در نخستین روز این اجلاس دو روزه، سفیران، معاونان وزیران امور خارجه و کارشناسان کشور‌های عضو اکو در نشستی که تا بعد از ظهر به طول انجامید، پیش نویس اسناد همکاری در حوزه‌های مختلف اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی را تنظیم کردند تا در نشست روز پایانی مورد بررسی و تصویب وزیران امور خارجه قرار گیرد.

زیارت حرم مطهر رضوی، بازدید از آرامگاه حکیم ابوالقاسم فردوسی، برپایی نمایشگاه محصولات هایتک و دانش‌بنیان خراسان رضوی در محل استقرار وزیران و هیات‌های خارجی از برنامه‌های جنبی بیست و هشتمین اجلاس وزیران امور خارجه کشور‌های عضو اکو در روز نخست بود.

دومین روز از این اجلاس نیز صبح سه‌شنبه (۱۳ آذر) در محل یکی از هتل‌های مشهد با حضور بیش از ۱۰۰ مهمان داخلی و خارجی و در راس آنان «سید عباس عراقچی» وزیر امور خارجه ایران آغاز شد که در آیین افتتاحیه آن، چهار تن از وزیران امور خارجه اکو شامل قزاقستان، تاجیکستان، پاکستان و جمهوری آذربایجان حضور داشتند و نمایندگان دیگر کشور‌های عضو از جمله ترکیه، ازبکستان، قرقیزستان و ترکمنستان در سطح معاونان وزیر در این آئین شرکت جستند.

وزیران و نمایندگان وزارتخانه‌های امور خارجه ۹ کشور عضو اکو در ابتدای این نشست با ایستادن در برابر چشمی دوربین‌های بیش از ۵۰ تن از خبرنگاران، عکاسان و فیلمبرداران رسانه‌های استانی، ملی و بین المللی عکس دسته‌جمعی گرفته و سپس گفت‌و‌گو و تبادل نظر پیرامون مباحثی را که پیش نویس آن در روز قبل، توسط کارشناسان ارشد کشور‌های عضو اکو تنظیم شده بود، آغاز کردند.

عباس عراقچی وزیر امور خارجه در ابتدای این اجلاس بر تقویت بیشتر اکو و گسترش همکاری‌های اقتصادی تاکید کرد و گفت: اجلاس سازمان همکاری‌های اقتصادی (اکو) فرصتی مهم برای تبادل نظر در این خصوص است، این نشست مجالی است تا با همتایان خود از کشور‌های عضو و دبیرکل اکو آخرین تحولات سازمان را مورد تبادل نظر قرار دهیم.

او همچنین به ظرفیت‌های خراسان رضوی اشاره کرد و افزود: این استان علاوه بر جاذبه‌های طبیعی دارای ظرفیت‌های فراوان اقتصادی، تجاری، گردشگری، کشاورزی، ملی و منطقه‌ای است و امید است وزیران امور خارجه کشور‌های عضو اکو در مدت اقامت در مشهد با بخشی از این ظرفیت‌ها آشنا شوند.

وزیر امور خارجه با اشاره به تحولات منطقه به ویژه سوریه، ادامه داد: این اجلاس فرصتی برای رایزنی در خصوص تحولات منطقه‌ای و جهانی است، بیش از یک سال است در منطقه و جهان شاهد جنایات افسارگسیخته و وحشیانه رژیم صهیونیستی علیه مردم غزه و لبنان هستیم و در روز‌های اخیر و پس از آتش بس در لبنان نیز شاهد تحرکات گروه‌های تکفیری با حمایت آمریکا و رژیم صهیونیستی هستیم که نیازمند هوشیاری کشور‌های منطقه و واکنش موثر و فوری جهانی است.

اسد مجیدخان دبیرکل سازمان همکاری‌های اقتصادی (اکو) گفت: بیانیه اجلاس مشهد که به تصویب وزیران خارجه کشور‌های عضو خواهد رسید، رویکردی آینده‌نگرانه دارد و در آن بر گسترش انسجام منطقه‌ای و همچنین تلاش برای توسعه ارتباطات زیرساختی و پیوستگی بیشتر اعضا تاکید شده است.

غلامحسین مظفری استاندار خراسان رضوی در این اجلاس تشکیل شورای المپیک اکو را پیشنهاد کرد و گفت: ایجاد و تشکیل شورای المپیک اکو با شعار «پیشرفت اقتصادی و پایداری انسانی با ورزش» می‌تواند در کشور‌های عضو نقش موثری ایفا کند.

مراد نورتلئو معاون نخست وزیر و وزیر امور خارجه قزاقستان نیز در این اجلاس گردشگری را از مسایل مهم در سازمان اکو دانست و گفت: کشور‌های عضو باید به این امر برای تبادل اطلاعات و به اشتراک گذاشتن فرهنگ کشور‌ها توجه داشته باشند تا با همکاری کشور‌های همسایه بتوانیم مقاصد گردشگری در جهان باشیم.

