این روز‌ها ندای خوشی از بازار برنج به گوش نمی‌رسد، کشاورزانی که با هزاران امید قدم در راه تولید گذاشتند، با کاهش قیمت برنج  روبه رو هستند.

هزینه‌های بالای کشت برنج از یک سو  و همخوانی نداشتن قیمت فروش با هزینه‌ها سبب انباشت برنج در انبار‌ها شده و توان و انگیزه تولید را از کشاورزان گرفته است، تا جایی که کشاورزان دست به فروش زمین‌های کشاورزی زدند، زمین‌هایی که روزی یک کشاورز از آن امرار و معاش می‌کرد  امروز با قیمت‌های بسیار ارزان به غیر بومی‌ها به فروش می‌رسد.

بنا بر گزارش‌های دریافتی کشاورز بعد از فروش اراضی، به عنوان کارگر برای افرادی که زمین‌های کشاورزی را به آنان فروخته است مشغول به کار می‌شود، این یک معضل جدی در گیلان شمرده شده و متاسفانه تا کنون برنامه حمایتی جدی برای کشاورزان شمالی تدوین نشده است.

هزینه‌های کاشت و برداشت با قیمت فروش برنج همخوانی ندارد

علی مهماندوست یکی از کشاورزان شهرستان فومن به خبرنگار باشگاه خبرنگاران گیلان گفت: ۳۰ سالی است که به شغل کشاورزی مشغول هستم.

وی با بیان اینکه به خاطر فعالیت‌های گسترده و تولید برنج مرغوب چندین سال به عنوان کشاورز نمونه شهرستان و استان انتخاب شدم، افزود: سال ۱۴۰۱ نیز به عنوان کشاورز نمونه کشوری انتخاب شدم.

مهماندوست ادامه داد: متاسفانه در سال‌های اخیر به دلیل واردات بی رویه برنج، قیمت برنج گیلان بسبار پایین است و هزینه‌هایی که یک کشاورز برای کشت این محصول متحمل می‌شود هنگام فروش قیمت‌های هزینه شده به دست نمی‌آید.

وی تصریح کرد: با این روند برنج گیلان و بی مدیریتی در این حوزه رفته رفته زمین‌های کشاورزی تبدیل به ویلا خواهند شد یا به حال خود رها می‌شود.  

این کشاورز نمونه گیلان همچنین گفت: مسئولان باید تدابیری بیندیشند حداقل هزینه‌های کود شیمیایی و دیگر ابزار آلات کشاورزی را به قیمت پایین به دست کشاورز برسانند تا این همه هزینه متحمل نشویم.

مهماندوست به خرید ادوات کشاورزی اشاره و خاطرنشان کرد: معمولا این ابزار آلات از خارج از مرز با قیمت خیلی پایین خریداری می‌شود، اما  خود کشاورز هنگام خرید باید چندین برابر هزینه پرداخت کند، این حوزه باید مدیریت شود تا نتیجه مطلوب برای کشاورزی شمال کشور داشته باشد.

زمین‌های کشاورزی در حال نابودی است

شاهین قلی پور یکی دیگر از کشاورزان نمونه گیلان  در آستانه اشرفیه گفت: از سال ۱۳۷۷به شغل کشاورزی مشغول هستم.  سالانه بیش از ۷ هکتار زمین را کشت می‌کنم که از  این مجموع یک هکتار زمین برای من و مابقی اجاره‌ای است.

قلی پور تصریح کرد: به دلیل تولیدات ارگانیک و با بهره گیری از آزمایش خاک و گیاه پزشک در تولید  برنج موفق بوده و رتبه برتر استانی و کشوری را کسب کرده ام.  

 وی با تاکید بر اینکه متاسفانه هزینه‌ها بالا و قیمت محصول برنج پایین  است،گفت: واردات بی رویه برنج در کشور انگیزه فعالیت از کشاورزان را در این بخش گرفته است. 

قلی پور با اشاره به اینکه در شهرستان آستانه اشرفیه آنگونه که مشاهده می‌شود زمین‌های کشاورزی در حال نابودی است،افزود: در این حوزه بازرسی وجود ندارد و ساخت و ساز‌های بی رویه باعث از بین رفتن زمین‌های کشاورزی و کاهش تولید در استان شده است.

