عملیات وعده صادق۲ جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان پاسخی به جنایت‌های گستاخانه اخیر رژیم صهیونیستی، سه‌شنبه شب، ۱۰ مهر علیه اراضی اشغالی انجام شد؛ عملیاتی با موشک‌های دارای فناوری بالا و قابلیت عبور از سامانه‌های دفاعی دشمن با موفقیت ۹۰ درصدی در اصابت به اهداف نظامی و امنیتی.

این عملیات همان اندازه که برای آسیب‌دیدگان و رنج‌کشیدگان از جنایت‌ها و اقدام‌های تروریستی رژیم صهیونیستی در منطقه به‌ویژه مردم غزه در آستانه یک ساله شدن جنگ رژیم صهیونیستی علیه این باریکه و مردم لبنان به‌عنوان جدیدترین اهداف کارزار جنایت‌کارانه این رژیم، امیدبخش و دلگرم کننده بود، برای رژیم صهیونیستی و حامیانش تلخ بود و گران تمام شد؛ از این رو، صهیونیست‌ها و متحدانشان با اتخاذ مواضعی بی‌مبنا و اساس تلاش کردند با وارونه کردن واقعیت‌های منجر به تصمیم ایران برای اجرای این عملیات، تهران را با اتهام‌های ادعایی مواجه کنند.

موضع‌گیری‌های یادشده با واکنش تهران مواجه شد؛ وزارت امور خارجه با انتشار بیانیه‌ای تاکید کرد که نیرو‌های مسلح جمهوری اسلامی ایران در راستای اجرای حق ذاتی دفاع مشروع، مصرح در ماده ۵۱ منشور سازمان ملل و در پاسخ به اقدام‌های تجاوزکارانه رژیم صهیونیستی ازجمله تعرض به حاکمیت و تمامیت سرزمینی جمهوری اسلامی ایران و به شهادت رساندن رئیس دفتر سیاسی جنبش حماس در تهران که مهمان رسمی جمهوری اسلامی ایران بود و نیز به شهادت رساندن دبیرکل حزب‌الله لبنان و سردار نیلفروشان، مستشار عالی ایران در بیروت در شامگاه سه‌شنبه، ۱۰ مهر ۱۴۰۳ مجموعه حمله‌های موشکی بر ضد اهداف و تاسیسات نظامی و امنیتی این رژیم انجام دادند.

امیرسعید ایروانی، سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل نیز درپی پاسخ موشکی تهران به رژیم صهیونیستی در نامه‌ای به دبیرکل سازمان ملل و رئیس دوره‌ای شورای امنیت، تصریح کرد: این اقدام در چارچوب حق ذاتی دفاع مشروع، ذیل ماده ۵۱ منشور سازمان ملل و در پاسخ به اقدام‌های تجاوزکارانه رژیم صهیونیستی، ازجمله نقض حاکمیت و تمامیت ارضی جمهوری اسلامی ایران، ترور رهبر سیاسی حماس و نخست‌وزیر پیشین فلسطین در تهران در ۳۱ جولای ۲۰۲۴ که مهمان رسمی دولت ایران بود، مجروحیت سفیر ایران در لبنان در اثر هدف‌قرار دادن عمدی و بی‌رویه غیرنظامیان در لبنان در ۱۷ سپتامبر ۲۰۲۴ با انفجار پیجر‌ها و ترور دبیرکل حزب‌الله در لبنان و سردار عباس نیلفروشان، مشاور ارشد نظامی ایران در بیروت در ۲۷ سپتامبر ۲۰۲۴ (S/۲۰۲۴/۵۸۴, A/۷۹/۳۵۹-S/۲۰۲۴/۶۸۴, S/۲۰۲۴/۷۰۱) انجام شد.

سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه نیز تاکید کرد: ما صرفا از حق مشروع خودمان استفاده کردیم؛ حقی قانونی که برای همه کشور‌ها وجود دارد؛ اقدام ما کاملا دفاعی و در پاسخ به تحرکات رژیم صهیونیستی در ایران و حمله به اهداف ایرانی در جا‌های دیگر بوده است.

