سرشماری بخش کشاورزی به سبب امنیت غذایی از اهمیت بسیاری برخوردار است و امروزه در دنیا حکمرانی برمبنای داده‌ها انجام می‌شود چراکه اگر داده ها موجود نباشد، مبدا و مقصد برنامه ها مشخص نخواهد بود و در نهایت با مشکلات متعددی در بخش کشاورزی و تنظیم بازار اقلام اساسی روبرو خواهیم بود.

مرکز آمار ایران با همکاری سایر نهادها هر ۱۰ سال یکبار سرشماری را انجام می دهد و امسال هم نخستین فرمان رئیس جمهور، سرشماری کشاورزی بود که براین اساس سرشماری کشاورزی به طور رسمی از ۱۲ آبان آغاز می شود. هرچند از سال ۹۹ سنگ بنای رصد خانه کشاورزی برای کمک به اطلاعات و داده های بخش کشاورزی گذاشته شد و در ۱۳ خرداد ۱۴۰۰ عملا افتتاح شد، اما همچنان بسیاری از کارشناسان بخش کشاورزی مشکلات تنظیم بازار و کمبود و مازادهای تولید را ناشی از نبود آمار و اطلاعات دقیق در بخش می دانند.

در همین ارتباط حسین آهنی رئیس مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات وزارت جهاد با بیان اینکه ایجاد رصدخانه کشاورزی در شفافیت آمار نقش بسزایی دارد، گفت: در حال حاضر کالاهای اساسی و کشت های پاییزه گندم، برنج، جو و کلزا بصورت سیستماتیک کنترل و رصد می‌شود و اعداد قابل قبول است که روی آن می توان برنامه ریزی کرد.

 آهنی با بیان اینکه بخش طیور روزانه بصورت هوشمند کنترل می شود، افزود: کالاهایی که با سفره مردم روزانه سروکار دارد و تاثیر آنی دارند به صورت مرتب چک و کنترل می شود.

رئیس مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات وزارت جهاد گفت: اکثر آمارهای بخش کشاورزی بالای ۹۰ درصد دقت مکانی دارد و دغدغه ای نداریم.

همچنین غلامرضا گودرزی رئیس مرکز آمار گفت: یکی از چالش‌های موجود نبود آمار و اطلاعات درست است، درحالیکه داده‌های دقیق به سیاست گذاران کمک می‌کند تا سیاست گذاری بهتری داشته باشند.

گودرزی با بیان اینکه امسال وزارت جهاد کشاورزی در سرشماری  حضور پررنگ‌تری دارد، گفت: آمارگیری بخش کشاورزی دشواری خودش را دارد و در سایر برنامه‌های کشور تأثیر بسیار دارد.

تمامی مشکلات تنظیم بازار مربوط به آمار دقیق نیست

ارسلان قاسمی رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق تعاون گفت:  مطابق با قانون مسئول تهیه آمار، مرکز آمار است و اگر نهادهایی همچون رصدخانه کشاورزی در خدمت مرکز آمار باشد، خوب است، اما چنانچه بخواهند آمارسازی کنند نه تنها نتیجه ای در برندارد، بلکه به برنامه ریزان را دچار مشکل می کند.

به گفته او، متولی آمار مرکز آمار ایران است که بنابر دستور رئیس جمهور سرشماری کشاورزی از ۱۲ آبان شروع خواهد شد، حال امیدواریم مرکز آمار از ظرفیت تشکل ها استفاده کند چرا که تشکل ها آگاهی کاملی نسبت به وضعیت صنف و بخش کشاورزی دارند.

قاسمی با تاکید بر دقت حداکثری مرکز آمار در سرشماری بخش کشاورزی افزود: مرکز آمار در سرشماری بخش کشاورزی باید به دقت عمل کند تا مبانی آماری درستی برای کشور داشته باشیم که در سیاست گذاری و برنامه ریزی ها دچار مشکل نشویم.

رئیس کمیسیون کشاورزی با بیان اینکه تمامی مشکلات تنظیم بازار اقلام اساسی به آمار مربوط نمی شود، گفت: در حال حاضر بخشی از مشکلات تنظیم بازار مربوط به نبود آمار صحیح است و بخش اعظم آن به مدیریت و توزیع کالا و  نبود مدیریت صحیح باز می گردد.

با توجه به نبود آمار و اطلاعات دقیق در بخش کشاورزی، با معضلات متعددی اعم از کمبود و مازاد تولید محصولات کشاورزی و مشکلات تنظیم بازار در بخش کشاورزی روبرو هستیم، درحالیکه برای ارتقای ضریب امنیت غذایی نیازمند اطلاعات دقیق در این حوزه هستیم که همواره مقام معظم رهبری بر دستیابی به آمار و اطلاعات دقیق در بخش کشاورزی تأکیدات بسیاری دارند.

آمار درستی از برنامه و امکانات کشت در بخش کشاورزی نداریم

در ادامه عنایت اله بیابانی قائم مقام خانه کشاورز گفت: اگر آمار دقیقی از سطح زیرکشت و کشت های مختلف به طور کلی و صحیح داشته باشیم تا براساس نیازهای خود تولید انجام دهیم، مشکلات  به حداقل می رسد چراکه در برخی زمینه ها امکانات تولید کمتر است. به عنوان مثال کشت برنج در مناطقی باید انجام شود که آب وجود دارد و در مناطقی که آب کمتری در دسترس است برنج کشت نشود.

به گفته او، در شرایط کنونی که امکانات را امکان سنجی و برنامه ریزی می کنیم، باید بدانیم توفیقات در محصولات باغی و زراعی چقدر است و همواره آب را برای ظرفیت هایی که برای ما امکان دارد، تدارک ببینیم و در محصولات مهم سرمایه گذاری کنیم.

بیابانی ادامه داد: تاکنون نتوانستیم از برنامه و امکانات کشت آمار درستی داشته باشیم و در برخی مناطق زراعت و باغبانی براساس نیازهای آبی تدارک و سرمایه گذاری می شود چراکه نتوانسته ایم در ساختار کشت و کشاورزی مدرن برنامه ریزی و سرمایه گذاری کنیم.

قائم مقام خانه کشاورز گفت: در دولت جدید بدنبال برنامه ریزی و سرمایه گذاری در بخش هستیم و در خصوص خیلی از مسائل در حوزه زراعت، باغبانی و آب با وزیر صحبت شد و پیشنهاداتی در این خصوص داده شد که امیدوار هستیم با فرصت پیش آمده بهره کافی ببریم چراکه در حوزه سرمایه گذاری بخش کشاورزی کمبود داریم که در دولت جدید باید در اولویت قرار بگیرد.

وجود آمار و اطلاعات شفاف در بخش کشاورزی می‌تواند منجر به بهبود امنیت غذایی کشور شود، براین اساس سیاست‌گذاری در کشور نیازمند آمار و اطلاعات شفاف است که بدون آن نمی‌توان مدیریت درستی داشت.

خبرنگار: آزاده محبی