اختتامیه سومین جشنواره ملی رادیویی «صدای سخن» با حضور علی بخشیزاده معاون صدای رسانه ملی، سید مرتضی کاظمی دینان مدیر رادیو فرهنگ، وحید مبشری، قائم مقام و سرپرست گروه ادب و هنر رادیو فرهنگ، علی موسوی گرمارودی شاعر پیشکسوت، منوچهر صهبائی رهبر ارکستر سمفونیک تهران، استاد غلامعلی امیر نوری گوینده پیشکسوت رادیو، حسن انوری استاد پیشکسوت زبان و ادب فارسی و ... در استودیوی شماره هشت شهدای رادیو برگزار شد.
قائم مقام و سرپرست گروه ادب و هنر رادیو فرهنگ درباره برگزاری سومین دوره «صدای سخن» گفت: سومین دوره «صدای سخن» با رویکرد پاسداشت زبان فارسی بنا به تصمیم معاونت صدا که در دو دوره قبل در رادیو ایران برگزار میشد، با توجه به ماموریت اصلی رادیو فرهنگ به شبکه رادیویی منتقل شد.
در ادامه معاون صدای رسانه ملی با بیان اینکه سخن آینه روح است، افزود: زیرا امیال، افکار و معتقدات گویندگان در آن جلوهگر میشود. طبیعی است هرچه روح بزرگتر و نیرومندتر باشد، جلوه آن زیباتر و دلپذیرتر است. در سخن مخفی شدم، مانند بو در بند گل. هرکه دارد میل دیدن، در سخن بیند مرا. مشرق زمین به سبب سادگیهایش بینیاز است. انسان باید خردمند باشد، تا خردمندان را بازشناسد.
بخشیزاده ادامه داد: مردی نمیتوانست به یاد بیاورد چه کسی بوده است، از او میپرسم شما کی هستی؟ او پاسخ میدهد در حال حاضر نمیدانم کی هستم، اما صبح که از خواب بیدار شدم، میدانستم کی بودم. معتقدم تا به حال چندینبار عوض شدم. شهود و شعور سرزمین من در پهنه گستران مشرق زمین همواره استوار بوده است به هویت، شناسنامه، به زبان، به سخن. اگر میخواهی آدمی را بشناسی، او را به سخن بیاور. از سخن او او را بشناس. آداب مردمم ایران سخن بوده است. از صدای سخن عشق ندیدم خوشتر، یادگاری که در این گنبد دوار بماند.
به گفته وی، در جمالشناسی آمده است هنر امری شهودی و شهود امری فردی است. اینجاست که فردیت قابل انتقال به دیگری نیست. جمال و جلال به ودیعه گذاشته در انسان همان خواندن است. خواندنی که در خود سخن را به همراه دارد. جشنی که امروز به گردش حلقه زدیم، جشن شکوه و عظمت فارسی است.
در ادامه مراسم استاد پیشکسوت زبان و ادب فارسی درباره نقش زبان فارسی در برجسته بودن هویت ایرانی گفت: بنده حقیر بیش از ۷۰ سال از عمرم را برای زبان فارسی گذاشتم. سال ۱۳۴۱ بود که اولینبار مقاله من درباره درستنویسی منتشر شد. یعنی دقیقاً ۶۲ سال پیش. میتوان از جهات مختلف به تاثیر زبان فارسی اشاره کرد. از آنجایی که ایران دارای قومیتهای مختلف است، زبان فارسی میتواند رابط بین فرهنگ اقوام باشد. ایران دارای قومیت مختلف است. هر قومیت زبان خاص خود را دارد. اینجاست رابط بین اقوام زبان فارسی است. وقتی یک گیلکی به یک کرد میرسد، با زبان فارسی حرف میزند. اگر زبان فارسی نبود، وضع ما از جهات روابط اقوام چگونه میشد؟ باید گفت زبان فارسی مهمترین عامل هویت ایرانی است.