موضع‌گیری‌ها، بیانیه‌ها و توضیحات مقام‌ها و دستگاه‌های مختلف ایران در واکنش به اتهام‌زنی‌های بی‌مبنای رژیم صهیونیستی و حامیانش، همگی بر یک اصل انکارناپذیر یعنی حق دفاع مشروع تاکید داشته‌اند؛ ایران براساس حق دفاع مشروع به جنایت‌ها و اقدام‌های تروریستی رژیم صهیونیستی در ترور شهید اسماعیل هنیه، سوءقصد به سفیر ایران در لبنان و ترور سردار نیلفروشان پاسخ داد.

پیش از بررسی چگونگی و روند استفاده ایران از حق دفاع مشروع در اجرای عملیات وعده صادق۲، لازم است به نقض قوانین بین‌المللی ازسوی رژیم صهیونیستی در ارتکاب جنایت‌های یادشده پرداخته شود:

- نقض کنوانسیون جلوگیری و مجازات جرایم علیه اشخاص مورد حمایت بین‌المللی از جمله ماموران سیاسی در سال ۱۹۷۳؛ ماده ۲ این کنوانسیون تاکید دارد که تعرض به فردی با این شرایط جرم بوده و باید طرف مقابل محاکمه و مجازات شود.

- نقض ماده ۲۹ کنوانسیون ژنو است که در سال ۱۹۶۱ درباره حقوق دیپلماتیک.

- نقض ماده ۳ اعلامیه جهانی حقوق بشر؛ حقوق بشر حق حیات را یکی از بنیادی‌ترین حقوق بشر می‌داند.

- نقض ماده ۶ میثاق بین‌المللی حقوق سیاسی مدنی درباره حق حیات افراد.

- نقض ماده ۳ یکی از اصول منشور ملل متحد درباره اصل عدم توسل به زور.

- نقض ماده ۲ منشور ملل متحد درباره احترام به حاکمیت دولت‌ها.

- نقض قطعنامه ۳۳۱۴ مجمع عمومی سازمان ملل درباره منع جنایت.

- نقض ماده ۸ اساسنامه دیوان بین‌المللی کیفری درباره منع جنایت.

- نقض بند ۷ ماده ۲ منشور ملل متحد درباره عدم مداخله در امور داخلی کشورها.

با توضیح ارائه‌شده اکنون راحت‌تر می‌توان به بررسی نقض قوانین ازسوی رژیم صهیونیستی در اقدام‌های تروریستی ضدایرانی پرداخت؛ نقض قوانین یادشده در جنایت‌های ضدایرانی اخیر رژیم صهیونیستی فرصت کاملی را برای تشریح می‌طلبد، از این رو در مطلب پیش‌رو، فقط به بررسی مصداقی نقض قوانین در پرونده ترور شهید هنیه در ایران می‌پردازیم.

نقض قوانین تشریح‌شده در بالا نشان می‌دهد که رژیم صهیونیستی به‌صورت آشکار حاکمیت و تمامیت ارضی ایران را در ترور شهید هنیه نقض کرده است؛ براساس حقوق بین‌الملل، هر کشور دارای حق حاکمیت و امنیت در قلمرو خود است و هرگونه اقدام نظامی یا اطلاعاتی خارجی بدون مجوز می‌تواند نقض این حق محسوب شود.

در عین حال، رژیم صهیونیستی مصونیت دولت ایران و مهمان آن را نیز نقض کرده است؛ رژیم صهیونیستی همچنین در جنایت تروریستی علیه رئیس دفتر سیاسی حماس در تهران، در امور داخلی ایران نیز مداخله کرد.

جمع‌بندی قوانین نقض‌شده در پرونده اقدام تروریستی رژیم صهیونیستی در به شهادت رساندن اسماعیل هنیه، نشان می‌دهد شرایط برای ایران جهت استناد به ماده ۵۱ منشور ملل متحد جهت استفاده از حق دفاع از خود ایجاد شده است.

با بسط همین تجزیه وتحلیل به‌خوبی آشکار می‌شود که ایران با توجه به اقدام‌های تروریستی اخیر تل‌آویو در به شهادت رساندن اسماعیل هنیه رئیس دفتر سیاسی حماس، سوءقصد به سفیر ایران در لبنان و سرتیپ پاسدار عباس نیلفروشان، مستشار سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در کشور لبنان، در چارچوب قوانین بین‌المللی از حق مسلم خود برای پاسخ مشروع به تعرض به حاکمیت ملی خود استفاده کرد.

