دوزی شده، کوله‌های چهل‌تکه، کیف‌های رودوشی بافتنی. انگاری هر خانواده هنرش را در پیکره این کیف‌ها می‌ریخت و فرزند آن خانواده با خودش به مدرسه می‌آورد. 

نوشت‌افزار فانتزی جایگاهی در حد جایزه داشتند. ما باید بهای دریافت جوایز را با سختکوشی بی‌امان خود می‌پرداختیم. یاد دارم که در دوره راهنمایی اولین جایزه واقعی عمرم یک روان‌نویس شبیه خودنویس بود که اندامی کپل داشت و در پس‌زمینه مشکی‌اش هزار تا شکوفه صورتی پراکنده بودند. این‌جور روان‌نویس‌ها تازه مد شده بود. بابا برایم یک بارانی کلاه‌دار آبی هم خرید. خیلی شیک بود. پیش‌سینه‌اش قلب تکه‌دوزی داشت و روی قلب گل‌دوزی شده بود. من همه اینها را به خاطر نمره می‌گرفتم. 

 بسته‌های پیشنهادی تولید داخل 

با استقبال روزافزون مردم از خرید لوازم مدرسه تنوع این محصولات نیز روزبه‌روز افزایش یافته است. به همین دلیل با ورود به یک فروشگاه نوشت‌افزار، فراموش می‌کنیم برای چه منظوری آنجا هستیم، چه محصولی می‌خواهیم و در پایان اصلاً که بوده و که هستیم؟! بلکه تماماً سرگرم مشاهده محصولات رنگارنگی می‌شویم که ما را به دنیای وسیع نوشت‌افزار برده و کودک درون ما را فعال می‌کند. در چنین شرایطی، تمرکز کردن برای خرید لوازم مدرسه کار چندان آسانی نخواهد بود. در واقع، هر دانش‌آموز با توجه به مقطع تحصیلی به نوشت‌افزار ویژه‌ای نیاز دارد؛ بنابراین در هنگام خرید لوازم مدرسه و لوازم مهدکودک باید به سلیقه و نیاز کودکان و نوجوانان توجه شود و در درجه دوم شکل ظاهری محصولات مدنظر قرار بگیرند.

در سالیان اخیر، خرید انواع پک مدرسه مورد استقبال دانش‌آموزان، دانشجویان و والدین قرار گرفته است. این پک‌ها اگر مملو از محصولات داخلی باشند، هم با خریدشان به چرخه تولید داخل کمک می‌شود و هم منصفانه نگاه کنیم، می‌بینیم که برخی اقلام داخل به‌مراتب هم کیفیت و هم قیمت‌شان نسبت به اقلام مشابه وارداتی مناسب‌تر است.

از داوود قدوسی، فروشنده نوشت‌افزار ایرانی سؤال می‌کنم: «منظور از پک مدرسه چیست؟» وی پاسخ می‌دهد: «در گذشته‌های نه‌چندان دور، زمانی که پدران و مادران ما با مشقت فراوان راه مدرسه را می‌پیمودند، تنها یک دفتر ساده، یک مداد و نهایتاً یک خودکار همراه خود داشتند. کیف و کوله‌پشتی آنها در یک تسمه چرمی خلاصه می‌شد! ‎ 

رفته‌رفته مباحث درسی در هر مقطع بیشتر شد و دانش‌آموزان به بیش از یک دفتر و خودکار نیاز داشتند. در مرحله بعدی انواع کیف و کوله نیز به بازار عرضه شد تا حمل‌ونقل انواع نوشت‌افزار آسان‌تر شود. 

در دهه ۸۰ تنوع انواع پک مدرسه به‌صورت چشمگیری افزایش یافت. به همین دلیل، خرید لوازم مدرسه و لوازم مهدکودک به یک مراسم پرهیجان تبدیل شد که خانواده‌ها برگزار می‌کردند. در کنار این مراسم، جشن زیبایی نیز برگزار می‌شد که جشن عاطفه‌ها نام داشت. ‎

این جشن برای کمک به تحصیل کودکان نیازمند برگزار می‌شود و انواع پک مدرسه در قالب هدایای مردمی به دست آنها می‌رسد. احتمالاً ایده خرید لوازم مدرسه در قالب یک مجموعه کامل نیز از این مراسم به ذهن تولیدکنندگان صنعت نوشت‌افزار رسیده است.»

در سؤال دیگری از این فروشنده می‌پرسم: «مهم‌ترین نکات برای خرید پک مدرسه چیست؟» وی پاسخ می‌دهد: «ماه مهر با بوی کتاب نو، رنگ و لعاب انواع نوشت‌افزار، جذابیت ابزار کمک‌آموزشی و... آغاز می‌شود، اما خرید لوازم مدرسه به‌صورت مجزا ممکن است، شروع سال تحصیلی را برای خانواده‌ها دردسرساز کند. در واقع، انتخاب لوازم مهدکودک و مدرسه به‌دقت و توجه زیادی نیاز دارد. اهمیت این نکته زمانی افزایش می‌یابد که به هیجان کودکان و نوجوانان در زمان خرید لوازم مدرسه نیز فکر کنید. به عبارت دیگر، کودکان و نوجوانان در زمان خرید لوازم مدرسه بسیار احساسی عمل می‌کنند. آنها زیبایی ظاهری لوازم مهدکودک و پک مدرسه را در اولویت قرار داده و کاربرد هر کدام از محصولات را فراموش می‌کنند؛ بنابراین این وظیفه والدین است که هنگام خرید لوازم مدرسه پادرمیانی کرده و گزینه‌های منطقی را به فرزند خود پیشنهاد دهند.»

