آیین سنتی دسته چوبی طبق رسمی قدیمی هر سال در شب دوازدهم ماه محرم سالروز شهادت حضرت امام سجاد (ع) در برخی از محلات قدیم گرگان مانند سبزه مشهد، سر پیر، دباغان و میخچهگران برگزار میشود. در این مراسم، «هیأت دستهچوبی» به خونخواهی امام و اصحاب باوفایش عازم محلات دیگر این شهر میشوند. امسال به دلیل شرایط کرونایی این مراسم با تعداد محدود و رعایت شیوه نامههای بهداشتی در محله میخچه گران گرگان برگزار شد.
مراسم سنتی مذهبی چغچغهزنی، یکی از رسوم قدیمی خاص سوگواری اهالی روستای تاریخی انجدان از توابع استان مرکزی است. این مراسم برای عزاداری سید و سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین (ع) در روزهای نهم و یازدهم محرم برگزار میشود و در فهرست آثار میراث معنوی کشور به ثبت رسیده است. در این مراسم اهالی محله دیلمآباد انجدان ابتدا به طرف محله پایین و بعد به طرف محله بالای روستا حرکت کرده و در حالی که ابزاری چوبی و خراطی شده به شکل سنگ به نام «چغچغه» در دست دارند، با نواهایی حزن انگیز و زمزمه اشعار سوگواری عاشورایی به جای کوبیدن بر سر و سینه، چغچغهها را به هم میکوبند. بر اساس گفته قدیمیها در ابتدا این چغچغه از جنس سنگ بوده و به مرور به چوب تبدیل شده است.
مراسم شام غریبان امام حسین (ع) از برنامههای خاصی است که همزمان با نماز مغرب و عشا در شامگاه روز عاشورا با حضور گسترده مردم و مداحان اهل بیت (ع) آغاز و تا پاسی از شب ادامه دارد .
پنجمین شب از مراسم عزاداری حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام مصادف با شب شام غریبان، با حضور رهبر معظم انقلاب اسلامی در حسینیهی امام خمینی (ره) برگزار شد. این مراسم به دلیل شیوع ویروس کرونا و تأکید حضرت آیتالله خامنهای به رعایت دستورالعملهای ستاد ملی مقابله با کرونا بدون حضور جمعیت برگزار میشود.
مراسم عزاداری ظهر روز عاشورا در سوگ و ماتم اباعبدالله الحسین (ع) و یارانش، در حرم حضرت شاهچراغ (ع)، جزیره کیش و محوطه ارگ تبریز، صحرای سمنان و زنجان همزمان با سراسر میهن اسلامی و با رعایت شیوه نامههای بهداشتی برگزار شد.