در عین حال، ایران پیش از اقدام در چارچوب حق دفاع مشروع، به دور از هرگونه هیاهوی رسانه‌ای از طریق مکاتبه و گفتگو‌های مختلف روند حقوقی پیگیری جنایت‌های گستاخانه رژیم صهیونیستی را طی کرده بود؛ تهران درپی اقدام تروریستی اسماعیل هنیه در خاک ایران، با ارسال نامه‌ای به شورای امنیت این اقدام را تجاوز نامیده و اعلام کرد که براساس ماده ۵۱ منشور ملل متحد، حق دفاع مشروع را برای خود محفوظ می‌دارد.

این اطلاع‌رسانی مکمل اقدام‌های ایران برای دفاع مشروع است، زیرا ماده ۵۱ منشور ملل متحد بیان می‌کند: در صورت حمله مسلحانه علیه یک عضو سازمان ملل، تا زمانی که شورای امنیت اقدام‌های لازم را برای حفظ صلح و امنیت بین‌المللی به عمل آورد، هیچ‌یک از مقررات این منشور به حق ذاتی دفاع مشروع انفرادی یا دسته جمعی اعضاء لطمه‌ای وارد نخواهد کرد؛ اعضا باید اقدام‌هایی را که در اعمال این حق دفاع از خود، به عمل می‌آورند فوری به شورای امنیت گزارش دهند؛ این اقدام‌ها به هیچ‌وجه در اختیار و مسئولیتی که شورای امنیت طبق این منشور دارد و به موجب آن برای حفظ و اعاده صلح و امنیت بین‌المللی در هر موقع که ضروری تشخیص دهد اقدام لازم به عمل خواهد آورد، تاثیری نخواهد داشت.

از آنجا که عملکرد مجامع بین‌المللی به‌ویژه شورای امنیت در مواجهه با جنایت‌های گسترده رژیم صهیونیستی دستاوردی نداشته و همچنان در مسیر استاندارد‌های دوگانه گام می‌دارند، استفاده ایران از حق دفاع مشروع علیه رژیم صهیونیستی کاملا به‌جا و پاسخی مناسب بوده است؛ چراکه ایران براساس ماده ۵۱ منشور سازمان ملل، حق داشته است که در صورت حمله مسلحانه به خود، از سازوکار‌های قانونی دفاع مشروع استفاده کنند.

پاسخ نظامی ایران به رژیم صهیونیستی در هدف قرار دادن دقیق اهداف نظامی اراضی اشغالی که با برآورده ساختن شرایط مقرر ماده ۵۱ منشور و حقوق بین‌الملل عرفی همراه بوده است، نشان می‌دهد جمهوری اسلامی ایران در مسیر درست ایفای تعهدات بین‌المللی قرار دارد که در دکترین حقوقی امروز از حمایت متفق‌القول برخوردار است؛ در این میان نقض مکرر قواعد تخطی‌ناپذیر حقوق بین‌الملل توسط رژیم صهیونیستی، نه‌تن‌ها مانع واکنش ایران نیست، بلکه مطابق ماده ۴۱ طرح پیش‌نویس مسئولیت بین‌المللی دولت‌ها، همه دولت‌ها را مکلف به بازداشتن رژیم صهیونیستی از ارتکاب جنایت‌های خود می‌دارد.

از این دیدگاه، پاسخ قاطعانه ایران به تجاوزات رژیم صهیونیستی از حقوق ذاتی و بنیادین کشور در نظام بین‌الملل محسوب می‌شود که برای تابعان حقوق بین‌الملل، اعم از دولت‌ها و سازمان‌های بین‌المللی، تعهد قانونی برای احترام به آن ایجاد می‌کند؛ از این رو هرگونه واکنشی توسط دولت‌ها که مانعی را در برابر اعمال حق ذاتی ایران در دفاع از خود ایجاد کند، نه‌تن‌ها مسئولیت بین‌المللی دولت‌های مزبور را در پی خواهد داشت، بلکه جمهوری اسلامی ایران را در مقام استیفای حقوق خود قرار می‌دهد.

منبع: میزان