 حواس‌پرتی دانش‌آموزان با خرید پرزرق‌وبرق

اگر تصمیم‌گیری در مورد نوع و تعداد نوشت‌افزار را به زمان خرید لوازم مدرسه محول می‌کنید، دردسر‌های عجیبی را نیز تجربه خواهید کرد. بزرگ‌ترین دردسری که در کمین شماست، خرید دوباره و دوباره برخی از لوازم و نوشت‌افزار پرمصرف در طول سال تحصیلی است. علاوه بر این، با فراموش‌کردن برخی از اقلام، مراجعه مکرر به فروشگاه‌های نوشت‌افزار در هفته‌های اول مهرماه اجتناب‌ناپذیر خواهد بود؛ بنابراین بد نیست، پیش از مراجعه به فروشگاه‌های حضوری و اینترنتی لیست کامل و منطقی برای خرید مدرسه تهیه کنید. 

مریم ولی‌زاده، مشاور کودک و نوجوان به والدین درباره اولین گام خرید لوازم مدرسه توصیه می‌کند: «برای تهیه لیست خرید لوازم مدرسه نباید تنها به تصمیمات خود اکتفا کرده و از مشورت با فرزندتان غافل شوید. مناسب‌ترین لیست خرید لوازم مدرسه شامل محصولاتی است که بر اساس نیاز و سلیقه کودکان و نوجوانان انتخاب شده‌اند. شما والدین گرامی می‌توانید بودجه لازم برای خرید لوازم مدرسه را مدیریت کنید. از کیفیت لوازم منتخب فرزندتان مطمئن شده و نحوه خرید لوازم مدرسه آگاهانه را به او آموزش دهید.»

این مشاور در ادامه می‌افزاید: «مطمئناً والدین بهترین امکانات را برای فرزند خود می‌خواهند. به همین دلیل است که بسیاری از ما در هنگام خرید لوازم مدرسه از نیاز‌های واقعی فرزند خود غافل می‌شویم. برای مثال، در جست‌وجوی یافتن یک بسته مدادرنگی ۳۶ رنگی با کیفیت و استاندارد هستیم، غافل از آنکه محصولی مانند مدادرنگی ۶ رنگ مدل کوتاه دقیقاً مطابق نیاز‌های کودک خردسال‌مان طراحی شده و بهترین گزینه برای خرید لوازم مهدکودک محسوب می‌شود؛ بنابراین خرید لوازم مدرسه را برای خود و فرزندان سخت نکنید. نیاز‌های فرزند خود را در نظر بگیرید و مناسب‌ترین محصول را برای او خریداری کنید.

توجه داشته باشید که خرید لوازم مدرسه‌ای که فراتر از نیاز‌های فرزند شما طراحی شده است، ذهن کودک را مخدوش کرده و او را سردرگم خواهد کرد. با افزایش تنوع نوشت‌افزار کودک، احتمال گم شدن آنها نیز افزایش می‌یابد. کودکان خردسالی که به‌تازگی دوره تحصیل خود را آغاز کرده‌اند، نیز بیش از دیگر دانش‌آموزان در این شرایط قرار می‌گیرند؛ بنابراین با خرید بیش از حد لوازم نوشت‌افزار فرزند خود را سردرگم نکنید و فضائی آرامش‌بخش برای تحصیل او مهیا کنید.»

 کاربردی خرید کنید، نه فانتزی

یکی از مهم‌ترین مسائلی که در هنگام خرید هر کالایی به آن توجه کرد، بحث کیفیت آن است. درواقع، توجه به سطح کیفی محصول و قیمت آن برای خریدار یک مسئله ویژه را نمایان می‌کند: خرید این کالا مقرون‌به‌صرفه هست یا خیر؟ خرید لوازم مدرسه از این قاعده مستثنی نیست. توجه به کیفیت محصول در هنگام خرید مدرسه از زوایای دیگری نیز اهمیت دارد. در درجه اول، خرید لوازم مدرسه بی‌کیفیت، زمان و فرصت یادگیری را از دانش‌آموزان می‌گیرد. تصور کنید، فرزند شما برای نگارش یک املای ساده مجبور باشد، چندین مرتبه به سمت سطل زباله حرکت کرده و مداد خود را بتراشد. مطمئنا این امر، عوامل مهم برای یادگیری مانند تمرکز، اشتیاق و انگیزه در ذهن او مختل خواهد شد. 

