حزب جمهوری اسلامی محصول شرایط دوران مبارزات انقلابی است و "آیت‌الله محمد بهشتی" تئوریسین تشکیل این حزب بود. وی به اتفاق جمعی از رهبران انقلاب اسلامی بزرگترین، فراگیرترین و گسترده‌ترین حزب در تاریخ احزاب سیاسی را بعد از انقلاب اسلامی در تهران تشکیل داد.