انوری ادامه داد: زبان فارسی از جهت تاریخی هم اهمیت دارد. در مقطعی از تاریخ زبان فارسی زبان بینالمللی بود. قبل از اینکه زبان فرانسوی و زبان انگلیسی بینالمللی شود، در بخشی از جهان زبان فارسی زبان ملل بود. زبان فارسی شاهکارهایی را به وجود آورده، که برخی این آثار را از شاهکارهای برتر جهان میدانند. ملت ایران بزرگترین حماسه بشری را با شاهنامه به وجود آورده است. یک پژوهنده ادب چهار اثر را جزو بزرگترین اثر ادب جهان معرفی کرده است. از ایران شاهنامه، از یونان ایلیاد هومر، از اروپا مجموعه آثار شکسپیر و از ایتالیا کمدی الهی. این پژوهشگر این چهار اثر را یادگار شکوهمند بلوغ بشری نامیده است.
به گفته عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی، زبان فارسی آثاری را به وجود آورده، که در دنیا یگانه است. فرهنگیها که به ایلیاد هومر افتخار میکنند، در برابر شاهنامه ضعف دارند. یکی از جهات اهمیت زبان فارسی ترتیبی بودن آن است. در این زبان به راحتی میتوان لغت ساخت. در حالی که در بسیاری از زبانها ساخت لغت آسان نیست. فرهنگستان زبان و ادب فارسی از این خاصیت زبان استفاده میکند و تا الان حدود ۶۰ هزار واژه ساخته شده است.
سعد خان رییس سازمان اکو نیز در ادامه این مراسم گفت: باعث خرسندی است که به مناسبت سومین جشنواره صدای سخن همزمان با شعر و ادب فارسی برگزار شده حضور دارم. زبان ریشه دار فارسی باعث همبستگی کشورهای اکو شده و این زبان از پیشینه دارترین زبانهای تاریخ است.
وی با بیان اینکه زبان فارسی جون مروارید در جهان میدرخشد یادآور شد: زبان فارسی میراث مشترک و هویت کشورهای فارسی زبان است و این زبان متعلق به همه کسانی است که در دورانهای مختلف با ان سر و کار داشته اند حتی اگر امروز به زبان فارسی سخن نگویند.
رئیس سازمان اکو توضیح داد: اشعار استاد شهریار پیام آور صلح و دوستی است و وی از شعرای کم نظیر محسوب میشود و سروده هایش در یک مقال نمیگنجد و شعر فارسی را به زبان جهانیان رسانده است.
سعدخان با اشاره به نقش رادیو در ترویج زبان فارسی ادامه داد: موسسه اکو بر لزوم دیپلماسی فرهنگی با پرداختن به زبان و ادبیات و هنر ملل اکو تمرکز کرده و همگان را به شناخت اندیشههای منطقه فرا میخواند.
داریوش مودبیان مولف و مترجم و بازیگر سینما و تلویزیون نیز در این مراسم اظهار کرد: پس از جان که روح آدمی است خداوند زبان هویت آدمی را آفریده و خداوند حکیم سخن است و این را سعدی میگوید.
وی ادامه داد: از ۱۴ سالگی با رادیو و سپس با تلویزیون و تئاتر و سینما و همواره این کلام سعدی را تکرار میکردم سخنان را باید چنان گفت که عوام را خوش آید و خواص را پسند. زبان یک مثلث است که در یک راس آن مجموعه واژگان قرار دارد و باید منشا آنها را بدانیم. باید واژهها را در ریشهها دنبال کرده و فرهنگ لغتها را زیرنظر داشته و شعر بخوانیم.
این استاد مترجم یادآور شد: راس دیگر این مثلث دستور زبان است. باید تابع دستور زبان فارسی باشیم و این امر در ترکیب و جمع کلمات مهم است. در راس سوم آواشناسی یا دستگاه آوایی زبان فارسی قرار میگیرد و در اینجا اهمیت زبان فارسی از منظر آواشناسی در رایو محرز میشود.
مودبیان پیشنهاد داد آموزش برای گویندگان، نویسندگان گذاشته شود تا آنان به طور مستمر بیاموزند و ویرایش گفتاری بحثی عمیق و جذاب است.
تقدیر از استاد فقید محمد علی بهمنی شاعر و ترانه سرا، منوچهر صهبایی رهبر ارکستر سمفونیک تهران، رضا مهدوی، صادق چراغی و تورج زاهدی از اساتید موسیقی از دیگر بخشهای این مراسم بود.
همچنین در این مراسم از استاد سید علی موسوی گرمارودی با اهدای لوح رییس سازمان صدا و سیما تقدیر شد.