رضا قدرتیان، تولیدکننده داخلی نوشت‌افزار و لوازم مدرسه ضمن بیان مطالب بالا در ادامه می‌افزاید: «نکته دیگری که در هنگام بررسی کیفیت لوازم مدرسه به آن توجه کنید، قیمت لوازم مدرسه است. بسیاری از ما بر اساس ضرب‌المثل قدیمی «هرچه پول بدهی، آش می‌خوری!» عمل کرده و برای خرید لوازم مدرسه تنها محصولات گران‌قیمت را انتخاب می‎کنیم، اما در دنیای نوشت‌افزار این عملکرد قابل‌قبول نیست. بسیاری از تولیدکنندگان با تولید محصولات پرزرق‌وبرق، قیمت محصولات خود را افزایش داده و از کیفیت آنها غافل می‌شوند؛ بنابراین در هنگام خرید لوازم مدرسه کیفیت محصول را در درجه اول اهمیت قرار داده و مناسب‌ترین محصول را برای فرزند خود انتخاب کنید.»

این تولیدکننده داخلی در ادامه می‌افزاید: «در هنگام خرید لوازم مدرسه فراموش نکنید که کارکرد اصلی این محصولات چه بوده است؟ انواع لوازم مدرسه به منظور تسهیل یادگیری دانش‌آموزان طراحی شده‌اند. این نکته از آن جهت مورد اهمیت است که بسیاری از والدین و دانش‌آموزان در هنگام خرید لوازم مدرسه، بیش از هر چیز به شکل ظاهری لوازم توجه می‌کنند. اگرچه خرید لوازم مدرسه فانتزی، انگیزه دانش‌آموزان برای یادگیری را چندین برابر می‌کند، اما زرق‌وبرق بیش از حد می‌تواند تمرکز آنها را نیز مختل کند؛ بنابراین برای خرید لوازم مدرسه افراط‌وتفریط را کنار بگذارید و مناسب‌ترین لوازم مدرسه را از لحاظ شکل ظاهری برای فرزند خود خریداری کنید. بر همین اساس، خرید دفتر، جامدادی، کیف و انواع مداد و خودکار ساده مناسب‌تر خواهد بود.»

محصولات قابل شست‌وشو و بادوام

بسیاری از والدین در هنگام خرید مدرسه، به‌درستی کوله‌پشتی را نسبت به کیف‌دستی ترجیح می‌دهند. انواع کوله‌پشتی دانش‌آموزی به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که وزن لوازم مدرسه را به‌صورت مساوی بر روی شانه‌های کودکان و نوجوانان تقسیم کند. این ویژگی از تغییر شکل ستون فقرات و ایجاد ناهنجاری‌های رایج در دانش‌آموزان جلوگیری می‌کند؛ بنابراین در هنگام خرید لوازم مدرسه مناسب‌ترین کوله‌پشتی را برای فرزند خود انتخاب کنید. محصولی که گنجایش کافی برای قرار دادن لوازم مدرسه را داشته باشد و استحکام کافی برای تحمل وزن توشه را داشته باشد. همچنین هرچه تعداد محفظه و زیپ‌های کوله‌پشتی بیشتر باشد، دانش‌آموز راحت‌تر می‌تواند به جزئیات لوازم خود دسترسی داشته باشد.

محمود آریایی، تولیدکننده کوله‌پشتی مدرسه ضمن بیان نکات بالا در ادامه می‌گوید: علاوه‌بر این، احتمالاً بسیاری از دانش‌آموزان را در کوچه و خیابان دیده‌اید که کوله‌پشتی خود را تنها از یک طرف بدن خود آویزان کرده‌اند. انداختن کوله‌پشتی به‌صورت یک‌طرفه به انحراف ستون فقرات کمک می‌کند؛ بنابراین به فرزند خود آموزش دهید که کوله خود را به‌صورت دوطرفه انداخته و از قد رعنای خود محافظت کند.»

در بین لوازم دانش‌آموزان محصولاتی وجود دارد که از جنس پارچه تهیه شده‌اند. کیف و کوله‌پشتی، جامدادی، کاور مهدکودک و... از این دسته محصولات هستند. در هنگام خرید لوازم مدرسه به قابل شست‌وشو بودن این محصولات دقت کنید. این تجهیزات مدرسه به‌راحتی آلودگی و کثیفی‌ها را به خود جذب می‌کنند و دانش‌آموز با لمس‌کردن آنها در معرض انواع بیماری‌ها قرار خواهد گرفت. توصیه می‌شود، این محصولات را حداقل ماهی یک‌بار شسته و از آلودگی تمیز کنید.»

آریایی در پایان صحبت‌هایش متذکر می‌شود: «علاوه بر این موارد، در بین لوازم دانش‌آموزان وسایل رنگ‌آمیزی و نقاشی وجود دارد که احتمال لکه شدن کیف و جامدادی دانش‌آموزان را افزایش می‌دهد. در این موارد نیز بهتر است، لوازمی را انتخاب کنید که قابلیت شست‌وشوی آسان داشته و به‌راحتی از سطوح مختلف تمیز شود.»

منبع: روزنامه کیهان