در هیج جای ایران مانند مرکز گلستان جگرکیها رونق ندارد. رفتن به جگرکی و خوردن کباب جگر یکی از تفریحات مورد علاقه مردم گلستان است. همه گرگانیها در طول روز و یا شب صحنههایی از جگرکیها را در خیابانهای قدیمی شهر مانند خیابان شهدا، خیابان شهید بهشتی و فلکه کریمی مشاهده میکنند و گهگاهی هم برای خوردن جگر به آن مغازهها میروند.
استقبال از جگرکی در گرگان خیلی زیاد است و به نوعی گرگان را پایتخت جگرکی کشور میدانند و بسیاری از مردم سایر استانها به نوعی از این همه علاقه مردم گرگان به خوردن جگر در شگفتند.
بیشترین جگرکی در گرگان در خیابان شهدا قرار دارد و بعد از آن در خیابان مطهری جنوبی فلکه کریمی از تعداد زیادی جگرکی برخوردار است، تفریح خیلی از زوجهای جوان در دوران نامزدی رفتن به یکی از جگرکیهای گرگان است.
خوردن جگر در همه ایام سال در گرگان رایج است، اما در ایام ماه رمضان رواج بیشتری دارد و جگر فروشیها در این ماه رونق زیادی دارند. مردم بعد از افطار به صورت خانوادگی به جگرکی میروند و دور هم یک شام جانانه میزنند، جگرکیهای گرگان در ماه رمضان تا سحر باز است.
نوع جگر و نوع سیخ زدن هم در گرگان با آنچه که در مشهد و یا اهواز مشاهده میکنیم، متفاوت است و با توجه به اینکه منطقه گلستان دام و گوسفند فراوان وجود دارد جگر تازه هم به وفور یافت میشود. همچنین در سیخهای جگرکیهای گرگان معمولاً ۵ تا ۶ تکه جگر یا دمبه یافت میشود و مردم گرگان بیشتر از جگر خالص، مخلوط، سفید، مرغ، کباب ترکی، کباب یونانی و کوبیده استفاده میکنند.
قدمت طولانی مصرف جگر در گلستان
برخی منابع تاریخی به صورت غیر رسمی گفتهاند در زمانهای گذشته یک نوع بیماری چشمی در منطقه شایع شده بود و درمان آن مصرف جگر گوسفندی بود. از همان زمان بود که جگرکیهای زیادی در استان شروع به کار کردند و یکی از غذاها محبوب مردم استان شد.
اراز محمد قرنجیک متخصص تغذیه گفت: جگر سرشار از ویتامینهای گروه B و آهن و روی است و مصرف آن برای کسانی که دچار کم خونی و ضعف هستند مفید است، اما مصرف آن برای کسانی که دارای مشکل فشار خون و کلسترول بالا هستند توصیه نمیشود.
وی مصرف جگر را برای افرادی که دچار کبد چرب، فشار خون بالا، کسترول بالا و یا اضافه وزن هستند، مضر دانست و افزود: اگر چنانچه قصد مصرف این ماده غذایی را دارید توصیه میشود در درجه اول همراه با پیاز، گوجه و ادویهجات و به صورت آب پز و یا با آب و روغن به صورت سرخ شده مصرف کنند.
کارشناس تغذیه ادامه داد: توصیه بر این است که خیلی به سمت پخت به شکل کباب نروند، اما اگر تمایل دارید که به صورت کباب مصرف کنید به هیچ عنوان آن را به صورت مخلوط درست نکنند که میتواند خیلی برای بدن مضر باشد.
هشدار در مورد مصرف جگر مخلوط
قرنجیک تصریح کرد: نکته دیگه اینکه هنگامی که یک ماده غذایی با آب پخته میشود هر چقدر حرارت را بیشتر کنیم دما بیشتر از ۱۰۰ درجه نمیشود و هنگامی که با روغن سرخ میشود به ۱۷۰ تا ۱۹۰ درجه میرسد ولی وقتی کباب میشود ممکن است تا حدود ۴۳۰ درجه هم برسد.
وی با تاکید اینکه مواد پروتئینی در دمای بالا حالت اصلی خود را از دست داده و برای بدن مضر هستند، گفت: وقتی که جگر را به همراه مواد چربی که به اصطلاح به آن جگر مخلوط میگویند، کباب میکنند، قطرههای روغن روی زغال میچکد و دود حاصل از آن به جگرها رسیده و سرطان زا میشود.
منبع: ایسنا