تهران‌وند، پژوهشگر و تاریخ‌نویس شناخته‌شده تهران، در برنامه «اینجا تهران است» که از رادیو تهران پخش می‌شود، به معرفی یکی از مشاغل سنتی ایران با نام «چلنگری» پرداخت.

وی در ابتدا با اشاره به اهمیت این شغل در گذشته گفت: در طول تاریخ، مشاغل زیادی در ایران وجود داشته‌اند که به دلیل پیشرفت تکنولوژی و مدرن‌شدن زندگی، بسیاری از آنها به فراموشی سپرده شده‌اند. یکی از این مشاغل چلنگری است که در گذشته هم جایگاه خاصی داشته و هم به‌عنوان یک حرفه هنری شناخته می‌شده است.

تهران‌وند ادامه داد: شغل چلنگری نه تنها به تولید ابزار‌هایی مانند قفل‌های امنیتی می‌پرداخت، بلکه این ابزار‌ها خود نوعی هنر دست به شمار می‌رفتند. این قفل‌ها، که در منازل، صندوقچه‌ها و حتی مسافرت‌ها استفاده می‌شدند، امنیت بالایی را برای مردم فراهم می‌کردند. در دوره‌ای که تکنولوژی روسی وارد ایران شد و برخی از مهاجران روسیه به ایران آمدند، صنعتگران ایرانی نیز تبحر لازم در ساخت قفل‌های خاص و امن را پیدا کردند و با استفاده از آلیاژ آهن، قفل‌های باکیفیتی را تولید کردند.

وی با اشاره به این که چلنگران علاوه بر قفل‌سازی به ساخت و تعمیر تفنگ‌های جنگی و شکاری نیز می‌پرداختند، افزود: چلنگران با ظرافت خاصی گلنگدن تفنگ‌ها را تعمیر می‌کردند و در واقع برای افرادی که در شرایط بحرانی به تفنگ نیاز داشتند، نقش مهمی داشتند.

این تاریخ‌نویس همچنین به تنوع کار‌های چلنگران اشاره کرد و افزود: کوبه‌های در و سایر ابزار تزئینی آهنی نیز توسط چلنگران ساخته می‌شد و آنها به همراه آهنگران با ظرافت خاصی به این کار‌ها می‌پرداختند که در حقیقت جلوه‌های هنری و خاصی در این حرفه به چشم می‌خورد.

تهران‌وند با اشاره به بازار تاریخی چلنگران در بروجرد و اهمیت این شغل در این منطقه گفت: بازار چلنگران در بروجرد یکی از کانون‌های مهم چلنگری و آهنگری در ایران بود. در ورودی شهر بروجرد، سماور بزرگی که مربوط به دورانی است که صنعتگران اصفهانی توانستند در منطقه بروجرد سماور‌های ورشو بسازند. این سماور‌ها از آلیاژ‌هایی وارداتی از لهستان ساخته می‌شدند و باعث شدند که صنعت ورشو‌سازی در این منطقه رونق پیدا کند و بروجرد به یکی از مراکز مهم چلنگری تبدیل شود.

وی در پایان برنامه، ضمن ابراز تشکر از همراهان، قول داد که در هفته‌های آینده به معرفی سایر مشاغل سنتی و فراموش‌شده ایران بپردازد.