محمد اسحاق دار، وزیر خارجه پاکستان نیز لازمه رونق منطقه اکو را تقویت روابط تجاری کشور‌های عضو بیان کرد و گفت: لازمه شکوفایی و رونق منطقه اکو، تقویت روابط تجاری و ارتباطات میان کشور‌های عضو سازمان همکاری‌های اقتصادی است.

جیحون بایرام‌اف، وزیر امور خارجه جمهوری آذربایجان تاکید کرد که همکاری مشترک میان کشور‌های عضو اکو باید در زمینه‌های مختلف تقویت شده و گسترش پیدا کند.

سراج الدین مهرالدین وزیر خارجه تاجیکستان در این اجلاس یادآور شد که اکنون بیش از ۳۵ درصد گردش مالی خارجی کشور متبوعش با اعضای اکو است و ظرفیت موجود برای تعامل و توسعه و تقویت تجارت با این کشور‌ها نیز در حال به‌روزرسانی است، چرا که کشور‌های عضو اکو دارای منابع طبیعی بسیاری هستند و ظرفیت فراوانی در همه زمینه‌ها دارند.

تورداقون صدیق‌اف نماینده جمهوری قرقیزستان نیز در این اجلاس گفت: امضای موافقت‌نامه‌های همکاری در زمینه اجرای طرح‌های ریلی می‌تواند به توسعه سرمایه‌گذاری در حوزه اکو منجر شود و گسترش مسیر‌های ریلی به تسهیل همکاری‌های اقتصادی به خصوص در دالان اتصالی ترکیه به ایران و خلیج فارس به دریای آزاد بینجامد.

برهان‌الدین دوران معاون وزیر امور خارجه ترکیه نیز در این اجلاس گفت: سازمان همکاری اقتصادی (اکو) هم اینک حدود چهار درصد تجارت جهان را به خود اختصاص داده و سال گذشته از این حوزه ۸۱.۹ میلیارد دلار به دست آورده است.

تحسین ارطغرل اوغلو نماینده کشور قبرس شمالی درخواست کرد که کشور‌های عضو «اکو» از خواست مردم کشورش، برای رسیدن به استقلال پشتیبانی و حمایت کنند.

اسماعیل بقایی سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران پس از پایان این اجلاس در جمع خبرنگاران حاضر شد و گفت: هر تلاشی برای تقویت مراودات کشور‌های عضو «اکو» شایسته و به سمت تحقق اهداف است، میزبانی مشهد از این اجلاس بسیار مهم بود و این یکی از طرح‌های مهم وزارت امور خارجه است تا ظرفیت‌ها و توانمندی‌های بخش‌های مختلف کشورمان را به دنیا نشان دهد، این یکی از اولین نشست‌هایی است که در سطح وزرای امور خارجه در مکانی به غیر از پایتخت برگزار می‌شود.

او متذکر شد که مجموعه اقدامات و برنامه‌های سازمان اکو که قرار است در سال‌های آینده (پنج تا ۱۰ سال آینده) در دستور کار قرار گیرد در جلسات کارشناسی روز گذشته بررسی شده و در بیانیه نهایی بیست و هشتمین اجلاس شورای وزیران امور خارجه کشور‌های عضو سازمان اکو اعلام خواهد شد که در قالب آن شیوه‌نامه‌های پیش رو برای اکو را روشن خواهد کرد.

وزیر امور خارجه ایران در حاشیه بیست و هشتمین نشست وزیران امور خارجه کشور‌های عضو سازمان همکاری‌های اقتصادی (اکو) با چهار تن از وزیران و یک معاون وزیر خارجه عضو اکو دیدار و گفت‌و‌گو کرد.

عراقچی در دیدار‌های جداگانه با «مورات نورتلئو» وزیر خارجه قزاقستان، «سراج الدین مهرالدین» وزیر خارجه تاجیکستان، سناتور «محمد اسحاق دار» وزیر خارجه پاکستان، «جیحون بایرام‌اف» وزیر خارجه آذربایجان و «احمد قربان اف» معاون وزیر خارجه ترکمنستان در خصوص موضوعات مختلف گفت‌و‌گو کرد، این بحث‌های دوجانبه حول محور روابط تجاری، تبادلات مرزی و با توجه به نشست مشهد تمرکز بر همکاری‌های درون سازمانی در اکو بود.

پایان بخش بیست و هشتمین نشست شورای وزیران امور خارجه ۹ کشور عضو سازمان اقتصادی اکو صدور بیانیه‌ای بود که توسط وزارت امور خارجه منتشر شد. این اجلاس به طور قطع دستاورد‌هایی را برای مشهد به عنوان نخستین شهر غیر پایتخت، که میزبانی چنین اجلاس با اهمیتی را برعهده داشت، خواهد داشت.

پس از این اجلاس، تفاهم نامه «مثلث لجستیکی ایران» بین منطقه ویژه اقتصادی سرخس در خراسان رضوی و منطقه آزاد ماکو در آذربایجان‌غربی امضا شد. این تفاهم نامه همکاری با حضور وزیر امور خارجه و استاندار خراسان رضوی بین مدیران عامل ۲ منطقه ویژه اقتصادی سرخس و منطقه آزاد ماکو به امضا رسید.

منبع: ایرنا