 به مرز‌های خودکفایی برنج نزدیک هستیم 

صالح محمدی، رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان هم در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران با بیان اینکه برنج از محصولات مهم و استراتژیک این استان شمرده می‌شود، گفت: در حال حاضر گیلان ۲۳۸ هزار هکتار اراضی کشاورزی دارد که سالانه بین ۷۰۰ تا ۷۵۰ هزار تن برنج از این مجموع زمین برداشت می‌شود. 

وی با بیان اینکه در ۲ سال گذشته شاهد ناترازی ایجاد شده در  این حوزه هستیم، افزود: برای حل مشکل برنج گیلان از دستگاه قضا و نمایندگان مجلس شورای اسلامی کمک گرفته ایم تا با رایزنی با تهران مشکل کشاورزان استان کاهش یابد.  

رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان اذعان کرد: با رایزنی‌های صورت گرفته سعی بر این شد تا از واردات برنج هنگام برداشت این محصول جلوگیری شود با تصویب مصوبه مجلس تا چهار ماه بعد از برداشت برنج واردات این محصول در کشور متوقف شده است.

محمدی ادامه داد: قیمت پایه برای محصول برنج بین ۸۵ تا ۹۸ هزار تومان در نظر گرفته شده و قیمت برنج‌های درجه یک  بیش از این قیمت  است.  وی تصریح کرد: طبق پژوهش‌های صورت گرفته ۲۰ استان کشور توانایی کشت محصول برنج را دارند. 

رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان گفت: باید تولید محصول برنج و مقدار مصرف آن در کشور مشخص شود و بعد از آن اگر این تولیدات کفاف نداد برنج وارد شود. محمدی اضافه کرد: خوشبختانه به مرز‌های خودکفایی برنج نزدیک هستیم و شرایط برای ارتقای تولید برنج در کشور فراهم است. وی همچنین گفت: کشاورزان مدافعان امنیت غذایی کشور محسوب می‌شوند لذا باید از این قشر حمایت کرد تا انگیزه تولید و ادامه راه را داشته باشند.  

نیازی به واردات برنج نداریم 

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان با بیان اینکه گیلان یکی از استان‌های مهم و تاثیرگذار در بخش کشاورزی به ویژه زراعت برنج است، افزود: به لطف الهی با همت کشاورزان و هماهنگی صورت گرفته در استان  که انجام شده شاهد افزایش عملکرد در سال زراعی امسال  روبه رو هستیم.

محمدی به افزایش تولید برنج در استان گیلان اشاره کرد و گفت: امسال یک میلیون و ۱۰۰ هزار تن برداشت شلتوک در گیلان داشتیم، برداشت راتون نیز  به دلیل شرایط مطلوب آب و هوای در دستور کار قرار داشت. وی تصریح کرد:  طبق گزارش‌های دریافتی امسال ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار تن برنج سفید در کشور تولید شده است.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان افزود: در سال گذشته بیش از نیاز کشور برنج وارداتی  در انبار‌ها وجود دارد که می‌توان از طریق اطلاعات جامع انبار‌ها و سایر روش‌ها این آمار را  احصاء کرد.

به گفته محمدی، واردات برنج باید در راستای  حمایت از تولید داخلی در سال «جهش تولید با مشارکت مردم» با حساسیت بیشتر بررسی شود.  

او تصریح کرد:  طبق ارزیابی‌های انجام شده نیاز به واردات برنج نداریم، در این راستا با ناترازی بازار برنج که در طی ۲ سال گذشته در کشور وجود داشت با اجرای این طرح انگیزه برای کشاورزان ایجاد خواهد شد.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان گفت: امسال وزارت جهاد کشاورزی برنج را هم جزء محصول‌های شورای قیمتگذاری قرار داد که این یک مبنای برای خرید محصول برنج شمرده می‌شود.

لزوم حمایت هرچه بیشتر از برنجکاران شمال

کشاورزان گیلانی خواهان تجدیدنظر شورای قیمت گذاری و افزایش قیمت برنج برای خرید توافقی هستند تا بتوانند حداقل با فروش ماحصل از زراعت خود هزینه آباد کردن اراضی شالیزاری برای سال زراعی آینده را داشته باشند. 

اگر مسئولان کشوری و استانی فکری به حال قیمت برنج و کشت این محصول پر از رنج کشاورزان  نکنند روزی خواهیم دید که رفته رفته شالیزار‌های گیلان به مانند روایت داستان غم انگیز ابریشم رها خواهد شد و در آینده از پویایی شالیزار و  خوشه‌های طلایی برنج در کنار جاده‌های روستایی استان خبری نخواهد بود.

گزارش از: سمیه بشارتی